Sigara bağımlılığı, insan bedenine ciddi derecelerde zararları bulunan, oldukça yaygın bir bağımlılık türüdür. Sigara bağımlılığına diğer bağımlılık türlerine göre daha sık rastlanır. Bunun nedeni olarak sigaranın kullanım alanının oldukça geniş olması, çok küçük yaşlardan itibaren bağımlılık yaratabilmesi gelmektedir.
Dünyada sigara bağımlılığı tüm hızıyla artmaya devam etmektedir. Buna bağlı olarak sigaranın sebep olduğu sağlık sorunları da giderek atmaktadır. Her yıl sigara sebebiyle 7 milyon kişi hayatını kaybetmektedir.
Sigara, bağımlılık yapma seviyesi oldukça yüksek, hem insan bedenine hem de çevreye çok fazla zararları bulunan zararlı bir nesne olarak tanımlanabilir. İnsanlar her yaşta sigaraya bağımlı hale gelebilirler. Sigaranın içerisinde insan vücudunu zehirleyen, kanser olma riskini arttıran hatta doğrudan kanser oluşumuna sebep olan 4000’den fazla kimyasal madde barındırır. Sigara içen her 3 insandan biri içtikleri tek bir sigarayla bağımlı olmaktadır.
Sigara, çoğu kişi için bir kaçış yoludur. İnsanlar gün içerisinde stres ve sıkıntı oluşturabilecek olaylar yaşayabilir, bir olaya üzülebilirler. Sigara içen kişiler, bu tür sıkıntılarından ve üzüntülerinden sigara sayesinde daha az etkilendiklerini yanılgısına düşerler. Onlara göre sigara içmek hayatın onlara getirdiği olumsuz durumların etkisini daha az hissedilir kılmakta ve rahatlama sağlamaktadır. Bu büyük bir yanılgıdır. Sigara sorunlarınıza hiçbir zaman çözüm bulmaz. Sigara içtiğiniz anda beyninize ulaşan nikotin, serotonin salgılanmasına yol açar ve size anlık bir rahatlama hissi verir.
Sigara içen kişiler içerken hissedilen rahatlama hissini sıkıntıların ve sorunların ardından gelen bir ödül olduğunu düşünmeye başlarlar. Bu ödülü hak ettiklerini düşünüp sürekli olarak ulaşmak isterler ve bu da daha fazla miktarda sigara içilmesine ve hem sigaraya hem de ödül hissine bağımlı hale gelmesine sebep olur. Bazı kişiler ise sigaranın zararlı olduğunu kabul ederler ancak psikolojik olarak görecekleri zarara karşı sigaranın zararlarını ve verdiği yalancı rahatlama hissini tercih ederler.
Sigara bağımlılığının psikolojik nedenleri altında kişilerin o dönemde yaşadıkları olaylar ve psikolojik etkenler yatar. Sigara bağımlılığının psikolojik nedenleri arasında özgüven eksikliği de vardır. Çoğu kişi sigara içmeye ergenlik dönemlerinde ve arkadaş ortamına kendilerine bir yer edinmek amacıyla başlarlar. Sigara içmenin onları daha büyümüş, daha havalı göstereceğini ve arkadaşları tarafından daha rahat kabul göreceklerini düşünürler. Fakat yanılmaktadırlar.
Sigara bağımlılığı, tedavisi mümkün olan bir psikolojik rahatsızlıktır. Ancak tedavi edilebilmesi için sigara bağımlısı olan kişinin çok kararlı bir şekilde tedavi sürecine başlaması ve bu kararlılığını tedavi devam ederken de, tedavi bittikten sonrada devam ettirmelidir. Sigarayı bırakmak sigara bağımlıları için çok zor olsa da tekrar başlamak tek bir sefer kullanmakla mümkündür. Sigara bağımlılığını tedavi etmek amacıyla kullanılan yöntemlerden bir tanesi ilaç tedavisidir. Bu tedavide bağımlıya sigarayı bıraktığında hissedeceği yoksunluğu giderecek, sigara içme isteğini azaltacak ilaçlar verilmektedir.
Psikoterapi yöntemleri, sigara bağımlılığının tedavi edilmesinde sıkça kullanılan yöntemlerdir. Tiksindirme, gevşeme teknikleri, kognitif davranışçı terapiler ve ruhsal eğitim gibi yöntemlerine örnek gösterilebilir.
