ARTUN ÇAĞA
İlk 3 ayı rahat geçen, 4’te tökezleyen bütçe, Mayıs’ta çöktü
Ocak-Mayıs 2025’te genel bütçe gelirleri 40,1 milyar, bütçe giderleri de 43,8 milyar TL oldu
Bütçedeki 5 aylık açık, alınan avansla birlikte 4,03 milyar lira olarak açıklandı
5 AYDA 4 MİLYARLIK DELİK
Maliye Bakanlığı’nın verileri Mayıs ayı sonu itibarıyla “genel bütçedeki” açığın 4 milyar 035 milyon TL’nin; “yerel bütçedeki” açığın ise 3 milyar 689 milyon TL’nin üzerine çıktığına işaret ediyor. Mart ayında 736 milyon TL “fazla” veren genel bütçenin, iki aylık sürede 4 milyarı aşan miktarda “açık” vermesi dikkati çekti. Ocak-Mayıs 2025’te genel bütçe gelirleri 40,1 milyar, genel bütçe giderleri de 43,8 milyar TL oldu. 3,7 milyarlık bu açığa, Merkez Bankası’ndan sağlanan “365,9 milyon liralık avans” da eklenince, 4 milyar aşan açığa ulaşılıyor.
9,4 MİLYARLIK İÇ BORÇ DA KURTARMADI
Bakanlar Kurulu, 4 Şubat’ta, “Devletin mali yükümlülüklerinin yerine getirilmesine olanak sağlamak amacıyla, 2025 Mali Yılı Bütçe Yasası limitleri dahilinde 6 milyar TL borçlanma kararı” almış, Maliye de 11 Şubat-27 Mayıs arasında çıkılan 13 ayrı ihalede 9,4 milyar lira iç borca imza atmıştı. Bu ağır borçlanmaya rağmen derinleşen açığın gerekçesi merak ediliyor. Maliye’nin verilerine göre maaş ve ücretlerin aylık boyutu 2,6 milyar TL civarında olmasına rağmen, giderler 11,5 milyar TL düzeyinde. Başka deyişle kamuoyundaki popüler iddiaların aksine paraların çoğu memurlara değil, başka alanlara gidiyor.
DOLAYLI VERGİLER 12,6 MİLYAR
Ocak-Mayıs arasındaki dönemde Maliye’nin sağladığı 34,5 milyar TL’lik “mahalli” gelirin, 24,1 milyarını “vergi” gelirleri oluşturdu. Verilere göre, gelir ve kurum kârları ile mülkiyetten alınan “doğrudan/dolaysız” vergilerde tahsilat 11,4 milyar lira oldu. KDV, harç gibi tüketimden alınan “dolaylı” vergiler ise 12,4 milyar liraya ulaştı. Vergi pastasında dolaylı vergilerin %52.46 düzeyinde, doğrudan vergilerin payı da %47.54 düzeyinde hesaplandı. Bu arada, 2025 yılı için 18,5 milyar TL olarak öngörülen TC Yardım ve Kredileri kalemine 5,5 milyar TL aktarılırken, 5 aylık gerçekleşme oranı %30 oldu.
