Çöken altyapı, hastaneler ve iletim hatlarının yeniden inşası için milyarlarca dolar gerekecek
Ekonomistler depremin GSYH’ye etkisini 0.6 ile 2 puan arasında kayıp olarak hesaplıyor
MİLYARLARCA DOLAR GEREKECEK…
Depremden etkilenen 10 ilde toplam 13,4 milyon kişi yaşıyor. Çöken hastanelerin, depremden zarar gören yolların ve iletim hatlarının yeniden inşası, barınma kaynaklı kısa orta ve uzun vadeli ihtiyaçlar, milyarlarca dolarlık harcama gerektirecek. Türkiye’de yönetim, ilk etapta deprem nedeniyle acil yardım için 100 milyar TL’lik kaynağın kurumlara tahsis edildiğini söyledi. 14 Mayıs’ta yapılacağı açıklanan seçim öncesi iktidarın çözmek için karşı karşıya kaldığı bu sorunun ekonomiyi ve seçim sürecini etkileyip etkilemeyeceği de ayrı bir soru olarak ortaya çıkıyor.
GSYH ÜZERİNDEKİ ETKİSİ…
Reuters’ın konuştuğu üç ekonomist depremin GSYH’ye etkisini 0.6 ile 2 puan arasında kayıp olarak hesapladı. Ekonomistler üretimin %50 oranında aksadığı ve bu düşüşün 6-12 ay gibi bir sürede telafi edildiği bir senaryoyu baz alıyor. Bir yetkili bu yıl büyümenin ilk tahminlerden deprem nedeniyle 1-2 puan aşağıda kalabileceğini söyledi. Üretim kaybının ne büyüklükte olacağı bilinmediği için net etki tahmin edilemiyor. Ancak, geçmiş depremlerden yapılan hesaplamalar ve elektrik tüketimi verilerinde bir hafta önceye göre yaşanan %11’lik düşüş de ekonomik büyümede gerileme olacağına işaret ediyor.
TARIMDAKİ PAYLARI YÜKSEK…
TÜİK tarafından açıklanan 2022 verilerine göre, deprem bölgesindeki 13.4 milyon kişi toplam nüfusun %15.7’sini oluşturuyor. 2021 verilerine göre ise depremden etkilenen bölgenin GSYH içindeki payı %9,3 seviyesinde. Sektörel olarak bakıldığında deprem bölgesinin tarımdaki payı %14,3 sanayideki payı ise %11.2 ile GSYH payına göre daha yüksek olan alanlar. Depremden bölgesine toplam turistlerin yaklaşık %1’inin gelmesi nedeniyle bölgenin bu sektöre etkisi düşük. Ekonomistler makro etkiler dışında sektörel etkilerin de görülebileceğine dikkat çekerken, net etkinin anlaşılması için daha uzun zaman gerekeceğine işaret ediyor.
