KKTC Covid-19 aşılarında nüfusa oranla en başarılı ülkeler arasında! Peki yeterli mi?
Tüm dünyayı etkisi altına alan Covid-19 ve aşılama işlemine geçilmesiyle birlikte 25 Şubat 2021 tarihi itibarı ile KKTC’de 100 kişi başına yaklaşık 15 doz Covid-19 aşısı uygulandığını aktaran Çocuk Sağlığı ve Hastalıkları Uzmanı Yrd. Doç. Dr. Umut Altunç sosyal medyasından açıklama yaptı.
Yaptığı açıklamasında KKTC’nin ambargolar altında bir toplum olmasına rağmen Türkiye’nin desteği, nüfus yapımız ve sağlık çalışanlarının özverili çalışmaları ile bu noktaya ulaşılabildiğini belirtti ve sordu ‘Peki yeterli mi?’ . “Maalesef DEĞİL!” cevabını yine kendisi veren Altunç, aşılar hakkında biz yazı paylaştı.
İşte o yazının tamamı ise şöyle:
Ambargolar altında yaşayan bir toplum olmamıza rağmen Türkiye’nin desteği, nüfus yapımız ve sağlık çalışanlarının özverili çalışmaları ile bu noktaya ulaşabildik.
Peki yeterli mi ? Maalesef DEĞİL!
Dünyanın pek çok ülkesinde salgın etkeninin artık büyük oranda mutasyonlu virüsler olduğu rapor ediliyor. Örneğin İngiltere’de 2021 yılı Şubat ,ABD’de ise 2021 yılı Mart ayı sonuna kadar tüm Koronavirüs vakalarının yüzde 80’inin mutasyonlu varyantlardan oluşacağı ön görülüyor.
Bilindiği gibi KKTC’de yapılan aşıların yaklaşık %90’ı Çin Sinovac firmasının inaktif aşılarından oluşuyor.
Çin aşısı önceleri mutasyonlu virüslere karşı bağışıklık yanıtı açısından avantajlı olarak görülmekteydi. Son dönemde ise farklı görüşler gündeme geliyor. Geçtiğimiz hafta gerek Çin CDC (Hastalıkları Koruma Önleme Kurumu) gerekse Washington Üniversitesi gibi akademik kurumlar yaptıkları açıklamalarda Çin aşılarının mutasyonlu virüslere karşı ekinliklerini yitireceklerini öne sürüyor.
Bu ay içinde genetik bazlı aşıların mutasyonlu virüslere etkinliği ile ilgili farklı çalışma sonuçları açıklandı. Bu aşıların mutasyonlu virüslere karşı etkinliklerini %25-30 civarında yitirdikleri saptandı. Bu sonuçlar ışığında ise firmaların çoğu aşılarını güncelleyerek aylar içinde mutasyonlu virüse karşı daha etkili aşılar üretebileceklerini bildirdi.
Henüz Faz3 çalışmalarını bitirmediğinden ve mutasyonlu virüse karşı etkinlik oranlarını bildirmediğinden dolayı Çin aşısının mutasyon ağırlıklı bir salgın ortamında etkinliğinin ne olacağı bilinmiyor!
Diğer yandan yakın bir gelecekte ülkeler arası seyahatler için Covid-19 Aşı Pasaportu (veya vizesi) oluşturulması da gündemde! Eğer AB ve ABD’nin onay verdiği aşılardan birisini yaptırmış iseniz bu pasaportu alıp anlaşma kapsamındaki ülkelere serbestçe seyahat edebileceksiniz. Bazı ülkelere girerken ise bu pasaporta ek olarak seyahat için negatif PCR testinizi de göstermeniz yeterli olacak.
Şu aşamada Çin aşıları bu kapsamın dışında gözüküyor. Bu yaz eğitim veya turistik amaçlarla yurt dışına seyahat etmek istersek yaptırdığımız Çin aşıları ile aşı pasaportu alıp alamayacağınız da bir başka muamma.
Tüm bu nedenlerle gelişmiş ülkelerin hiç birisi tek başına bir aşıya yatırım yapmamış!
Avrupa Birliği bu güne kadar 1 Milyar 210 milyon doz aşı siparişi vermiş. Toplam 6 farklı aşı türü kullanmayı planlıyorlar.
ABD’nin aşı stratejisi ve rakamları da hemen hemen aynı.
Bu aşıların dörtte üçü ( Pfizer/Biontech, Moderna ve Astra Zeneca/Oxford ) aşılarından oluşurken ne ABD ne de AB Çin aşısına büyük bir yatırım yapmamış.
Yıllardır biriktirdiğiniz paranızı bankaya yatırdığınızı düşünün. Tek başına bir aşıya yatırım yapmak, paranın tümünü borsaya ya da Döviz’e yatırmak gibi bir şey olurdu.
Salgın ile mücadelede başarılı olmak, ekonomiyi ayakta tutmak, özlediğimiz özgür ve sosyal yaşantımıza geri dönebilmek için başka aşılara da ulaşmamız gerekiyor!
Avrupa Birliği’nin Kıbrıs Türk toplumu için yapmaya söz verdiği yüz binlerce doz aşı katkısının henüz yüzde 3 civarı elimize ulaştı.
Yapılan anlaşmalar gereği aşılara yalnız devletler kanalıyla ulaşılabiliyor.
Bu nedenle Türkiye’nin hibe ettiği aşı desteği olmasa ülke olarak çok daha kötü bir tablo yaşayacağımız, gerek sağlık, gerekse ekonomik anlamda 2022 yılını da kaybedeceğimiz su götürmez bir gerçek! Bu konuda Türkiye’nin desteği yadsınamaz.
Bu desteğe ek olarak Kıbrıs Türk toplumu da kendi imkanlarıyla girişimlerde bulunmalı; AB’den onay almış en etkili aşılara en kısa zamanda ulaşılarak tüm Kuzey Kıbrıs halkı Covid-19 virüsüne karşı aşılanmalıdır.
Bu hedefe ulaşabilmek için geçen yıl PCR testlerinde yapıldığı gibi, iş insanlarımızın ve uluslar arası bağlantısı olan sivil toplum kuruluşlarımızın destekleriyle bir aşı lobisi oluşturmalıyız. Toplumumuzun içinde bulunduğu siyasi koşulları aşı şirketleri ile paylaşıp diğer sektörlerde olduğu gibi onlarla da ticari ilişkiler kurmalıyız.
Aşıya yapılacak yatırım pandeminin ateşini söndürüp lokomotifi turizm ve eğitim sektörü olan ekonomimizi ayağa kaldıracaktır. Kıbrıs Türk toplumunun bu girişimi yapacak maddi ve manevi olanaklara sahiptir.
Kaynak: KKTC Sağlık Bakanlığı Basın açıklamaları, WHO, EMA, Bloomberg Haber Ajansı, Washington Üniversitesi The Institute for Health Metrics and Evaluation (IHME)
