Bir dönemin lüksü olarak görülen araç sahibi olmanın, bugün kiracı olmaktan daha kolay hale gelmesi ise dikkat çekici bir çelişki olarak öne çıkıyor.
Günümüzde ülkede 100-150 bin TL aralığında ikinci el bir araca sahip olmak mümkünken, yalnızca bir ev kiralayabilmek için ortalama 100 bin TL’ye ihtiyaç duyuluyor. Özellikle 1+1 dairelerin kira bedelleri 400 sterlinden başlarken, ev tutmak isteyen kiracılardan 1 kira, 2 depozito ve 1 emlak komisyonu talep ediliyor. Bu da toplamda yüksek bir peşinat gerektiriyor.
ASGARİ ÜCRETLE GEÇİNMEK NEREDEYSE İMKANSIZ
Ülkede yürürlükte olan asgari ücret yaklaşık 40 bin TL civarında. Ancak yalnızca ev kirasının dahi 400 sterlin (güncel kurlarla ortalama 33-35 bin TL) seviyesinde olduğu bir düzende, geriye kalan yaklaşık 18 bin TL ile bir vatandaşın elektrik, su, gıda ve ulaşım gibi temel ihtiyaçlarını karşılaması bekleniyor. Bu durum, özellikle tek başına yaşayan bireyler için ciddi bir yaşam mücadelesine dönüşüyor.
AİLELER İÇİN MALİYET DAHA DA YÜKSEK
Tek başına yaşamanın zorluklarının yanı sıra, bir ailenin kira ihtiyacı da çok daha yüksek seviyelere çıkıyor. Ailelerin yaşamak için en az 2+1 ya da 3+1 daire kiralamak durumunda kalması, kira bedellerini minimum 700-800 sterlin seviyelerine taşıyor. Bu da TL bazında değerlendirildiğinde bir ailenin aylık kira için 40 bin TL ile 45 bin TL arasında bir bütçeye ihtiyaç duyması anlamına geliyor. Asgari ücretin 40 bin TL olduğu bir dönemde sadece ev kirasının 40 bin TL olması ise akıllara durgunluk veriyor.
EV SAHİPLERİNDEN ÖĞRENCİLERE YÖNELİK STRATEJİ
Kira piyasasında artan talep, bazı ev sahiplerini yalnızca üniversite öğrencilerine kiralama yapmaya yöneltti. Bu yöntemle kiracılardan 6 aylık veya yıllık kira peşin talep ediliyor. Öğrencilerin bir evde kısa süreli kalma ihtimalleri veya aile desteğiyle ödeme yapabilmeleri, ev sahipleri açısından daha cazip bir seçenek olarak değerlendiriliyor. Bu durum ise çalışan bireyler ve aileler için uygun fiyatlı konut bulmayı daha da zorlaştırıyor.
EV ARKADAŞLIĞI SİSTEMİ YAYGINLAŞIYOR
Yüksek kira bedelleri nedeniyle birçok kişi çareyi ev arkadaşlığı sisteminde arıyor. Tanımadıkları kişilerle aynı evi paylaşmayı kabul eden bireyler, bu sayede maliyetlerini düşürebiliyor. Ülkede ev arkadaşı olarak birinin yanında yaşamak isteyenlerin aylık ödemesi 13 bin TL ile 16 bin TL arasında değişiyor. Bu da tek başına ev tutmaya kıyasla çok daha düşük bir maliyet sunuyor.
BARINMA KRİZİ DERİNLEŞİYOR
Gelinen noktada, KKTC’de kira fiyatları yalnızca öğrenciler ve asgari ücretle çalışanlar için değil, orta gelirli aileler için de ciddi bir ekonomik krize dönüşmüş durumda. Vatandaşlar barınma hakkı için mücadele veriyor.
