Spor kulüpleri hizmet cinsinden üretim yapan üretim sistemleridir. Üretmeyen/yetiştirmeyen batar. Kulüpler yetiştirdikleri ve yetiştirdiklerini pazarladıkları sürece ayakta durabilirler. Aksi takdirde iflas kaçınılmaz olur. Örneğin bir futbol okulu, akademisi veya kulübü ne yetiştirir? Tabiî ki de futbolcu. Futbolcu n’apar? “Taraftar” denilen ‘müşterisine’ performansı dahilinde mutluluk, keyif ve diğer sosyal boyutları zevkle yaşatır. Sonra kulüp bu futbolcuyu n’apar? Onu en yüksek değerinden satar ve ‘nakit/sermaye girdisi’ yapar. Arkasından da “kaynak, özkaynak veya altyapı” denilen bölgeye yatırım yapar.
İşte, futbolun ‘işletme döngüsü’ içerisinde yer alan bu modelin çalışması, o kulübün geleceğine insan merkezliliğine ilişkin bir fikir verir. Örneğin son yıllarda kupalarda ne boy göstermekte? Tabiî ki Hollanda’nın ve Katalanların millî kahramanı Johan Cruyff’un hem sahada, hem de kulüpte uyguladığı ‘Total Futbol Felsefesi’ sahalarda boy göstermekte. Mâlum, takımın boyu en fazla 40 metre olup, ‘hepimiz birimiz için’ felsefesiyle rakibe alan bırakmıyorlar.
Cruyff, 1988 yılında sportif direktörlüğe geldiğinde Barcelona’nın 80 yıllık tarihinde sadece 10 Ulusal Lig şampiyonluğu varken, 24 yıllık görev sürecine 11 Ulusal Lig, 1 Şampiyon Kulüpler Kupası, 3 Şampiyonlar Ligi şampiyonluğu çakmış ekibiyle birlikte. Aradaki UEFA, MUEFA, Kral Kupası, Süt Kupası, Karpuz Kupası, ölümün goca körü kupası ve diğer ıvır zıvır kupalarını saymıyorum bile.
İşin sırrı ner’de diye sorulduğunda Cruyff’un yanıtı klasik; “İnsana yatırım yapan şirket kazanır. İnsan merkezli çalışmayan, orta ve uzun vadede kaybetmeye mahkûmdur” der efsane her zaman. “Altyapı” adlı sakızı çiğnemeye bayılan bir milletiz maalesef. Sonuç olarak gençlere destek vermek lâzım, köstek değil.
