ÖZEL HABER
KKTC’nin Arap Pazarı’ndaki payı küçülme içinde
Ürdün’e 2023’te 400 bin dolar, 2012-2023 periyodunda 14,2 milyon dolarlık ihracat yapıldı
2022’de 2,3 milyon dolarla zirve yapan ihracat, 2023’te dibe vurdu, 2024 ise devlet sırrı
ÇANLAR ÇALIYOR
KKTC’nin geleneksel ihracat ürünleri olan narenciye ve patatesin dramatik düşüşlerle gerilemesinin ardından bayrağı devralan hellim ve diğer süt ürünleri ihracatında tehlike çanları çalmaya başladı. Ürdün’ün, Kuzey Kıbrıs’tan hellim ithalatını durdurduğunu açıklaması, kamuoyunda büyük yankı yarattı. Katar ve Lübnan’ın ardından Ürdün’ün de KKTC’den yapılan hellim ithalatını durdurması, Arap Pazarı’ndaki payın biraz daha küçülmesine neden oldu. Süt Ürünleri Üreticileri Derneği (SÜİB) Başkanı Mahmut Erden, Ürdün’ün, 13 Mayıs’tan itibaren hellim ve ızgara peynirlerinin ithalatını tamamen yasakladığını duyururken, net bir neden söyleyemedi.
ÜRDÜN’ÜN PAYI ÇOK KÜÇÜK
Her ne kadar da SÜİB Başkanı Erden, Ürdün’ü hellimin en büyük pazarlardan biri olarak gösterse de 2023’e kadarki resmi rakamlar bu iddiayı doğrulamıyor. 2023 verilerine göre Ürdün’ün 58 milyon 061 bin dolarlık 2023 yılı ihracatında Ürdün 399 bin 821 dolarlık miktarla sadece %0.69’luk bir paya sahipti. Ürdün 2022 yılında 2 milyon 358 bin dolarlık ihracat ve %5.3’lük payla zirve yaparken, bir sonraki yıl %83 düşüşle dibe vurmuştu. Kaybedilen Katar ve Lübnan’ın da payları da %0.10 gibi sembolik bir düzeyde. Önceki yıl her iki ülkeye de 60’şar bin dolarlık ihracat yapılmıştı. Ekonomi Bakanlığı 2024 yılı rakamlarını açıklamadığı için hellim ihracatında son bir buçuk yıldaki durum bilinmiyor.
NEDEN DURDURULDU BİLİNMİYOR
Ürdün hükümetinin kendi yerel üreticilerini korumak amacıyla hellim ithalatına yasak getirdiği iddia edildi. Ancak, coğrafi tescille korunan hellimin Ürdün’de bu adla üretilemeyeceğine işaret ediliyor. Yine de bu ülkede hellim katılmış yiyecekler üreten birden çok fabrika olması dikkati çekiyor. Ürdün’ün benzer şekilde Güney Kıbrıs’tan da ithalatı durduğu iddia edildi ancak, bu konuda herhangi bir bilgiye ulaşılamadı. Rum yetkililerin sık sık KKTC menşeli hellimlerin PDO standartlarına uymadığı ve bu durumun haksız rekabet yarattığı yolundaki iddiaları, Ürdün’üm aldığı yasak kararında Güney’in parmağının olduğu izlenimi veriyor.
