Uçuş fobisi

Uçuş fobisi günümüzde uçak kullanımının artmasıyla birlikte en sık görülen fobilerden biridir. Uçakların uzak mesafelere giderken özellikle de okyanus ötesi geziler veya iş seyahatleri yaparken daha hızlı ve daha az zaman alan bir ulaşım aracı olması uçakların tercih edilmesinin en büyük sebebidir. Ancak bazı uçuş korkusu yaşayan kişiler için aynı şeyi söylemek mümkün değil. Bazı kişiler için uçağa binmeyi bırakın uçağa binme fikri bile yoğun kaygılar duymalarına sebep olmaktadır. Bazen bu kaygılar öyle yoğun olur ki uçuş fobisinin oluşmasına sebep olurlar.

Bu, kişilerin o anda yaşadıkları kişisel sorunlardan ya da uçuş esnasında yaşanan türbülans, kulak çınlaması, burundan kan gelmesi gibi durumlardan da kaynaklanabilir. Hayatlarının her alanında kontrolü ellerinde bulundurmaya çalışan, kontrol sorunu yaşayan kişilerde de uçuş problemi ortaya çıkabilir.

Uçuş fobisi, Carl Jung’un kolektif bilinçdışı kuramı çerçevesinde evrimsel olarak gelişen yükseklik korkusunun (akrofobi) uçma fobisine yol açabileceği düşünülebilir. Atalarımızın yırtıcı hayvanlardan korunmak için ağaçların üstünde yattığı çağlarda ağaçlardan düşüp fiziksel zarar veya ölüm durumlarının bilgisinin sonraki nesillere aktarıldığı ve bu nedenle yükseklik içeren durumlardan kaçınma eğilimi geliştirildiği söylenebilir. Kaygı hissetmeye diğerlerinden daha yatkın olmamıza neden olan genetik faktörler aynı zamanda çeşitli fobilere sahip olmamız üzerinde de etkili olabilir. Bununla birlikte genetik aktarım evrimsel yükseklik korkusunun aktarımını da sağlar. Uçuş fobisinin altında yatan yükseklik korkusu, kapalı alan korkusu veya sosyal fobisi olan kişiler de uçağın yüksekten uçmasından, basık ve kalabalık bir alan olmasından korkup uçuş deneyiminden kaçınabilir.

Uçuş fobisinin sık görülen sebeplerinden biri ise uçağı ve uçuş deneyimini tehlikeli algılamak ve hava taşıtlarının güvenliği hakkında yanlış bilgilere sahip olmaktır. Bu tehlike algısı daha önce hiç uçağa binmemiş kişileri etkileyebileceği gibi daha önce birçok kez uçuş gerçekleştirmiş kişilerin de sonradan fobi geliştirmesine neden olabilir. Kötü uçuş deneyimleri ve haberleri arasında şunlar sayılabilir: Şiddetli türbülans deneyimi ,kötü kalkış ve iniş deneyimleri, kapalı alanda bulaş geçmişi, uçak kazası haberleri, terörizm haberleri gibi faktörlerde sebeplerindendir.

Uçuş fobisi yaşayan kişiler profesyonel bir destek alarak fobilerini yenmeye çalışabilirler. Uçuş fobisini aşmak için bilişsel davranışçı terapi yöntemi psikoterapistlerin en çok tercih ettiği oldukça etkili bir yöntemdir. Sanal gerçeklik terapisi de oldukça etkili yöntemlerden bir tanesidir. Bu yöntemde psikoterapistler hastalarıyla birlikte uçuş deneyimini birebir yaşayıp hastanın uçuş esnasında verdikleri tepkileri bire bir inceler. Uçuş fobisine neyin sebep olduğunu inceledikten sonra, uçuş fobisini oluşturan nedenleri ortadan kaldırmayı ve hastaları bu fobiye karşı duyarsızlaştırmayı amaçlarlar.

Kitap okumak, film seyretmek, oyunlar oynamak uçuş esnasında dikkatinizin başka yöne kaymasına ve kaygılarınızın azalmasına yardımcı olabilir. Uçuş esnasında motorun çıkardığı seslerden dolayı kaygı duyan kişiler kulaklık takıp müzik dinleyerek rahatlayabilir ve kaygı hissini azaltabilirler.Uçuş fobisi yaşayan kişiler genellikle kendilerini sıkışmış gibi hissettikleri için cam kenarında yolculuk yapmak istemezler.

31Uçuş esnasından yaşayacağınız kaygılarınızı azaltmak için uçak bileti alırken görevliden size koridor tarafında olan bir yerden yer vermesini rica edebilirsiniz. Ayrıca daha ferah bir yolculuk yapmak istiyorsanız çift koridorlu büyük uçakları tercih edebilirsiniz. Yolculuk esnasında uyumakta size yardımcı olabilecek seçeneklerden biridir. Uyumakta zorluk çekiyorsanız bir doktora danışarak uyumanıza yardımcı olacak bir sakinleştirici vermesini talep edebilirsiniz. Bazı kişiler uçuş korkusundan kaçınmak için alkol gibi yöntemlere başvururlar. Ancak bu çok da tavsiye edilen bir başa çıkma yöntemi değildir.