BM, iklim krizinden etkilenen çocukların haklarını arama yollarının açılması gerektiğini kaydetti

Birleşmiş Milletler (BM) Çocuk Hakları Komitesi, çocukların iklim değişikliğine yönelik haklarını arama yollarının sınırlı olduğuna işaret ederek, devletlerin çocukların adalete erişebilmeleri için çeşitli yollar sağlaması gerektiğini bildirdi.

BM Çocuk Hakları Komitesi, çevresel tahribat ve iklim değişikliğinin çocuk hakları üzerindeki olumsuz etkilerini ele alan “Genel Yorum No. 26” isimli bir kılavuz yayımladı.

Söz konusu kılavuz, devletler, ulusal insan hakları kurumları, uluslararası örgütler, sivil toplum, uzmanlar ve 121 ülkeden 16 bin 331 çocuk ile yapılan istişarelerin ardından hazırlandı.

Kılavuzda “çocukların temiz, sağlıklı ve sürdürülebilir bir çevre hakkına sahip olduğunun” altı çizilerek, bu hakkın özellikle yaşama, gelişme ve eğitim hakkı gibi diğer haklar ile doğrudan bağlantılı olduğu belirtildi.

Kılavuzda, çocukların mağdur olduğu tespit edildiğinde, sağlıklarına ve gelişimlerine daha fazla zarar gelmesini önlemek ve verilen zararı onarmak için derhal adımlar atılması gerektiği vurgulandı.

Komite, birçok ülkede çocukların reşit olmamaları nedeniyle yasal statü elde etmede engellerle karşılaştığı ve bunun da çevreyle ilgili haklarını arama yollarını sınırlandırdığını, devletlerin şikayet mekanizmaları da dahil olmak üzere, çocukların çevreye verilen zararla ilgili hak ihlallerinde adalete erişebilmeleri için yollar sağlaması gerektiğine işaret etti.

Kılavuzda ayrıca, devletlerin, işletmelerin çocuk haklarına saygı göstermelerini sağlamak için yasal, düzenleyici ve uygulayıcı çerçeveler sağlamakla yükümlü olduğuna değinilerek, çevresel tahribat ve iklim değişikliğiyle mücadeleye yönelik devletlere “acilen kolektif eylemlerde” bulunma çağırısı yapıldı.

Komite Başkanı Ann Skelton, kılavuzun, devletlerin “Çocuk Hakları Sözleşmesi kapsamında çevresel tahribatı ele alma ve çocukların haklarını kullanabilmelerini güvence altına alma” yükümlülüğünü detaylandırdığını ve bunun “büyük ve geniş kapsamlı hukuki öneme sahip olduğunu” ifade etti.

Skelton, “Bu haklar, çocukların çevresel tahribat ve iklim değişikliğinin yol açtığı zararlardan korunmalarını ve bu zararların telafi edilmesini sağlamak üzere bilgi edinme, katılım ve adalete erişim haklarını da kapsamakta.” dedi.