Vladimir Putin, tüm saldırganların yakalandığını söyledi
Rusya'nın başkenti Moskova’da kamuflajlı kişiler dün akşam bir konser salonunda saldırı düzenledi. Rusya Federal Güvenlik Servisi (FSB), saldırıda en az 115 kişinin öldüğünü duyurdu. Rus yetkililer saldırının ardından en az 133 kişinin yaralandığını, 60'ının durumunun ağır olduğunu açıklamıştı.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, bugün yaptığı açıklamada tüm saldırganların yakalandığını söyledi.
“Barbarca bir terörist saldırı” olarak nitelediği olayın faillerinin Ukrayna’ya doğru seyahat ederken yakalandığını belirten Putin, Putin “Düşmanlarımız bizi bölemeyecek” dedi.
Putin saldırının ardından ilk müdahaleyi yapan güvenlik ve sağlık ekiplerine teşekkürlerini iletirken 24 Mart’ta bir günlük yas ilan etti.
Rus lider ayrıca saldırının planlanmasında yer alan herkesin tespit edileceğini ve cezalandırılacağını ekledi.
FSB, Cumartesi öğlen itibarıyla saldırıyla ilgili, aralarında saldırıyı gerçekleştiren dört kişinin de bulunduğu 11 kişinin gözaltına alındığını duyurdu.
Saldırı, ülkenin en popüler büyük konser salonlarından birinin de bulunduğu Crocus Belediye Salonu’nda düzenlendi.
Kent merkezinden uzakta olduğu için, mekanın güvenliği daha zayıftı.
IŞİD, Moskova saldırısını örgütün Telegram kanalı üzerinden üstlendi.
Örgütün daha önce ilgisi olmayan saldırıları da üstlendiği biliniyor fakat ABD, ellerindeki bilgilerin, saldırının IŞİD tarafından düzenlendiğini gösterdiğini açıkladı.
BBC Rusya Editörü Steve Rosenberg’in aktardığına göre bu, Rusya’da son 20 yılın en çok ölümlü saldırısı oldu.
ABD iki hafta önce Rusya’daki vatandaşlarına yönelik bir uyarı yayımlamış, “Moskova’da konserler de dahil toplu etkinliklerin hedef alınabileceğine dair bilgilerin değerlendirildiğini” açıklamıştı.
BBC’nin ABD’deki partneri CBS’e konuşan ABD’li yetkililer, bu ay Rusya’ya dair bu istihbaratı aldıklarında, ellerindeki bilgileri Rus yetkililerle de paylaştıklarını söyledi
Saldırı hakkında neler biliniyor?
Doğrulanan görüntülerde, bir rock grubunun konseri için toplanan kişilere salona giren kamuflajlı kişilerin, otomatik silahlarla ateş açtığı görülüyor.
En az 4 saldırgan, paylaşılan görüntülerden tespit edildi.
Binlerce kişinin bulunduğu binada büyük bir yangın da çıktı. Görgü tanıklarına göre bunun nedeni, saldırganların molotof kokteyli atmasıydı.
Yangın sabaha karşı söndürülebildi.
Saldırı düzenlenen binanın 12 bin 900 metrekare büyüklüğünde olduğu kaydediliyor.
Rusya haber ajansları, saldırıdan kaçan sivillerin kompleksin çatısına sığındığını da bildirdi. Buraya da sıçrayan yangına söndürme helikopterleri ile müdahale edildi.
Crocus Belediye Salonu’nda bulunanlar Rus medyasına olayla ilgili tanıklıklarını anlattı.
Vitaly adlı bir görgü tanığı “Teröristler konser salonunda insanlara ateş açtı, sonra da molotof kokteyli attı” dedi.
Aynı kişi her şeyin yanmaya başlaması sonrası, acil çıkışa yöneldiklerini ancak burada kilitli bir kapıya rastlamaları sonrası bodrum katında kurtarılmayı beklediklerini kaydetti.
İsmini vermek istemeyen bir kişi daha çocukların da aralarında olduğu grupların kaçışı sırasında ezilmeler olduğunu aktardı.
Bir başka görü tanığı da saldırı sırasında anne ve babaların çocuklarıyla birlikte bir balo dansı yarışmasına katıldığını bildirdi.
Görgü tanığı “Yarışmada çocuklar ve gençler vardı. İnsanlar içeri girdi ve sonra saldırı başladı. İzdiham oldu. Çocuklar balo kıyafetleriyle dışarı kaçıyordu” dedi.
Bu arada, Rus medyası da konser salonunda Picnic adlı bir grubun konseri için 6.200 bilet satıldığını bildirdi.
Cumartesi günü olay yerine dönen bir görgü tanığı, yaşadıklarını BBC Rusya Editörü Steve Rosenberg’e şöyle anlattı:
“Gördüğümüz şeyleri tarif edecek sözler bulmakta zorlanıyorum.
“Önce bir patlama sesi duydum. Havai fişek sandım. Fakat devam etti. Bağrışmalar ve panik başladı.
“Oradan kaçıp eve döndüğümde ilk yaptığım şey, iki küçük çocuğuma sarılmak oldu. Onlara başımıza gelenleri anlattım. Histerik bir haldeydim. Çocuklarım bana sarıldı.
“Gece boyunca uyuyamadım. Bugün de, dün gördüklerim ve duyduklarım gözümün ve kulağımın önünden gitmiyor.”
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Maria Zakharova da, uluslararası topluma saldırıyı kınama çağrısı yaptı. Sözcü, saldırı için “canavarca bir suç” dedi.
