ARTUN ÇAĞA
Türk Lirası değer kaybettikçe vatandaş parasını döviz mevduat hesabına yatırıyor
Bankalardaki mevduatın %21.11’i Türk Lirası, %78.89’u ise döviz olarak tutuluyor
Ağustos 2024 itibarıyla bankalarındaki toplam mevduat 233,3 milyar TL’yi geçti
TL DUYULAN GÜVENDE SIKINTI VAR
Türkiye’de faiz oranlarının yükselmesi, benzer oranlarla KKTC’ye de yansırken, Türk Lirası’na uygulanan yüksek faiz oranları güven sıkıntısının aşılmasını çok da sağlayamadı. Bir kısım vatandaş, yaklaşık bir yıllık sürede, TL mevduata yöneldi ancak, birikimlerin çok büyük kısmı hala döviz hesaplarında. Bir ülkede yaşayanların kendi ulusal paraları yerine, yabancı para kullanmaları olarak tanımlanıyor “dolarizasyon” hala çok etkili. TL’nin istikrarsızlığı, ülkede tüm mal ve hizmetlerin fiyatlarının döviz üzerinden belirlenmesini beraberinde getirirken, TL, sadece maaş ve ücretler verilirke hatırlanıyor.
HER 5 LİRANIN 4’Ü DÖVİZDE
KKTC Merkez Bankası verilerine göre, Eylül 2016’da döviz hesapları ilk kez TL hesaplarını geçerken, o günden bugüne dövizin krallığı sürüyor. Ağustos 2024 itibarıyla bankalardaki mevduat hesaplarındaki toplam paranın %78.89’u döviz cinsi hesaplarda; %21.11’i ise Türk Lirası cinsi hesaplarda tutuluyor. Ağustos sonundaki veriler; mevduatın 184 milyar 099 milyon TL’lik kısmının “Yabancı Para” (döviz) cinsinden, 49 milyar 268 milyon TL’lik kısmının ise “Türk Parası” cinsinden hesaplara yatırıldığını gösteriyor.
230 MİLYAR TL GEÇİLDİ
Ülkedeki bankaların en büyük fon kaynağı durumunda olan mevduat, Ağustos 2024 sonu itibarıyla; yıllık bazda ise %45.1 oranında artışla 233 milyar 368 milyon 466 bin TL’ye yükseldi. Mevduat ülke tarihinde ilk kez Mart 2024’te 200 milyar TL barajını aşarken, Ağustos 2023’te 160 milyar 804 milyon TL olarak kayıtlara geçmişti.
1 AYLIK HESAPLAR ÖNDE
Mevduatta vade gruplarına göre ilk sırayı, “Bir ay vadeli mevduat” alıyor. Vade gruplarında %40.4’lük paya sahip bir ay vadeli mevduat, Ağustos 2024 itibarıyla 94 milyar 338 milyon TL düzeyinde saptandı. Mevduat türlerinde ilk sırayı ise %69.3’lük payıyla tasarruf mevduatı alıyor. Vatandaşın tasarruf hesabında biriken miktar 161 milyar 762 milyon TL olarak hesaplandı.
