Kuvvetli yağış ve rüzgar vücut ısısının hayati tehlike oluşturacak seviyeye (35°C’nin altına) düşmesine, yani hipotermiye neden olabilir. Islak kıyafetler vücuttan ısıyı kuru kıyafetlere göre 25 kat daha hızlı çeker.
Bu durumda hayatta kalmak ve korunmak için uygulanması gerekenler şöyle:
1. Yağış Altındayken (Güvenli Bölgeye Ulaşmadan Önce)
Eğer hala dışarıdaysanız ve hemen kuru bir yere geçme şansınız yoksa, mevcut ısı kaybını “yavaşlatmak” hayati önem taşır.
Rüzgarı Kesin: Yağmurdan kaçamıyorsanız bile rüzgardan kaçın. Rüzgar, ıslak vücudun donma sürecini hızlandırır (Wind Chill etkisi). Bir duvar dibi, ağaç gövdesi veya kaya arkası gibi rüzgarı kesen bir siper bulun.
Cenin Pozisyonu (Isı Koruma): Eğer hareket edemeyecek durumdaysanız veya beklemek zorundaysanız, dizlerinizi göğsünüze çekerek (H.E.L.P pozisyonu) kollarınızı gövdenize sarın. Bu, hayati organların olduğu göğüs ve karın bölgesini sıcak tutar.
Başınızı ve Boynunuzu Örtün: Vücut ısısının büyük bir kısmı baş ve boyun bölgesinden kaybedilir. Şapkanız yoksa bile tişörtünüzü veya bir poşeti başınıza sarın.
Hareket Edin (Ama Terlemeyin): Hafif hareketler kaslarınızı çalıştırarak ısı üretir. Ancak aşırı efor sarf edip terlemeyin; terlemek ıslaklığı ve soğumayı artırır.
Naylon Poşet Yöntemi (Hayatta Kalma): Eğer yanınızda çöp poşeti veya büyük naylon varsa, bunu kıyafetinizin içine (teninize yakın) değil, en dış katmanın altına (rüzgarlık gibi) giyerek vücut ısısını içeride hapsetmeye çalışın. Ancak en iyisi tamamen su geçirmez bir dış katmandır.
2. Güvenli/Kapalı Alana Geçince (İlk Müdahale)
Kapalı bir alana ulaştığınız anda yapılacak en kritik hata, ıslak kıyafetlerle oturup ısınmaya çalışmaktır.
ISLAK KIYAFETLERİ ÇIKARIN: Bu en önemli adımdır. İç çamaşırları dahil tüm ıslak giysileri derhal çıkarın. Islak giysiler üzerinizde kaldığı sürece vücut ısınamaz.
Kurulanın: Vücudu havlu veya kuru bir bezle nazikçe kurulayın.
Kuru Giysiler ve Battaniye: Varsa hemen kuru giysiler giyin. Yoksa kuru battaniye, uyku tulumu, hatta gazete kağıtları veya kuru yapraklar (izolasyon için) kullanarak vücudu sarın.
Kademeli Isınma: Vücudu aniden ısıtmayın (örneğin direkt kaynar suya girmek veya sobanın dibine yapışmak). Bu, “şok” etkisi yaratabilir veya after-drop denilen, soğuk kanın aniden kalbe hücum etmesiyle oluşan kalp krizini tetikleyebilir. Oda sıcaklığında yavaşça ısınmak en iyisidir.
Sıcak Kompres (Dikkatli): Sıcak su torbalarını (yakmayacak sıcaklıkta) sadece boyun, göğüs ve kasık bölgelerine koyun. Kollara ve bacaklara koymayın; bu, soğuk kanı kalbe iter.
3. Beslenme ve Sıvı Alımı
Vücudun ısı üretebilmesi için enerjiye (yakıta) ihtiyacı vardır.
Sıcak ve Şekerli İçecekler: Bilinci açık ve yutkunabilen kişilere sıcak çay, sıcak çikolata veya şekerli ılık su verin. Şeker, vücuda hızlı enerji sağlar.
ASLA Alkol Vermeyin: Alkol, damarları genişleterek yalancı bir ısınma hissi verir ancak vücudun ısı kaybını hızlandırır. Bu, hipotermide ölümcül bir hatadır.
Kafeinden Kaçının: Mümkünse kafeinsiz içecekler tercih edin, çünkü kafein dehidrasyona (su kaybına) neden olabilir.
4. Hipotermi Belirtileri (Ne Zaman 112 Aranmalı?)
Aşağıdaki belirtiler varsa durum ciddidir ve profesyonel tıbbi yardım gerekir:
Şiddetli Titreme: Vücudun ısı üretme çabasıdır (iyi bir işarettir ama sınırda olunduğunu gösterir).
Titremenin Durması: (Çok Tehlikeli) Eğer kişi hala soğuksa ama titremeyi bıraktıysa, vücut artık ısı üretemiyor demektir. Acil durumdur.
Bilinç Bulanıklığı: “Mırıldanma, tökezleme, saçmalama” (Mumblers, Stumbles, Fumbles) olarak bilinen belirtiler. Konuşma bozulur, hareketler koordinasyonsuzlaşır.
Uyuşukluk ve Uyku Hali: Kişi uyumak ister. Kesinlikle uyumasına izin vermeyin.
