Kendi kendinize konuşmak iyidir ama nasıl?

Biri size iltifat ettiğinde kendi kendine ne dersiniz ya da bir hata yaptığınızda? Öyle ya da böyle iç sesiniz hiç susmaz ve her zaman kendi kendinizle konuşursunuz. Uzmanlara göre kendi kendinize nasıl konuştuğunuzun ruh sağlığınız ve gelişiminiz üzerinde önemli etkisi var.

ABD’deki Michigan Üniversitesi’nde öğretim görevlisi ve psikolog Ethan Kross iç sesi çok amaçlı bir alete benzetiyor: “Hayatın İsviçre çakısı gibi. Fakat sorun şu ki bir kullanma kılavuzuyla gelmiyor. Kendinizle monoloğunuz sert, eleştirel ve faydasız olabilir.”

CNN’e konuşan Kross sağlıklı bir şekilde kendine kendine konuşmanın odaklanmaya, zor durumlar için prova yapmaya ve hayatımızı, kimliğimizi daha iyi anlamamıza yardımcı olarak gelişmemizde kilit rol oynadığını söylüyor.

Bir profesyonele görünmek iç monoloğunuzu geliştirmek için yardımcı olacaktır ancak bu her zaman mümkün olamıyor. Neyse ki kendi kendinize konuşmanızı kendiniz de geliştirebilirsiniz

Colorado’dan psikolog ve sertifikalı yönetici koçu Melinda Fouts “Bu negatif, toksik kendi kendine konuşmanın farkındaysanız ve bunu değiştirmek için azimle, disiplinli bir şekilde çalışırsanız değiştirebilirsiniz” diyor.

Nereden geliyor?

Kross’a göre psikolojinin birçok meselesinde olduğu gibi kendi kendine konuşmanın kökeni kısmen genetik kısmen kişisel deneyime dayanıyor. Fouts en sevgi dolu anne babaların bile çocuklarına olumsuz şekilde kendi kendine konuşmayı geçirebileceğini söylüyor. Danışanlarının kafasında tekrar tekrar çalan bu bazı yararsız ‘tape’lerin kökeninin kendileriyle ilgili daha derin bir inanca dayandığını anlatıyor: “İnsanlarla çalışırken köklerini buluyoruz. Bu genelde ‘yeterince iyi değilim‘, ‘yeterince değerli değilim‘ gibi inançlar oluyor.”

Fouts’a birileri size iltifat ettiğinde bunu memnuniyetle kabul etmek yerine, iltifat edenin kibarlık yaptığını, daha iyisini yapabileceğinizi düşünmeyi örnek veriyor. Bu düşünceler aslında kendiniz o iltifata değer bulmamanızdan geliyor: “Amaç bu olumsuz kendi kendine konuşmayı iyi, değerli ve yetenekli olduğunuz fikriyle değiştirmek.”

Ancak bu, her zaman kendi kendinize gaz verip hatalarınız görmezden gelmelisiniz anlamına gelmiyor. Kross faydalı iç monoloğun her zaman olumlu olmadığını, bazen kötü şeylere yoğunlaşmak, hatalardan ders çıkarmak anlamına geldiğini söylüyor.

Fouts ve Kross’un sağlıklı iç ses sohbetleri için tavsiyeleri şöyle

Kendinizle etkileşiminizi değiştirin

Kendinize olumsuz inançlarınıza karşı bir başlangıç cümlesi bulun. “İyiden de öteyim” ” Değerliyim” benzeri cümleler olabilir. Amaç olumsuz düşüncelerinizi yakalayıp durdurmak. Kendinize bu cümleyi söyleyin ve bunun üzerinden devam edin Ancak bu stresli, yorgun ya da aç olduğunuzda biraz zor olabilir.

Cümlelerinizi post-it’lere yazıp görebileceğinizi yerlere yapıştırmak faydalı olabilir.

Birçok kültürde faydalı bulunan bir başka teknik de iç dünyanızı yönetmek için bir ritüel bulmak. Örneğin bir konuşma yapmadan önce derin nefes almak ve kendi kendinize yumruk tokalaşması yapmak işe yarayabilir Amaç endişe ya da geçmişten bir anı karşısında kontrol sahibi olabilmek.

Mental olarak mesafe yaratmak da yardımcı olabilir. Zihninizde ufak bir zaman yolculuğuna çıkabilirsiniz. Yaşadınız sorun hakkında bir saat, bir hafta, bir ay sonra nasıl hissedeceğiniz hayal edin.

Birçok insan başkalarına tavsiye vermeyi daha kolay bulur, başkalarına karşı daha az yargılayıcı olur. Dolayısıyla iç monoloğunuzu diyaloğa dönüştürmeyi deneyebilirsiniz. Kendi adınız kullanarak ya da sen diye hitap ederek beyninize kendinizle değil de başka biriyle konuşuyormuşsunuz gibi sinyaller verebilirsiniz.

Çevrenizi değiştirin

Kafanızda olumsuz düşünceler varken kendinizi bir anda temizlik yaparken ya da ortalığı düzeltirken buluyor musunuz? Yalnız değilsiniz. Bu insanların bayıldığı kontrol hissiyatını yaratmaya yarar. Altında eziliyor gibi hissettiğiniz negatif düşünceler için fiziksel bir ortam yaratır.

Dışarı çıkmak da daha pozitif bir iç sesiniz olmasına yardımcı olabilir. Doğada olmak kafanıza üşüşen düşüncelerden uzaklaşıp dikkatiniz çevrenize vermenizi sağlayabilir.