Yeni ölümcül salgınlara deniz ve okyanuslardaki plastik kirliliği neden olacak
İngiltere’de yapılan yeni bir araştırmada okyanuslardaki mikroplastik kirliliğinin, istiridye ve midye gibi deniz ürünleri yoluyla gıda zincirine katıldığını ve dünyada yaklaşık 780 bin kşinin ölümüne yol açan yeni tip corona virüs (Covid-19) pandemisine benzer ölümcül salgınlara yol açabileceği konusunda uyardı. Bununla birlikte bilim insanları, okyanus ve denizlerdeki plastik atıkların yüzeyindeki patojen (virüs ve bakteriler) varlığının her geçen gün arttığını açıkladı.
İngiltere’de yer alan Exeter Üniversitesi Küresel Sistemler Enstitüsü tarafından yapılan araştırmada, deniz ve okyanuslardaki mikroplastik kirliliğinin yeni tip corona virüse (Covid-19) benzer ölümcül salgınlara yol açabileceği aktarıldı.
SALGIN DÖNEMİNDE PLASTİK KULLANIMI ARTTI
Çapı 5 milimetreden küçük olan plastik parçacıklar deniz ve okyanuslara endüstriyel atıklar, tekstil lifleri ve kozmetik ürünlerin taşınmasıyla ulaşıyor ve her yıl yaklaşık milyonlarca ton mikroplastik okyanuslara taşınıyor.
Diğer taraftan, Arktik ve Alp toprakları da dahi olmak üzere okyanusların en derin kısımlarına kadar tüm gezegeni kirleten mikroplastikler nedeniyle her yıl milyonlarca deniz canlısı ölüyor.
GELECEK YÜZYILDA DENİZ CANLILARININ YÜZDE 80’İ YOK OLACAK
Uzmanlar, önlem alınmadığı takdirde 2100 yılına kadar deniz ve okyanus canlılarının yüzde 80 azalacağını öngörüyor. Bununla birlikte buzullar ve karla kaplı alanlarda bieiken mikroplastiğin ise Güneş’in ısısını absorbe etmesiyle kutuplardaki erimeyi artırıyor.
VİRÜS VE BAKTERİLER MİKROPLASTİKLER ARACILIĞIYLA YENİ ALANLARA TAŞINIYOR
Diğer yandan, mikroplastiğin biyoçeşitliliği yok etmesinin doğal bir sonucu olarak salgın hastalıklar görülme olasılığı artıyor. Parçacıklar toksik kimyasallar ve zararlı mikroplar barındırıyor ve bunları yutan deniz canlılarını tüketen insanlarda çeşitli hastalıklar görülüyor. Bunun yanı sıra, mikroplastikler insan ve hayvanlardaki çeşitli virüs ve bakterilerin yeni alanlara yayılmasına da olanak sağlıyor.
MİDYE VE İSTİRİDYEYE DİKKAT
İngiliz bilim insanlarının yaptığı çalışmada, bu ultra küçük plastik parçacıkların, yüzeyde ir mikrop topluluğu olan biyofilm tabakası oluşturduğunu ve özellikle midye ve istiridye gibi canlıların bu tabakadan beslendiği aktarıldı.
Araştırmacılar, patojenlerin plastikten deniz yaşamına bu şekilde aktarılmasının, bazı bölgelerdeki yumuşakça popülasyonlarını yok edebileceğini ve deniz ürünleri tüketen insanlara geçmesiyle yeni ölümcül salgınları doğurabileceğini açıkladı.
DENİZ VE OKYANUSLARDAKİ PATOJENLERİN SAYISI ARTIYOR
Öte yandan bilim insanları, mikroplastiklerinin okyanusa süzüldükten sonra bakteri ve virüsleri nasıl taşıdığına ve bunun insanların ve hayvanların sağlığını nasıl etkilediğine dair ilişkin bilgi boşluklarının hala var olduğunu söylüyor. Ancak, konuyla ilgli açıklama yapan Exeter Üniversitesi Küresel Sistemler Enstitüsü’nden Dr. Ceri Lewis, “Dünyanın dört bir yanındaki okyanuslardaki plastik yüzeylerde çok sayıda patojenin varlığına ilişkin artan raporlar özellikle endişe verici. Her yıl dünya okyanuslarına ulaşan milyonlarca ton plastik ve yüzeyde yüzen trilyonlarca parçacık var” ifadelerini kullandı.
Daha önce yapılan bir araştırmada, mikroplastik yüzeylerde, çevredeki deniz suyuna göre 100 ila 5 bin kat daha yüksek konsantrasyonlarda antimikrobiyal dirençli bakteri bulundu. Antimikrobiyal direnç (AMR), bakterilerin modern antibakteriyel ilaçlara ve kimyasallara güçlü yanıt vermesi ve durdurulamamsı anlamına geliyor.
Dr Lewis, tüm bunların deniz hayvanları, su ürünleri yetiştiriciliği ve besin zincirinin tepesindeki insanlar üzerinde büyük etkisi olacağını açıkladı.
