GÜREN TİLKİ
Lefke’nin Karşıyaka mahallesinde bulunan tarihi Acendu Kilisesi’nin durumu içler acısı
“Banaya Acendu Kilisesi” adıyla bilinen kilisenin koruma altına alınıp, restore edilmesi isteniyor
ESKİ RUM MAHALLESİNDE
Kıbrıslı Rumların, Lefke’den göç etmeden önce ikamet ettikleri eskiden Acendu, şimdi Karşıyaka mahallesinde yer alan eski kilisenin hali içler acısı. “Banaya Acendu Kilisesi” adıyla bilinen kilise içerisindeki kapılar sökülüp atıldı, tarihi taşların üzerine ise sprey boyalarla yazılar yazıldı. Şimdilerde harap ve bakımsız durumda olan kilise, Rumların bölgeyi terk ettiği 1958 yılına kadar kullanılmıştı. Kilisedeki ikonların tamamı Pedra olarak bilinen Taşköy’deki Metamorfosi Tou Sotiros Kilisesi’nin kadınlar bölümüne taşınmıştı.
TANRININ TEMSİLCİSİ
Yakın zamanda kaybettiğimiz arkeolog, araştırmacı yazar Tuncer Bağışkan araştırmalarında Banaya Acendu Kilisesi’ne de yer verdi. Bu konuda kullandığı ifadeler şöyle: “İngilizcede ‘Agent’ (temsilci) sözcüğünden gelen Acendu sözcüğü, tanrının bir temsilcisi olan Meryem Ana’nın, tanrı ile Hıristiyanlar arasında iletişim kurma niteliğini yansıtmaktadır. Kilisenin yanındaki binanın kapı kemerinde bulunan demir şebekede 1915 tarihi kayıtlıdır. Şimdilerde harap ve bakımsız olan kilise binası, Rumların köyü tamamen terk ettikleri 1960’lı yılların başlarına kadar kullanıldı.”
ACENDU ÇEŞMESİ
Öte yandan kilise arazisinin kuzeydoğusundaki Lefke Deresi ile Lağuna Dağı’nın yamaçları arasında yer alan tonoz üst örtülü, nişli ve yalaklı çeşme de Acentu adıyla anılır. Tuncer Bağışkan’ın toparladığı rivayete göre; buradaki pınar milattan sonra 15’inci-16’ıncı yüzyılda Cento isimli bir Venedik komutanı tarafından bulunduğundan pınara önce ‘Aegua di Cento’ (Cento’nun suyu) adı verilmiş. Ancak bu ad zamanla halk ağzında Acendu’ya dönüşmüş.
