ÖZEL HABER
Türk Lirası’nın aşırı değer kaybına ve yüksek enflasyona da neden olduğu ileri sürülüyordu
Ekonomistlerin KKM uygulaması konusunda koyduğu etkilerin aynısı KKTC’de de yaşanıyor
“Konut fiyatlarından, yüksek enflasyona ve düşük ücretlere kadar asimetrik refah dağıtımına neden oldu”
GEREKÇE DÖVİZDİ AMA
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TSMB), Kur Korumalı Mevduat (KKM) uygulamasını sona erdirdiğini duyurdu. Merkez, KKM için çıkış sürecinin tamamlandığını ve 23 Ağustos’tan itibaren yenileme ve açılış işlemlerinin yapılmayacağını duyurdu. KKM’nin toplam bakiyesi 2023 Ağustos’ta 140 milyar doların üzerine çıkarak zirve yapmıştı. KKM hesaplarının toplam büyüklüğü yılbaşında 32,5 milyar dolar seviyesindeyken, bugün itibarıyla 11 milyar dolara kadar geriledi. Merkez Bankası tüm hesapların vadeleri sona erdiğinde tüm tebliğlerin yürürlükten kaldırılacağını açıkladı. Geçmişi Aralık 2021’e dayanan uygulamanın, döviz kurundaki dalgalanmaları sınırlamak amacıyla devreye alındığı açıklanmıştı.
GERİDE ENKAZ BIRAKTI İDDİASI
Ekonomistler, KKM’nin “yangını söndürmek için kullanılan suyun evi çürütmesi” gibi bir etki yarattığını söylüyor. Türk Lirası kullanımından dolayı KKTC ekonomisini de çok yakından ilgilendiren KKM uygulaması, ekonomistler tarafında ağır dille eleştiriliyor. Çok sayıda ekonomist, uygulamanın geride “ekonomik ve toplumsal enkaz” bıraktığı konusunda birleşti. Bazı ekonomistler “en tartışmalı ekonomik deneylerinden biri” dedikleri uygulamanın, Türkiye ekonomisine 60 milyar dolarlık (2 trilyon TL’den fazla) bir fatura bıraktığını söylüyor. TCMB’nin eski Başekonomisti Hakan Kara “KKM; yüksek enflasyon, gelir dağılımında bozulma, ahlaki çürüme ve beyin göçüne yol açtı, bunların maddi hesabı yapılamaz” dedi.
KKTC’DE DE GÖRÜLEN ETKİLER
Türkiye’de ekonomistler, uygulama konusunda KKTC ekonomisindeki etkilerini de özetleyen şu ifadeleri kullandı: “KKM’den çıkış zafer değil, bıraktığı yüksek enflasyon ve faiz hayaleti üzerimizde. Kötü bir iktisadi dengeyi kalıcı kıldı. Döviz üzerinden yarattığı servet transferi bir yana konut fiyatlarından tutun, yüksek enflasyona ve düşük ücretlere kadar asimetrik refah dağıtımına neden oldu. Kısa vadede döviz talebini yavaşlatsa da aslında dövize endeksli bir ürün olduğu için fiilen dolarizasyonu pekiştirdi: Vatandaş TL’ye değil, dövize bağlı kazanca güvenmeye başladı”. Türkiye’nin ünlü ekonomistlerinden Mahfi Eğilmez ise “carry trade” tehlikesine dikkati çekti.
