Ekonomik krizin yıkıcı etkisi 200 TL’lik banknot üzerinden daha çok görünür oldu.
2009’DA ÇIKARILMIŞTI
Türkiye’de ve KKTC’de yaşanan ağır ekonomik krizin yıkıcı etkisi, özellikle son dönemde 200 TL’lik banknot üzerinden de izleniyor. 200 TL’lik banknotun alım gücünün adım adım düşmesi, yoksullaşmayı da işaret ediyor. Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) 2009 yılı başında, temelde bankalararası işlemlerde kullanılması için ülkenin en büyük kâğıt parası olarak tedavüle çıkan 200 TL, bugün günlük alışverişlerin en çok kullanılan ve vazgeçilmez bir parçası haline dönüştü. 200 TL’nin erime süreci hem tedavülündeki artışından hem de dövizler karşısındaki erimesinden görülebiliyor.
132 DOLARDAN 6 DOLARA
Türk Lirası’ndaki erimeyi gösteren en önemli kriterlerden biri 200 TL ile alınabilecek döviz miktarı olarak gösteriliyor. TL’nin dolar, sterlin veya Euro karşısındaki değeri, geniş toplum kesimleri açısından “sokaktaki krizi” gösteren en önemli unsurlardan biri. TC Merkez Bankası’nın aylık ortalama dolar satış kuru ele alındığında; 200 TL’nin dolar karşılığı 18 Ocak 2024’te 6.6 dolara kadar indi. Bu rakam Aralık 2023’te 6.9 dolar; Aralık 2022’de 10.7 dolar; Aralık 2021’de 14.8 dolar; Aralık 2018’de 37.6 dolar ve Aralık 2009’da ise 132.7 dolardı.
200 TL’LİK ENFLASYONU
TL’nin değeri açısından bu gelişmeler olurken, 200 TL’nin piyasadaki sayısı da anormal ölçüde arttı. TCMB’nin yayımladığı verilere göre 2023 sonu itibarıyla tedavüldeki 200 TL’lik banknot sayısı “1 milyar 561 milyon 387 bin 90 adede” ulaştı. 200’lük banknotları Aralık 2022’ye kıyasla %61.5 oranında; Aralık 2021’e kıyasla %229 arttı. Bu rakam tedavülde olan kâğıt paraların en çoğunun 200 TL’lik banknot olduğunu da gösteriyor. Türkiye’de tedavüldeki toplam kâğıt para sayısı ise 4 milyar 167 milyon adede ulaştı. 200 TL’nin toplamdaki payı ise son iki yılda %16.6’dan %37.5’e çıktı. Bu oran 2018’de %10 idi.
