GIYNIK ÖZEL
Türkiye’de Türk Lirası’nın döviz karşısındaki ağır değer kaybının yarattığı maliyet artışları Kasım enflasyonunda net şekilde görüldü. Aylık enflasyon yüzde 2.3 ile yılın en hızlı artışını gösterirken, yıllık enflasyon da yüzde 14.03 ile zirveye çıktı. Kasım’da yüzde 1.1 oranında beklenen enflasyonun sürpriz yapması TL’yi de etkiledi.
Türk Lirası, beklentinin üzerinde açıklanan 2020’nin en yüksek enflasyon verisinin ardından düşüşe geçti.
Çarşamba gününü 7.8619’dan kapatan Dolar/TL, bugünkü işlemlere sakin bir başlangıç yaptı. Kur, Kasım ayı enflasyon verisinin açıklanmasının ardından yükselişe geçti. Ancak, gün içi zirvesini gören kurlar sonrasında enflasyon yükselişinin bir kısmını geri vermeye başladı.
Türk Lirası oldukça talihsiz bir kısır döngü içerisine girdi. TL’deki ağır değer kayıplarıyla beslenen enflasyon beklentilerin üzerinde yükselince, enflasyondaki kötü sürpriz TL’nin değer kaybetmesine neden oldu.
Türkiye’de Türk Lirası’nın döviz karşısındaki Ekim ve Kasım aylarında yaşadığı ağır değer kaybının yarattığı maliyet artışları Kasım ayı enflasyonunda kendini net şekilde gösterdi. Yüzde 1.1 oranında beklenen aylık enflasyon yüzde 2.3 ile yılın en hızlı artışını gösterirken, yıllık enflasyon da yüzde 14.03 ile yılın zirvesine ulaştı. Yükselişte en çok etki gıda ve ulaştırmadan geldi. Türkiye’de, yıllık enflasyonda en son bu seviyelerdeki yüksek veri Aralık 2019’da %15.01 ile görülmüştü.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun beklentinin üzerinde gelen enflasyon rakamlarını açıklamasından ardından TL değer kaybederken, öğle saatlerinde kayıpların bir kısmını geri almaya başladı.
KURLAR GÜNE SAKİN BAŞLAMIŞTI
Çarşamba gününü 7.8619’dan kapatan Dolar/TL, bugünkü işlemlere sakin bir başlangıç yaptı. Kur, Kasım ayı enflasyon verisinin açıklanmasının ardından yükselişe geçti. Ancak, gün içi zirvesini gören kurlar sonrasında enflasyon yükselişin bir kısmını geri vermeye başladı.
Türkiye piyasalarında saat 12.00 sıralarında dolar/TL günlük %0.14 düşüşle 7.8365 düzeyinde, Euro/TL %0.20 düşüşle 9.4890 düzeyinde işlem görürken, sterlin/TL %0.11’lik artışla 10.5021 seviyesindeydi.
KKTC piyasasında ise aynı dakikalarda dolar 7.88 TL’den, Euro 9.55 TL’den ve sterlin de 10.58 TL’den satılıyordu.
Türkiye’de Kasım ayında ekonomi yönetiminde yaşanan değişiklik, TC Merkez Bankası’nın politika faizinde sağladığı artış ve aldığı diğer önlemler ile TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ekonomide yeni dönem mesajlarının ardından Türk Lirası değer kazanmaya başlamıştı.
TL’deki değer artışı istenilen seviyede gerçekleşmezken, bunda, Türkiye’deki bireysel yatırımcıların dövize olan eğiliminin etkili olduğu ve döviz alımlarının TL’nin değer kazanmasını oldukça sınırladığı vurgulanıyor.
Türkiye’de analistler oluşacak ekonomik ve politik güven ortamının TL’nin 2019-2020’de kaybettiği değerlere dönmesini sağlayabileceğine işaret ederken, bu konudaki çabaların artırılması gerektiğine işaret ediyor.
ENFLASYONU TL’NİN KAYIPLARI UÇURDU
Haziran’dan bu yana yüksek seyreden ve rekor üstüne rekor kırarak kasımda 8.5 lira seviyesine çıkan dolar kurunun etkisi hızlı şekilde kasım ayı enflasyonunda etkili oldu.
Döviz kurundaki yükselişle artan maliyetler başta gıda ve ulaştırma olmak üzere fiyatlara yansırken sera ürünlerine geçişin de etkisi fiyatlarda gözlendi. Üretici fiyatları da aylık %4.08 artarak yıllık %23.11’e çıktı. Üretici enflasyonunda da bu seviyeler en son Haziran 2019’da görülmüştü.
TÜİK verilerine göre gıda enflasyonu aylık %4.16 artarak manşet enflasyonu 0.97 puan artırdı. Domatesteki %66.9’luk aylık yükselişin yanı sıra bazı kış sebzelerinde de çift haneli artışlar yaşandı. İthal girdi kullanımının yoğun olduğu ve maliyetlerin sürekli arttığı gıda sektöründe hem işlenmiş hem de işlenmemiş ürün fiyatlarında sert yükselişler yaşandı.
FAİZ ARTIŞI YİNE GÜNDEMDE
Analistlere göre, gelecek yılın ilk çeyreğinde görmeyi beklediği %14 seviyelerine kasım ayından ulaşılması Merkez Bankası’nın aralık ayı Para Politikası Kurulu toplantısını yeniden kritik hale getirdi. Merkez Bankası’nın son enflasyon raporunda yılsonu enflasyon beklentisini %12.1 seviyesine yükseltmişti, hükümetin Yeni Ekonomi Programı’nda da 2020 beklentisi %10.5 seviyesindeydi. Veri önceki 7.85 lira seviyesinde olan dolar verinin ardından 7.91 liranın üzerine çıktı, Borsa İstanbul BIST 100 endeksi de yönünü negatife döndü.
