Avrupa Birliği (AB) tarafından finanse edilen “Engelli Bireylerin Güçlendirilmesi: İstihdamın Önündeki Engellerin Kaldırılması Yoluyla Engelli Bireylerin Haklarının Korunması” projesi açılış etkinliği Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği binasında yapıldı.
Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği tarafından 30 ay boyunca yürütülecek projenin temel amacı, engelli bireylerin istihdamının artırılması olarak açıklandı.
Açılış etkinliğine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Hasan Taçoy, Cumhuriyetçi Türk Partisi Milletvekili Sami Özuslu, Tatlısu Belediye Başkanı Hayri Orçan’ın yanı sıra davetliler katıldı.
“PROJE 30 AY BOYUNCA YÜRÜRLÜKTE KALACAK”
Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği Başkanı Günay Kibrit açılışta yaptığı konuşmada, AB tarafından Kıbrıslı Sivil Toplum İş Başında VIII Hibe programı kapsamında finanse edilen projenin dernek tarafından 30 ay boyunca yürütüleceğini belirtti.
Derneğin özelde kayıtlı 870 bedensel engelli üyesinin, genelde ise tüm engelli kişilerin ayrımcılıktan uzak, herkes gibi toplumun her alanında eşit bireyler olarak yer alması konusunda mücadeleyi kendine misyon edinen hayır kurumu statüsünde bir sivil toplum örgütü olduğunu ifade eden Kibrit, ayrıca dernek bünyesindeki Mehmet Reis Fizik Tedavi ve Rehabilitasyon Birimi, Ortez-Protez Birimi ve tıbbi malzeme ve ekipman ile de ülkedeki engelli bireylerin sağlık yönünden hayat kalitelerinin artırılmasına büyük katkı konulduğunu söyledi.
İnsan Hakları Evrensel Beyannamesinde ve 2010 yılında yerel mevzuata dahil olan BM Engelli Hakları Sözleşmesi’nde, “Engelliler de tıpkı diğer bireyler gibi hiçbir ayrımcılığa uğramadan çalışma hayatı içerisinde yer almalıdır” ifadesi yer aldığına dikkat çeken Kibrit, buna karşın uygulamada ülkedeki engellilerin istihdamının çok düşük bir seviyede olduğunu ve geniş engelli birey kesiminin çalışma hayatının dışında kaldığını belirtti.
2017 verilerine göre çalışma hayatında 135 kadın, 403 erkek engelli birey var
Kadın engellilerin istihdam açısından durumunun ise çok daha vahim olduğunu kaydeden Günay Kibrit, istatistiki açıdan en güncel veri olan 2017 verilerine göre, çalışma hayatında olan 135 kadın engelli bireye karşılık, 403 erkek engelli birey olduğunu söyledi. Bu verilere göre özel sektörde istihdam edilen sadece 10 kadın ve 43 erkek engelli birey bulunduğunu ifade eden Kibrit, belediyelerde ise toplam 54 engelli birey istihdamı olduğunu kaydetti. Günay Kibrit, özel sektördeki ve belediyelerdeki rakamlara bakıldığında lansmanı yapılan projenin ne kadar önemli olduğunun görüldüğünü söyledi.
Projenin uygulamasına 18 Mart 2023 tarihinde başladıklarını ifade eden Kibrit, 30 aylık süre dahilinde 64/1993 sayılı “Engellileri Koruma, Rehabilite ve İstihdamı” yerel metni doğrultusunda her 25 engeli bulunmayan çalışana karşılık, en az bir tane engelli birey istihdamı yapma yükümlülüğü bulunan kamu kurumları, belediyeler ve özel işletmeler yanında engelli bireyler nezdinde yapılacak geniş kapsamlı araştırma ile bilimsel veri doğrultusunda engelli bireylerin çalışma hakkının önündeki engellerin tespit edileceğini belirtti. Kibrit, bunun yanında engelli bireyleri temsil eden ve onlar için çalışan diğer STÖ’ler ile istihdama yönelik iş birliği ağı kurulacağını ve bu şekilde kapasite artırımı sağlanacağını ifade etti.
Dernek Başkanı Kibrit, araştırma sonucu ile tespit edilen engelli istihdamı önündeki engellerin çözümüne yönelik politika ve aksiyon önerileri geliştirilerek, bunların hayata geçirilmesi için istihdam amaçlı kurulacak olan STÖ ağı eliyle savunuculuk aktiviteleri gerçekleştirileceğini belirtti.
