AİHM istedi, yasa değişti
Kıbrıslı Rumlar TMK’da istedikleri davayı açabilir ancak, Kıbrıslı Türkler için yollar karma karmaşık
ÖZEL HABER
Kıbrıslı Rumlar TMK’da istedikleri davayı açabilir ancak, Kıbrıslı Türkler için yollar karma karmaşık
Rum Yönetimi AİHM’in çağrısı üzerine Türk Malları Vasilik Yasası’nda (Vasi Yasası) iki değişiklik yaptı
Yeni düzenlemeye göre, 20 Temmuz 1974’ten sonra Kıbrıs’ı terk edenler de artık yasa kapsamına alındı
AİHM İSTEDİ, YASA DEĞİŞTİ
Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin (AİHM); değiştirilen Vasilik Yasası’nı etkin bir iç hukuk yolu olarak kabul etmekle birlikte, bu yasanın gerçek etkisinin zamana ve uygulamalara bağlı olduğuna dikkati çekti. AİHM, Sofi Davası’nda Rum Yönetimi’ne; Vasi Yasası’nın Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi (AİHS) ile uyumlaştırılması gerektiği yönünde çağrı yapmıştı. Rum Yönetimi yapılan çağrı üzerine Türk Malları Vasilik Yasası’nda (Vasi Yasası) iki temel değişiklik yaptı.
- Korumayı kaldırma hakkının genişletilmesi:
Yeni düzenlemeyle 20 Temmuz 1974’ten sonra Kıbrıs’ı terk edenler de yasa kapsamına alındı. Bu, Vasi’ye, Türk mallarındaki “korumayı” kaldırma yetkisi tanıyor. Ancak bu yetki, mülk sahibinin kuzeyde Rumlara ait taşınmazları kullanıp kullanmadığı gibi faktörlere bağlı olarak uygulanıyor. Ayrıca, taşınmazın iadesi için sahibinin güneyde ikamet etmesi ve mülkün konut olarak kullanılması şart koşuluyor. Ancak tasarruf, kiralama ve tazminat gibi haklar, Kıbrıs sorununun çözümüne kadar askıda kalmaya devam edecek.
- Tazminat Talep Edebilme Hakkı:
Yeni kurallara göre, Vasilik Yasası’nın AİHS’i ihlal etmesi durumunda mağdurlar, Rum Kaza Mahkemesi’nde dava açarak tazminat talep edebilecek. Bu süreçte, mahkemenin AİHM içtihatlarına uygun karar vermesi bekleniyor. Ancak, taşınmaz malın iadesi talebiyle ilgili dava açıldığında, mülkü işgal eden kişi aleyhine de hukuki süreç başlatılması gerekiyor.
MÜLKLERİN GELECEĞİ BELİRSİZ
Taşınmaz Mal Komisyonu eski Başkan Yardımcısı deneyimli hukukçu Romans Mapolar, sosyal medya hesabında bu yasayla ilgili ayrıntılara işaret etti. Mapolar’ın dikkat çektiği noktalar şöyle: “Yasanın ‘Kıbrıs Türk Malları’ tanımı belirsizdir ve mülk sahipleri, taşınmazlarının yasa kapsamına girmediğini kanıtlayamazsa bu düzenlemeye tabi kalacaktır. AİHM de Vasi’nin kullanım kaybı tazminatı ödeme yetkisini içermediğini açıkça kabul ediyor. Bu durum, Türk mülk sahiplerinin AİHM temelinde hak ihlali tespiti ve tazminat talep etme haklarını belirsiz hale getiriyor.
İNSAN HAKLARI İHLALİ
“Rum Mahkemeleri, tadil edilmiş yasanın etkili bir hukuk yolu olduğunu kabul ederken, AİHS ihlali yaratıp yaratmadığı konusunda henüz kesin bir yaklaşım sergiledi. Ayrıca, tazminat ödemeleri hâlâ askıda ve mülkler üzerindeki geliştirme harcamalarının Türk sahiplerden talep edilmesi gibi sorunlar, insan hakları ihlalleri kapsamında incelenmek üzere uygulamaya bırakılmış durumda.”
