İMO Su Komitesi: “Sorun sadece doğal afet değil, yılların birikmiş altyapı eksikliği”
KTMMOB İnşaat Mühendisleri Odası (İMO) Su Komitesi, ülke genelinde etkisini sürdüren şiddetli yağışlar ve artan taşkın riskine ilişkin önemli değerlendirmelerde bulundu. İMO’nun Facebook üzerinden gerçekleştirdiği canlı yayında uzmanlar, hem teknik uyarılar yaptı hem de ilgili kurumlara çağrıda bulundu.
Canlı yayının konuşmacıları arasında KTMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Doç. Dr. Abdullah Ekinci, DAÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Umut Türker, ODTÜ’den Dr. Hasan Zaifoğlu ve Dr. Bertuğ Aktuğ yer alırken, programın moderatörlüğünü gazeteci Deniz Gürgöze üstlendi.
EKİNCİ: “BU YAŞANANLAR SADECE DOĞAL AFET DEĞİLDİR; ÖNLENEBİLİR SORUNLARDIR”
KTMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Başkanı Doç. Dr. Abdullah Ekinci, yaşanan taşkınları yalnızca “doğal afet” olarak nitelendirmenin eksik olduğunu belirtti. Ekinci, meteorolojik uyarılara rağmen yıllarca ertelenen altyapı yatırımlarının ve yanlış planlamanın bugün ortaya çıkan tabloyu ağırlaştırdığını söyledi.
Ekinci şunları kaydetti:
“Kentleşme sürecinde dere yatakları, doğal havzalar ve taşkın alanları göz ardı edildi. Mühendislik uyarılarımızın büyük kısmı uygulamaya yansımadı. İmar planları, yapı izinleri ve parselasyonlar mühendislik esasları dikkate alınmadan hazırlandığı sürece bu felaketleri tekrar yaşayacağız.”
Ekinci, ülkedeki uzmanların bilgi birikiminden yeterince yararlanılmadığını vurgulayarak, kamu kurumlarının iş birliği mekanizmalarını güçlendirmesi gerektiğini ifade etti.
“Meteoroloji verileri paylaşılmıyor, risk yönetimi zorlaşıyor”
Meteoroloji Dairesi ile veri paylaşımındaki eksikliğin yıllardır çözülemediğini belirten Ekinci, “Bir felaket olmadan önce önlem alabilmek için şeffaf ve düzenli veri paylaşımı şarttır” dedi.
“KRİZ MASALARINDA MÜHENDİSLİK ODALARI DA YER ALMALI”
Ekinci, yerel yönetim ve devlet kurumlarının kriz masalarında mühendis odalarının temsil edilmesi gerektiğini belirterek, İMO’nun taşkın yönetimi, afet planlaması ve altyapı projelerine destek vermeye hazır olduğunu söyledi:
“Bilgi birikimimizi halkın yararına sunmaya devam edeceğiz.”
PROF. DR. TÜRKER: “BU YAĞIŞLAR BEKLENİYORDU; YAŞANANLAR KISMEN DOĞAL, BÜYÜK ORANDA İNSAN KAYNAKLI”
DAÜ öğretim üyesi Prof. Dr. Umut Türker, bölgede ölçülen yağış miktarlarının 25 yıllık dönüş periyoduna sahip aşırı yağış seviyelerine ulaştığını belirtti. Türker, Gönyeli Barajı ve Serhatköy Deresi’nin taşmasının teknik olarak olağan olduğunu ancak bakım ve yapısal güvenlik konularının kritik önem taşıdığını söyledi.
“İnsanlar uzun süre yağış olmayınca dere yataklarını güvenli zannediyor ve yapılaşma artıyor. Ancak doğa döngüseldir; bugün yaşanan taşkınlar geçmişte olduğu gibi gelecekte de olacaktır.”
İklim değişikliğiyle birlikte aşırı yağışlarda %20–25 artış beklendiğini vurgulayan Türker, barajlar, köprüler ve drenaj sistemlerinin yeni iklim koşullarına göre yeniden tasarlanması gerektiğini söyledi.
- BERTUĞ AKTUĞ: “ALTYAPI BUGÜNÜN DEĞİL, GELECEĞİN İKLİMİNE GÖRE PLANLANMALI”
ODTÜ’den Dr. Bertuğ Aktuğ, yaşanan taşkınların altyapının zayıflığını açık şekilde ortaya çıkardığını ifade etti. Özellikle yeni yerleşim alanlarında suyun doğal akış yönünün kesildiğini belirten Aktuğ, kent içi yolların adeta set görevi görerek baskınlara neden olduğunu söyledi.
“Bu tür yanlış planlamalar düzeltilmedikçe her şiddetli yağışta benzer görüntüler yaşanacaktır.”
- ZAİFOĞLU: “SORUN YALNIZCA TEKNİK DEĞİL; YÖNETSEL KOORDİNASYON DA YETERSİZ”
Dr. Hasan Zaifoğlu, kurumlar arası koordinasyon eksikliğinin taşkın yönetimini olumsuz etkilediğini belirtti. Meteorolojik verilerin zamanında paylaşıldığını ancak sahadaki önlemlerin yeterli olmadığını söyleyen Zaifoğlu, “Kriz yaşandıktan sonra değil, kriz gelmeden önce bilimle hareket edilmelidir” dedi.
“ÖNLEM ALINMADIKÇA TABLO DEĞİŞMEYECEK”
KTMMOB İnşaat Mühendisleri Odası Su Komitesi’nin ortak görüşü, yaşanan taşkınların hem doğal hem de insan kaynaklı unsurların birleşimi sonucunda ortaya çıktığı yönünde. Uzmanlar, uzun süredir uyarılan altyapı eksiklerinin giderilmesi, şeffaf veri paylaşımı, mühendis odaları ile iş birliği ve iklim değişikliğine uygun planlama yapılmasının zorunlu olduğunda birleşti.
