Kavala kriziyle karşı karşıya gelinen 10 ülke, Türkiye’nin en büyük ticaret ortakları

 

TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 4 yıldır cezaevinde bulunan Osman Kavala’nın derhal serbest bırakılması için çağrı yapan 10 Batılı Büyükelçiye öfkeli tepkisi Türkiye’nin Batı ile ilişkilerinde büyük krize yol açtı.

Erdoğan’ın Eskişehir’de halka hitaben yaptığı konuşmada “Dışişleri Bakanıma 10 Büyükelçinin sınır dışı edilmesi için talimat verdim” ifadesi aynı zamanda Türkiye’nin en büyük ticaret ortaklarının da bulunduğu 10 Batı ülkesinde büyük tepkiye yol açtı.

Bilindiği gibi aralarında ABD, Almanya, İngiltere, Fransa ve Hollanda’nın da bulunduğu 10 Batı ülkesi, Türkiye’nin de kurucusu olduğu Avrupa Parlamentosu ve yine Türkiye’nin taraf olduğu Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) kararlarına rağmen Osman Kavala’nın 4 yıldır devam eden tutukluluğuna derhal son verilmesini talep eden ortak bir deklarasyon yayınlamışlardı.

Sadece ABD ve Almanya, Türkiye İhracatında %15’lik Paya Sahip

Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı sekiz ülkenin dördü, Osman Kavala’nın serbest bırakılması için çağrı yapan ülkeler listesinde yer alırken Türkiye İstatistik Kurumu verilerine göre 2021 yılında Türkiye’nin en çok ihracat yaptığı iki ülke Almanya ve ABD oldu. Bu iki ülkeye yapılan ihracat, Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 15’ine denk geliyor.

İlk sekizde yer alan diğer iki ülke ise Fransa ve Hollanda.

Türkiye’nin 10 ülkeye yaptığı ihracat, toplam ihracatın dörtte birini oluşturuyor. Almanya, ABD, Fransa ve Hollanda, Türkiye’nin en fazla ithalat yaptığı ülkeler arasında da yer alıyor.

İhracatta ilk iki sırada yer alan Almanya ve ABD, ithalatta ise Çin ve Rusya’nın ardından üçüncü ve dördüncü sırada geliyor. Almanya ve ABD’den yapılan ithalat, Türkiye’nin toplam ithalatının yüzde 13,3’üne denk geliyor. Kavala için açıklama yapan 10 ülkenin ithalattaki toplam payı ise yüzde 20,6. Deklarasyona imza koyan İsveç, Finlandiya, Kanada, Danimarka, Norveç ve Yeni Zelanda ile ise  2021’in ilk sekiz ayında toplam 7,9 milyar dolarlık bir ticaret yapıldı.

Türkiye’ye En Fazla Yatırım Yapan Ülke Hollanda.

ABD, Almanya, Hollanda ve Fransa ülkeler yalnızca ticarette değil, yatırımda da Türkiye’nin önemli ortakları arasında bulunuyor.

Merkez Bankası Ağustos 2021 Uluslararası Yatırım Pozisyonu bültenine göre 2020 itibarıyla Türkiye’deki yabancı doğrudan yatırım miktarı 223,4 milyar dolar oldu. Hollanda, Almanya, Fransa ve ABD’nin Türkiye’deki doğrudan yatırımları, toplamın yaklaşık üçte birini oluşturuyor.

Anadolu Ajansı, dünyanın en büyük varlık fonu olan Norveç Varlık Fonu’nun 2020 sonu itibarıyla Türkiye’deki hisse senetlerinde 812 milyon dolar yatırımı bulunduğunu aktarmıştı.

Siyasi Kriz Ekonomik Krizi Tetikliyor, Almanya Kızgın, İş Dünyası Tedirgin

Erdoğan’ın 10 Büyükelçiyi sınırdışı etme talebini dile getirmesinin ardından Türkiye para piyasaları zor günler yaşıyor. Döviz piyasasında Dolar, Euro ve Sterlin rekor üzerine rekor tazelerken Türkiye Merkez Bankası’nın faiz indirimi kararı sonrasında hızlı bir yükseliş kaydeden ABD Doları, tarihte ilk kez 9.80 seviyelerini zorluyor.

