Ağustos 2022 itibarıyla Türkiye’de gıda enflasyonu %90,3, KKTC’de 118,2 oldu
TC VE KKTC’DE BENZER HIZDA ARTIYOR… Birleşmiş Milletler Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) ve Dünya Bankası’nın izlediği gıda fiyatları endeksi, çarpıcı bir gerçeğe işaret ederken, “gıda enflasyonunda” Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti ile Türkiye Cumhuriyeti en kötü ilk 5 ülke arasında yer alıyor. Çin, Hindistan ve ABD’nin ilk üç sırayı aldığı tarımsal üretimde dünyanın 10’uncu büyük ekonomisine sahip Türkiye, dünyada gıda enflasyonunu en şiddetli yaşayan ülkelerden biri olurken, ekonomide Türkiye’ye bağımlı olan ve Türk Lirası kullanan KKTC de Türkiye ile birlikte zirvede yer alıyor.
TL’NİN KAYIPLARI, FAİZİN DÜŞÜŞÜ… 2000 yılı başlarından 2012’ye kadar FAO ve Dünya Bankası gıda fiyatları endeksiyle yakın bir seyir izleyen Türkiye’deki (dolayısıyla KKTC’deki) gıda fiyatları endeksinin, 2013 yılından itibaren kur artışlarının hızlanmasına paralel olarak ayrışması dikkat çekerken, son iki yılda bu ayrışma daha da fazlalaştı. Uluslararası verilere göre, 2012’den bu yana dünyada gıda fiyatları %12 civarında artarken, TÜİK’in açıkladığı gıda fiyatlarındaki artış %511 düzeyinde gerçekleşti. Son dönemde gıda enflasyonunun en fazla vurduğu ülkelerin ortak noktasının; derin ekonomik bunalım ve siyasi istikrarsızlık olduğu da dikkati çekiyor.
YÜKSEK ENFLASYON YAŞANAN ÜLKELERDEKİ TABLO: (TC-KKTC hariç)
* ZİMBABWE: 30 yıllık otoriter rejim altında derin bir ekonomik krizin içindeki ülkede halkın %90’ı yoksul. Hiperenflasyon nedeniyle 10 yıl boyunca kendi parasını terk eden ülke, ulusal para birimine döndü ve piyasaya altın para da sürdü ancak enflasyon yeniden tırmanışta.
* LÜBNAN: İç savaştan bu yana en büyük ekonomik krizi yaşıyor. Yoksulluk oranı %80’i aştı; siyasi istikrarsızlık da artıyor. Para birimi üç yılda %95’ten fazla değer yitirdi; banka hesaplarına erişim sınırlandırıldı. Başbakan yardımcısı, Nisan başında “Maalesef Merkez Bankası gibi devlet de iflas etti” açıklamasında bulundu.
* VENEZUELA: Petrol zengini ülke özellikle 2018’den bu yana derin bir ekonomik bunalıma sürüklendi ve GSYH’sı son 8 yılda %95 oranında küçüldü. Yoksulluk %95’in üzerinde. 2020 yılını %2,959 enflasyonla kapattı ancak son aylarda enflasyon hızla geriliyor.
* SRİ LANKA: Tarihinin en büyük ekonomik krizi, siyasi krizle birleşince bu yıl insani krize dönüştü. “Ekonomimiz tamamen çöktü” diyen başbakan, uluslararası destek çağrısında bulundu. Mayısta temerrüde düşen ülkede borç krizi yüzünden gıda, yakıt ve ilaç kıtlığı yaşanıyor.
