ARTUN ÇAĞA,
PİYASADA DÖNEN PARA MİKTARI 245,9 MİLYAR TL
Para arzının yarısından fazlasını oluşturan vadeli mevduat 127,3 milyar liraya çıktı
BİR YILDA 69 MİLYAR ARTTI
KKTC ekonomisinde kullanılabilecek toplam para miktarını gösteren ‘Para Arzı’ (M3), Eylül 2024’te 245 milyar 962 milyon TL düzeyinde saptandı. KKTC Merkez Bankası verilerine göre Eylül 2023 yılında 176,9 milyar TL olan para arzı bir yılda %39 (69 milyar TL) oranında arttı. 2024 yılı içindeki artış oranı ise %23 (46 milyar TL) seviyesinde hesaplandı. M3, Eylül 2024’te tüm zamanların en yüksek noktası rekorunu ileri taşıdı. Ekim 2022’de ilk kez 100 milyar barajını geçen para arzı, Aralık 2023’te de 200 milyarı aşmıştı.
ENFLASYONLA İLİŞKİLİ
Ekonomi çevrelerine göre, bir ekonomideki yüksek para arzı, yüksek enflasyona işaret ediyor. TC Merkez Bankası’nın sitesinde enflasyonun artmasıyla ilgili nedenler sıralanırken para arzına da işaret ediliyor. Bu konuda kullanılan ifadeler şöyle: “Para arzının artması, enflasyonun oluşmasındaki bir başka unsurdur. Bu durumda, yatırım ve tüketim harcamaları artarak fiyatlar üzerinde yukarı yönlü bir baskı oluşur.”
YARIDAN FAZLASI MEVDUAT
Merkez Bankası verilerine göre, “vadeli tasarruf mevduat” 127,3 milyar TL’lik miktar ve %51.76’lık oranla para arzının yarısından fazlasını oluşturuyor. Geçen yıl Eylül ayında %48.71’e, Ekim’de ise %48.60 ile en düşük seviyesini gören mevduatlar son üç aydır yeniden %50 seviyesinin üzerine çıktı. “Vadesiz tasarruf mevduatın” payı da Eylül 2024 itibarıyla %15.80’e (38,8 milyar TL) buldu.
(M1 = Dolaşımdaki paralar ve vadesiz mevduatlar toplamı. M2= M1’e eklenen vadeli mevduatlar toplamı. M3= M2’ye eklenen resmi mevduatlar toplamı.