Almanya Hükümet Sözcüsü Steffen Seibert, bugün yaptığı bir açıklama ile büyükelçileri sınır dışı etmenin ikili ilişkilerin derinliğine ve önemine zarar vereceğini duyurdu. Almanya, Erdoğan’ın 10 Büyükelçiyi sınırdışı etme talebinin en fazla yankı bulduğu ülkelerin başında geliyor.

Çok sayıda Alman politikacı, hafta sonunda yaptıkları açıklamalarda, Türkiye’ye yaptırım uygulanmasını talep etti. Yaşanan gelişmeleri, “eşi benzeri görülmemiş bir dış politik gerginlik” olarak tanımlayan Federal Parlamento Dışişleri Komisyonu Başkanı Norbert Röttgen, “Eğer büyükelçiler sınır dışı edilirse bu durumda tüm Avrupa Birliği (AB) ülkelerinin, birlikte hareket ederek Erdoğan’a aynı şekilde cevap vermeleri ve Türkiye’yle elçilik düzeyinde ilişkileri sona erdirmeleri gerekiyor” dedi. 26 Eylül’de yapılan seçimden sonra görevinden istifa eden Armin Laschet’ten sonra Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) Partisi başkanlığı için adı geçen Norbert Röttgen, “Büyükelçilerin, mahkeme kararı olmadan bir kişinin tutuklanmasına karşı yaptığı açıklama, haklı ve yerinde. İnsan hakları sadece bir ülkenin kendi iç meselesi değildir. Bu NATO üyesi olan Türkiye için de geçerlidir” dedi. Röttgen, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın bu tarz acıkmalarla, ülkesini Avrupa ve Batı’dan tümüyle başka bir yöne çevirdiğini de söyledi.

ABD merkezli düşünce kuruluşu Washington Institute’tan Soner Cağaptay da Twitter hesabından yaptığı paylaşımda Türkiye’nin en fazla ticaret yaptığı 10 ülkenin yarısının bu listede yer aldığına dikkat çekti. Çağaptay “Seçim öncesi ekonominin durumunu ve tabanının içinde bulunduğu koşulları iyileştirmek için ticarete ve yabancı yatırıma ihtiyaç duyan Erdoğan için bunun iyi sonuçları olmayabilir” dedi.

Dış Ticaret İlişkilerini Büyütme Hedefine Büyük Engel

TC Cumhurbaşkanı Erdoğan bu yıl yaptığı bir konuşmada, ABD Başkanı Joe Biden ile görüşmesinin ardından iki ülke arasındaki ticaret hacmini 21 milyar dolardan 100 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini söylemişti. Erdoğan bu ay Almanya Başbakanı Angela Merkel’in İstanbul ziyaretinde de iki ülkenin dış ticaret hacmini 50 milyar dolara çıkarma hedefi olduğunu duyurmuştu.

Türkiye’de 8 Bine Yakın Alman Şirketi Var

Dış Ekonomik İlişkiler Konseyi Türkiye-Almanya İş Konseyi Başkanı Steve Young’a göre Türkiye’de 7 bin 600’den fazla Alman sermayeli şirket var. Eski Ticaret Bakanı Ruhsar Pekcan geçen yıl yaptığı açıklamada Hollanda ile dış ticaret hacmini 9 milyar dolardan 15 milyar dolara çıkarmayı hedeflediklerini açıklamıştı. Fransa ile dış ticaret hacmi ise 20 milyar dolar olarak belirlenmişti.

Almanya, Fransa ve Hollanda’nın siyasi desteği, Türkiye’nin AB ile ticaretinde önemli bir yer tutan Gümrük Birliği anlaşmasının güncellenmesinde de önemli.