KKTC Maliyesinin 2021 yılında avans dahil toplam yerel bütçe açığı 1 milyar 489 milyon 978 bin TL düzeyinde açılandı. Söz konusu açık Türkiye’nin Aralık ayında seçimin hemen öncesinde yolladığı yaklaşık 858 milyon 976 bin TL’ye rağmen gerçekleşti.
Maliye’nin Kasım 2021’de avans dahil toplam yerel bütçe açığı 1 milyar 007 milyon 024 bin TL düzeyinde gerçekleşmişti.
Maliye Bakanlığı’ndan sağlanan verilere göre, geçen yıl genel bütçe açığı 954 milyon 746 bin TL, avans dahil genel bütçe açığı 1 milyar 133 milyon 728 bin TL olurken, 178,9 milyon TL’lik avans hariç yerel bütçe açığı da 1 milyar 310 milyon 996 bin TL düzeyinde kayıtlara geçti.
Bakanlığın verileri, Ocak-Aralık 2021 dönemindeki bütçe rakamlarının, 2012-2021 yıllarının aynı aylık dönemleri içerisinde kıyas kaldıramayacak kadar yüksek olduğuna işaret ediyor. 2021’e en yakın açığın 2020’deki açık rakamları olduğu görülürken, yine de geçen yılki açık %20 oranında daha düşük bir düzeyde gerçekleşmişti.
Maliye Bakanlığı’nın rakamlarına göre bütçe rakamları 2016-2019 arasındaki ciddi bir toparlanma içerisine girmesine rağmen, 2020 yılında Covid-19 salgınının da etkisiyle bozulan bütçe yapısı 2021’de son 10 yılın zirvesine çıktı. Bütçede geçen yıl görülen rekor orandaki açığın 2022 yılı içinde daha da derinleşmesinden endişe ediliyor.
Resmi verilere göre, 2021 yılında yerel bütçe gelirleri 7 milyar 591 milyon TL, yerel bütçe giderleri ise 8 milyar 902 bin TL olurken, genel bütçe gelirleri 9 milyar 931 milyon TL, genel bütçe giderleri iğse 10 milyar 386 bin TL düzeyinde hesaplandı.
TÜRKİYE SEÇİM ÖNCESİNDE 858 MİLYON YOLLADI
Bu arada, KKTC Maliyesi’nin hazırladığı 2021 bütçesinde yer alan “TC Yardım ve Kredileri” Ocak-Kasım döneminde öngörülen rakamların çok altında kalırken, Aralık ayında bir anda bütçeye 858 milyon 976 bin TL enjekte edildi. 11 ay boyunca gelmeyen katkının 23 Ocak’ta yapılan milletvekilliği erken genel seçimlerinin hemen öncesinde yapılması ise özellikle dikkati çekti.
Maliye Bakanlığı’nın verileri bütçede öngörülen 2,5 milyar TL’lik TC Yardım ve Krediler kaleminin gerçekleşme rakamının 11 ayda 974 milyon 315 bin TL seviyesinde kaldığını Aralık sonunda ise 1 milyar 858 milyon 291 bin TL’ye çıktığını gösteriyor.
Söz konusu rakamlara göre öngörülen para akışı 11 ayda sadece %38.97 oranında gerçekleşirken, 12’nci ay sonunda %73.33’e yükseldi.
Bütçe gerçekleşme rakamlarına göre, “TC Hibeleri” başlığı altında yer alan “Savunma (Cari yıl)” kalemi için 677 milyon TL (gerçekleşme %90.28), TC Yatırım (Cari yıl) kalemi için 537,6 milyon TL (gerçekleşme %89.61), reel sektörün desteklenmesi kalemi için de 126,9 milyon TL gönderildi.
Türkiye’den kredi olarak “Kamu maliyesinin desteklenmesi” için alınması beklenen kredi %42.75 gerçekleşme oranıyla 491,5 milyon TL düzeyinde kalırken, reel rektörün desteklenmesi için tek kuruş kredi alınmaması dikkati çekti.
MALİYE 2021’DE 671 MİLYON TL İÇ BORÇ ALDI
Öte yandan, bütçe açıklarıyla baş etmeye çalışan Maliye Bakanlığı’nın 2021 yılında aldığı iç borç miktarı 670 milyon 846 bin 970 Türk Lirası düzeyinde gerçekleşti. Söz konusu borçlar %18 ile %22 arasında değişen faiz oranlarıyla alındı.
2021 yılı içerisinde 334 milyon 046 bin TL’lik Devlet İç Borçlanma Senedi geri ödemesi yapan Maliye Bakanlığı’nın Aralık ayı sonu itibarıyla vadesi gelmemiş DİBS borç stoku 378 milyon TL düzeyinde görülüyor.
