Pandemiden çıkışta yaşanan hayat pahalılığı krizi Batı’nın Ukrayna gerekçesiyle Rusya’ya uyguladığı yaptırımlarla körüklenirken, Britanya’da yükselişi durdurulamayan enerji faturalarına karşı sivil itaatsizlik hareketi başladı.
Enerji faturalarının sürekli kabarması yüzünden yoksullaşan ve en temel ihtiyaçlarını bile karşılayamama durumuyla yüzleşen milyonlarca Britanyalı, ‘Don’t Pay UK’ (Ödeme Yapma Birleşik Krallık) grubunun kampanyasında buluşuyor.
Hükümetin, enerji fiyatlarının Ekim’de yeniden zamlanması kararını üretmesi sinirleri daha da gerdi.
AMAÇ KRİZE ÇARE BULMAYA ZORLAMAK
Hükümetin, halkın kabaran faturalarını görmesi ve borçları ödemeyi ertelemesine yönelik kampanyanın web sitesinde de hükümet ve enerji şirketlerini baskı altına alarak masaya oturmak ve bu krize çare bulmak zorunda bırakmanın amaçlandığı belirtiliyor.
HÜKÜMET HAREKETİ KINADI
Parti içi hesaplaşmalara boğuşan Muhafazakar Parti hükümetinden, “Bu, son derece sorumsuz mesajın diğer herkes için fiyatları yükseltmekten ve kişisel kredi notlarını olumsuz etkilemekten başka sonucu olmayacaktır” açıklaması geldi.
Açıklamada, “Hiçbir hükümet küresel gaz fiyatlarını kontrol edemezken, hanelere enerji faturalarında 400 sterlinlik indirim ve en savunmasız hanelerin hayat pahalılığıyla baş etmesine yardımcı olmak için bin 200 (1,200) sterlinlik doğrudan destek dahil olmak üzere 37 milyar sterlinlik yardım sağlıyoruz” siteminde bulunuldu.
Borç ve finans uzmanları ise halka ödeme yapmamanın -borç artışı, ön ödeme sayacına bağlanma, ekstra ücret talebi gibi- potansiyel riskleri hakkında tam bilgi sahibi olmalarını tavsiye ediyor. Bunların yanı sıra tedarikçiler nadiren de olsa enerjiyi kesebiliyor.
GEÇEN YILKİ FATURANIN İKİ KATI
Alınan kararla 1 Ekim’den itibaren tedarikçilerin İngiltere, İskoçya ve Galler bölgelerinde talep edebileceği maksimum enerji tavan fiyatı artacak ve bu da milyonlarca müşterinin daha büyük faturalar ödemesine yol açacak.
Cornwall Insight danışmanlık şirketine göre ortalama gaz ve elektrik faturasının ekim ayında 3 bin 358 sterline ulaşması bekleniyor. Ekim 2021’de ortalama yıllık fatura bin 400 (1,400) sterlindi.
“ÇOCUKLARIMIZA BAKAMAZ HALE GELİYORUZ”
The Guardian gazetesinin konuştuğu enerji faturaları yüzünden yoksulluğa sürüklenen milyonlardan biri olan Sheffield’den öğretmen Josina (35), Ekim’de yeniden zam geldiğinde yiyecek ve diğer temel ihtiyaç maddelerini kısmak zorunda kalacağını söyledi.
“Korkunç, özellikle evde üç ergen varken. Henüz dışarıda çalışacak yaşta değiller. Bize güveniyorlar ve bu gidişle çocuklarınıza bakamayacak olma potansiyeli, gerçekten korkutucu bir düşünce” diyen Josina, enerji faturasını ödememeye karar verip sivil itaatsizlik hareketine katıldığını belirtti.
‘TEK YOL DİRENİŞ’
Fatura ödememenin beraberinde getirdiği risklerin farkında olduğunu, ama kendisi gibi milyonlarca kişi için ödeme yapmamanın tek seçenek olduğunu anlatan Josina, son günlerde sokak sokak dolaşıp yüzlerce broşür dağıttığını ve gerçekten olumlu tepki aldığını aktararak şöyle konuştu:
“İnsanlar kızgın ve korkuyor. Başka seçenek yok. Ülke genelinde milyonlarca insan bu kış yoksulluğa sürüklenecek. Ve grev, bunu geri püskürtebilmemizin tek yolu.
Kimsenin hafife aldığı bir tercih değil. Bunu yapmak zorunda kalmamayı tercih ederdim. Ama elimizdeki tek seçenek bu.”
HAZİRAN’DAN BERİ 75 BİN KİŞİ KAYDOLDU
Haziran ayında kurulan ‘Don’t Pay UK’, hükümet tarafından radikal bir adım gelmezse greve katılmak için şimdiye kadar 75 binden fazla kişinin kaydolduğunu duyurdu. Buna göre ‘her kesimden’ 21 binden fazla kişi kendi yerel topluluklarını örgütlüyor. Bristol, Brighton, Manchester ve Londra gibi şehirlerdeki aktivistler mesajlaşma uygulaması ‘Telegram’ı kullanarak broşür kampanyalarını koordine ediyor, farkındalığı artırmaya yönelik broşürlerden halihazırda 1.6 milyon adetten fazla dağıtıldı.
‘İŞE YARAYACAĞINI BİLİYORLAR’
Potansiyel saldırı korkusuyla isimlerinin açıklanmasını istemeyen ‘Don’t Pay UK’ organizatörleri, “Snooker salonlarından barlara, iş yerlerinden okul kapılarına kadar herkes zaten ne kadar zorlandığından ve Ekim ayında faturalar tekrar yükselince ne olacağından korktuğundan bahsediyor” derken, şunları da ekliyor:
“Protestomuz sağlam ve gerçekten işe yarayacak bir yaklaşım. Basit bir numara olsaydı bu kadar ilgi çekmezdi. İşe yarayacak ve bunu enerji endüstrisi ile hükümet dahil herkes biliyor.”
