Temmuz ayında yerel bütçedeki açık 618 milyona, genel bütçedeki açık da 3,03 milyar TL’ye indi
ARTUN ÇAĞA
PAHALILIK BÜTÇEYE YARIYOR… KKTC Maliye Bakanlığı verilerine göre geçtiğimiz Temmuz ayında bütçe açığı geriledi. Haziran ayında yerel bütçede 1,9 milyar TL, genel bütçede 3,9 milyar TL olan açık; Temmuz ayında ciddi oranda gerileyerek yerel bütçede 618 milyona, genel bütçede de 3,1 milyar TL’ye indi. Finans çevreleri, devletin gelirlerindeki ciddi artışın “piyasadaki fahiş pahalılığın”, “astronomik oranlı (dolaylı) vergi gelirine” yansımasından kaynaklandığına dikkati çekiyor. Ocak-Temmuz arasındaki 7 aylık dönemde Maliye’nin sağladığı 29 milyar 440 milyon TL’lik “mahalli” gelirin, 25 milyar 191 milyonunu “vergi” gelirleri oluşması dikkati çekti.
YARIDAN FAZLASI DOLAYLI VERGİ… Verilere göre; gelirler ile kurumlar vergisi, mülkiyet üzerinden alınan vergiler ile motorlu taşıtlardan alınan “doğrudan” vergilerde tahsilat 12 milyar 177 milyon lira oldu. İthalattan alınan KDV, harç gibi tüketimden alınan “dolaylı” vergiler ise 13 milyar 015 milyon liraya ulaştı. Dolaylı vergilerin vergi pastasındaki payı %52 düzeyinde saptanırken, doğrudan vergilerin payı %48 seviyesinde hesaplandı. Vergilerin tüm “yerel” gelirler içindeki payı ise %75.5 düzeyinde gerçekleşti. Ekonomi çevreleri, bankalar ve sigorta şirketlerinin kurumlar vergisinin yarısından fazlasını ödediğine işaret ederek, bunlar dikkate alınmadığında geriye kalan kurumların vergilerinin komik derecede az olduğunu savunuyor.
TC YARDIM VE KREDİLERİ %17’DE… Öte yandan, bütçe gerçekleşme rakamlarına göre Ocak-Temmuz 2024 döneminde “TC Yardım ve Kredileri” başlığı altında gösterilen bütçe kaleminin gerçekleşme oranı %17.66 düzeyinde saptandı. Temmuz ayı içerisinde bu kalemin Haziran ayı düzeyinde sabit kaldığı dikkati çekti. 2024 yılı için 19 milyar 244 milyon TL olarak öngörülen bu kaleme Temmuz sonuna kadarki sürede yaklaşık 2 milyar 472 milyon TL’lik bir katkı geldi. Bunun 1,7 milyarını savunma kalemi, 628 milyonunu ise TC Yatırım kalemi oluşturdu. Reel sektörün desteklenmesine 124,1 milyon, kamu maliyesinin desteklenmesine ise 20,5 milyon TL aktarıldı.
