2023’ün ilk üç ayında çek kullanmaktan men edilenlerin sayısı 2022’ye kıyasla %45 düştü.
ARTUN ÇAĞA
267’DEN 145’E GERİLEDİ
KKTC Merkez Bankası’nın verilerine göre 2023 yılının Ocak-Mart döneminde 145 kişi çek yasağına takıldı. Geçtiğimiz yılı 757 çek yasaklıyla tamamlayan 2022’nin ilk çeyreğinde 267 kişi, çek kullanmaktan men edilmişti. 2022’nin son üç ayındaki çek yasaklı sayısının 2023’ün ilk üç ayındaki rakamlarla tıpatıp aynı olması ilginç bir veriyi de beraberinde getirdi. Ekim, Kasım, Aralık 2022’de sırasıyla 51, 41 ve 53 olan yasaklı sayısı, Ocak, Şubat, Mart 2023’te aynı sırayla tekrarlandı. Bu ilginç tekrar gerçek yasaklı sayısı konusunda şüphe uyandırdı.
EKONOMİK KRİZ ETKİLİYOR
Finans çevreleri çek yasaklıları sayısının 2016’dan beri kademeli olarak düştüğünü, 2018’in son çeyreğindeki döviz krizindeki bozulmaya rağmen, 2019’un ikinci yarısında rakamlarda kısmen iyileşme sağlandığını hatırlatıyor. 2020 ve 2021’deki Covid-19 salgınının çek kullanımını etkilediğine işaret eden finans çevreleri, bankaların aldıkları önlemlerle çek yasaklılarını minimum seviyede tutmayı başardıklarına vurgu yapıyor. Ancak, 2022’de başlayıp 2023’te hızlanan “ağır ekonomik krizin” bu yılın ikinci yarısında çek yasaklı sayısını son yılların en yüksek noktasına taşımasından endişe ediliyor.
YILLARA GÖRE ÇEK YASAKLILARI
Küresel inşaat krizinin patladığı 2007 yılından sonra çek yasaklısı sayısının hızla arttığı ülkemizde birçok kişi karşılıksız çek verme gerekçesiyle yasal olarak zor durumda kalmıştı. 2008’den önce 700’leri geçmeyen yıllık yasaklı sayısı, piyasanın ekonomik krizden kaynaklanan likidite sorunuyla boğuşması nedeniyle 2008 yılında 1,158’e yükselmiş, 2015’te ise 3 bin 699 kişiyle rekor kırmıştı.
Yıllara göre çek yasaklıları sayısı
2008: 1,158
2009: 3,636
2010: 3,329
2011: 3,244
2012: 3,842
2013: 2,910
2014: 3,366
2015: 3,699
2016: 2,977
2017: 2,469
2018: 2,374
2019: 2,166
2020: 1,633
2021: 1,356
2022: 757