Hayatları boyunca ayrımcılık, fırsat eşitsizliği ve sosyal izolasyona maruz kalmış engelli bireylerin de istihdama dair hakları noktasında bilgilerinin artırılması, cesaretlendirilmeleri ve sonuç olarak talepkar olmalarının sağlanması amacıyla ülkedeki engelli rol modellerin tanıtımının yapılacağını dile getiren Kibrit, ülke genelinde bilgilendirme seminerleri düzenleneceğini de söyledi.
Kibrit son olarak, engelliler adına ayrımcılığın son bulduğu, fırsat eşitliği ve insan hakları temelinde herkese sağlanan haklardan eşitçe faydalanılabildiği günlere ulaşmayı diledi.
AB Program Destek Ofisi Müdür Vekili Virve Vimpari de, açılış etkinliğinde bulunmaktan onur duyduğunu ifade ederek, “Aslında bugün benim için çok duygusal, heyecanlı bir gün… Çünkü maalesef bir hafta sonra Kıbrıs’tan ayrılacağım” dedi. Vimpari, bugünkü konuşmasının, ülkedeki son konuşması olacağını dile getirdi.
Kıbrıs Türk Ortopedik Özürlüler Derneği’ni tebrik ve teşekkür eden Vimpari, bu projeye, Kıbrıs Türk toplumuna yönelik AB Yardım Programı kapsamında sivil toplum örgütleri için başlatılan teklif çağrısı sonucunda 2023 yılında hibe sağlandığını söyledi.
“Her projenin amacı Kıbrıslı Türklerin hayat kalitesini artırmak”
AB Yardım Programı’nın, Kıbrıs Türk toplumunda ekonomik kalkınmayı teşvik ederek, Kıbrıs’ta yeniden birleşmeye yardımcı olmayı amaçladığını dile getiren Vimpari, Avrupa Birliği’nin 2006 yılından bu yana yardım programına 656 Milyon Euro ayırdığını kaydetti. Rakamların ötesine bakmak gerektiğine işaret eden Vimpari, her projenin amacının Kıbrıslı Türklerin hayatının kalitesini artırmak olduğunu vurguladı.
Projenin çok önemli olduğunu ve ihtiyaçtan doğduğunu dile getiren Virve Vimpari, Avrupa Birliği Temel Haklar Bildirgesi’nin, herhangi bir engel nedeniyle ayrımcılık yapılmasını yasakladığını ve engelli bireylerin toplum içerisinde bağımsızlığını, toplumsal ve mesleki entegrasyonunu sağlayacak tedbirlerden faydalanmasına yönelik haklarını ortaya koyduğunu söyledi.
AB’nin engelli kişilerin topluma tam olarak katılımlarını sağlamak adına 2021-2030 Engelli Hakları Stratejisini kabul ettiğini ifade eden Vimpari, bu stratejinin üç ana konuya odaklandığını kaydetti. Vimpari, bunları; engelli kişilerin de diğer AB vatandaşları ile aynı haklara sahip olması, her türlü ayrımcılığa karşı korunmaları ve eşit fırsatlara sahip olmaları ile bağımsız ve özerk şekilde hayatlarını sürdürmeleri olarak sıraladı.
İlerleme kaydedilse de istatistiklere göre, Kıbrıs Türk toplumunda engelli kişilerin istihdam edilme oranı ve fırsatlarının hala çok düşük olduğunu ifade eden Vimpari, engelli kişilerin sadece yüzde 10’u, kadınların ise yüzde 6’sının istihdam edildiğini belirterek, bu durumun hep birlikte değiştirilmesi gerektiğini vurguladı. Virve Vimpari, projenin, engelli bireylerin istihdam edilme oranlarını artırma hedefinde başarılı olacağına inanç belirtti.
Açılış konuşmalarının ardından Proje Koordinatörü Çağlar Türk proje hakkında sunum yaparak, bilgi verdi. Projenin genel amacının engelli bireylerin istihdamının artırılması olduğunu kaydeden Türk, istihdam alanındaki haksızlıklar ve eşitsizliklerin ortadan kaldırılması için yeni ve kapsamlı tedbir adımlarının atılmasının zamanının şimdi olduğunu vurguladı.
Daha sonra resepsiyona geçildi.