FSB, saldırganların Ukrayna ile bağlantısı olduğunu ve Ukrayna sınırını geçmek için bu ülkenin sınırına yaklaşırken gözaltına alındıklarını öne sürdü. BBC bu iddiayı bağımsız kaynaklardan doğrulatamadı.
Fakat Rusya’nın saldırı sonrası Ukrayna’yı bir şekilde suçlaması bekleniyordu.
Bu iddia hakkında BBC’ye konuşan Ukrayna askeri istihbarat direktörü, bu açıklamaya inanmadığını belirtti:
“Rusya’nın Ukrayna sınır bölgesi, istihbarat görevlileri ve askerlerle dolu bir cephe hattı.
“Polisten kaçmak isteyen birinin buraya gitmesi absürt olurdu.”
Ukrayna: Saldırıyla ilgimiz yok
IŞİD’in saldırıyı üstlenme açıklaması öncesinde başkentler arasında açıklama trafiği yaşandı.
Beyaz Saray’dan yapılan açıklamada, saldırıda Ukrayna’nın rol oynadığına dair bir işaret olmadı bildirildi.
Bu açıklama sonrası Rusya Dışişleri Bakanlığı, ABD’ye ellerinde bir bilgi varsa paylaşma çağrısı yaptı.
Ukrayna Cumhurbaşkanı Volodimir Zelenskiy’nin yardımcısı Mihaylo Podolyak da, ülkesinin saldırıyla bir ilgisi olmadığını söyledi.
Podolyak, “Net olalım, Ukrayna’nın bu olaylarla kesinlikle herhangi bir ilgisi yok” dedi.
Moskova’da havaalanı ve metro duraklarında güvenlik önlemleri artırıldı.
Moskova Belediye Başkanı Sergey Sobyanin, hafta sonu başkentte düzenlenmesi planlanan tüm etkinliklerin iptal edildiğini açıkladı.
Türkiye saldırıyı kınadı, Dışişleri Bakanı Fidan Rus mevkidaşı Lavrov’u aradı
Türkiye, Moskova’daki saldırıyı kınadı. Dışişleri Bakanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamada, saldırıda çok sayıda ölü ve yaralı olduğunun üzüntüyle öğrenildiği belirtildi.
Açıklamada, “Masum sivilleri hedef alan bu menfur terör saldırısını şiddetle kınıyoruz. Rus halkına ve Rusya hükümetine en derin taziyelerimizi sunuyoruz” denildi.
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Rus mevkidaşı Sergey Lavrov ile telefonda görüşerek saldırı nedeniyle başsağlığı diledi.
Fidan, Lavrov’a, Türkiye’nin saldırıyı kınadığını belirterek, Rus halkı ve hükümetine Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın ve Türk halkının başsağlığı dileklerini iletti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan ise Cumartesi Ankara mitinginde “Rus halkının acısını paylaşıyoruz. Terör saldırısını şiddetle kınıyoruz” dedi.
IŞİD neden Rusya’ya saldırmış olabilir?
Will Vernon | BBC News, Washington
Radikal İslamcı gruplar onlarca yıldır Kafkasya’da Rusya’ya karşı savaşıyor.
Çeçenistan’daki çatışmalar bunların bir örneğiydi.
O grupların bir kısmı Suriye’de iç savaş başlayınca IŞİD’e katılmak için oraya gitti.
Suriye hükümetini destekleyen Rusya da o gruplarla Suriye’de çatışmaya devam etti.
Uzmanlara göre Kuzey Kafkasya’daki bazı militan grupları, IŞİD’e bağlılıklarını açıkladı.
2015’te Mısır’ın Sina Yarımadası üzerinde bir Rus uçağı bombayla patlatılmış, saldırıda çoğu Rus turist 224 kişi hayatını kaybetmiş, saldırıyı da IŞİD üstlenmişti.
Radikal İslamcılar 2017’da St. Petersburg metrosuna düzenlenen ve 15 kişinin hayatını kaybettiği bombalı bir saldırıya da üstlenmişti.
IŞİD açıklamalarında sık sık Rusya lideri Vladimir Putin’i eleştiriyor.
Örgütün Rusya’nın, Çeçenistan ve Suriye’deki askeri faaliyetleri sırasında Müslümanları katletmesine yönelik eleştirilerin yanı sıra Sovyetler Birliği döneminde Afganistan’ı işgal etmesini de eleştirmeye devam ediyor.
Rusya’da kitlesel saldırılar ne sıklıkta oluyor?
Bu saldırı, 2004’teki Beslan okul kuşatmasından bu yana en fazla kişinin hayatını kaybettiği saldırı oldu.
O dönem Çeçen ayrılıkçılar çoğu çocuk binden fazla kişiyi rehin almış, sonunda 186’sı çocuk 330 kişi ölmüştü.
Moskova’daki en ölümcül saldırılardan biri ise 2002’de, NordOst adlı bir müzikalin sergilendiği salonu basan 40 Çeçen militan tarafından düzenlenmişti.
900 kişiyi rehin alan militanlar, 130 rehinenin ölümüne yol açmıştı.
2018’de ise Rusya’nın ilhak ettiği Kırım’daki Kerç şehrinde 18 yaşındaki bir öğrenci, okulunda 20 kişiyi öldürdükten sonra intihar etmişti.
2021’de Kazan kentinde sekiz çocuk ve iki yetişkini silahla öldüren 19 yaşındaki bir kişi tutuklanmıştı.
2022’de ise Rusya’nın orta kesimlerindeki Izhevsk kentinde 11’i çocuk en az 17 kişiyi öldüren bir saldırgan, olayın ardından intihar etmişti.
