Bir ekonomide kullanılabilecek toplam para miktarını gösteriyor
KKTC Merkez Bankası verilerine göre en geniş tanımlı para arzı M3, 2021 yılını tüm zamanların en yüksek seviyesi olan 71,3 milyar TL’de tamamladı.
KKTC Merkez Bankası verilerine göre en geniş tanımlı para arzı M3, Aralık 2021 sonu itibarıyla bir önceki yılın sonuna kıyasla %57.61 oranında artarak, 45 milyar 299 milyon TL’den, 71 milyar 395 milyon TL’ye ulaştı. Para arzının Aralık ayında ilk kez 70 milyar TL sınırının üzerine çıkması dikkati çekti.
Bir ekonomide kullanılabilecek toplam para miktarını gösteren ‘Para Arzı’, Aralık 2020 sonu ile Aralık 2021 sonu periyodunda Ocak’ta %1.10 oranında, Temmuz’da %0.59 oranında ve Ağustos’ta da %0.11 oranında düşüş gösterirken, geriye kalan diğer aylarda %0.29 ile %22.49 arasında değişen oranlarda arttı.
Para arzının Kasım ayındaki %22.49 oranındaki sert artışı Türk Lirası’nın değer kaybıyla yakında ilişkili iken, Aralık sonunda ulaştığı 71,3 milyarlık tutar, ülke tarihinin kayıtlara geçen en yüksek para arzı miktarı oldu.
Merkez Bankası verilerine göre, geçtiğimiz yılın ilk 9 ayını küçük artış ve azalışlarla geçiren M3, üçüncü çeyrekten sonra hızlı bir yükseliş trendine girerek, sadece dördüncü çeyrekte %35.7 oranında büyüdü.
2021 yılının ilk çeyreğini 48,5 milyar TL, ikinci çeyreğini 50,6 milyar TL ve üçüncü çeyreği de 52,6 milyar TL ile kapatan para arzı son çeyreği 18,7 milyar TL daha yüksek düzeyde kapadı.
VADELİ TASARRUF MEVDUATI %56.6 ARTTI
Veriler, para arzında en önemli paya sahip olan “vadeli tasarruf mevduatın” 2020 yılının Aralık ayı sonuna göre %56.64 oranında arttığını gösterirken, yılın son üç ayındaki sert artış dikkati çekti.
Aralık 2020’yi 25,4 milyar TL ile kapatan, vadeli tasarruf mevduatı Aralık 2021 sonu itibarıyla 39,8 milyar TL düzeyinde kaydedildi. Vadeli tasarruf mevduat Kasım ayında 39 milyar 817 milyon 206 TL ile tüm zamanların en yüksek seviyesine yükseldi. Aralık ayında ise sadece 156 bin liralık düşüş gösterdi.
Para arzında ikinci en yüksek paya sahip olan “vadeli ticari mevduat” ise 2021 yılında %49.73 oranında artış göstererek, 5,8 milyardan 8,8 milyar TL’ye çıktı. Söz konusu miktar vadeli ticari mevduatta bugüne kadar kaydedilen en yüksek seviye oldu.
M1, 10 MİLYARDAN 17,3 MİLYARA ÇIKTI
Dolaşımdaki para, vadesiz ticari mevduat, vadesiz tasarruf mevduatı ile Merkez Bankası’ndaki mevduattan oluşan ve M1 olarak isimlendirilen en dar tanımlı para arzı, Aralık 2020 ile Aralık 2021 arasındaki dönemde %72.16’lık büyük bir artışla 10,07 milyar TL’den 17,3 milyar TL’ye ulaştı.
M1 yılın son çeyreğinde %40.11 oranında artarken, Aralık sonundaki miktar geçen yılın (ve tüm zamanların) en yükseği, Ocak ayındaki 9,9 milyarlık miktar da en düşük seviye olarak kayıtlara geçti.
67 MİLYARI GÖREN M2’DEN, %60.2’LİK YÜKSELİŞ
Vadeli ticari mevduat, vadeli tasarruf mevduatı ve vadeli diğer mevduat ile M1’in toplamından oluşan M2, Aralık ayını bir yıl öncesine kıyasla %60.25’lik artışla 67 milyar TL düzeyinde geçti. M2 Aralık 2020’de 41.8 milyar TL idi.
M2’nin Aralık 2021’deki 67 milyar 053 milyon 535 bin TL’lik miktarı, tüm zamanların en yüksek seviyesi olurken, Ocak 2021’de düşüş gösteren M2, geriye kalan aylarda istikrarlı bir yükselişle büyüdü.
“Vadeli Diğer Mevduat” başlığı altında gösterilen kalemdeki %134,35’lik büyüme ise M2’de saptanan en yüksek artış olarak kaydedildi.
