Küresel piyasalarda geride kalan işlem haftasının en önemli gündemi başta Fed olmak üzere merkez bankalarından gelen faiz artışı kararları oldu. Türkiye içinde ise makro ekonomik veriler izlendi.
Piyasalarda gündemin ilk sırasında Fed’in faiz kararı vardı. Banka 28 yılın ardından ilk kez 75 baz puanlık faiz artışına gitti. Fed’in ardından birçok merkez bankası da sıkılaşma adımı attı. İngiltere Merkez Bankası politika faizini 25 baz puan artırırken, İsviçre Merkez Bankası da 15 yılın ardından ilk kez faiz artışı kararı aldı. Kripto piyasasındaki sert satış da gündemin önemli maddeleri arasında yer aldı.
İŞTE 7 MADDEDE GEÇEN HAFTANIN ÖZETİ
1- Fed’den 28 yılın en sert faiz artışı
ABD Merkez Bankası (Fed), Haziran toplantısında 75 baz puan ile beklentilerin üzerinde bir faiz artışına gitti. 75 baz puanlık faiz artışı 1994’ten bu yana alınan en sert faiz artışı kararı olarak kaydedildi. Fed yetkilileri, yıl sonuna kadar 175 baz puanlık faiz artışı sinyali de verdi.
Karar 10’a karşı 1 oyla alındı. Fed’in şahin isimlerinden biri olan Kansas City Başkanı Esther George 50 baz puanlık faiz artışından yana oy kullandı.
Metinde, toplam ekonomik aktivitenin ilk çeyrekteki daralmanın ardından toparlanmış göründüğüne dikkat çekildi.
2- İngiltere’de 5’inci faiz artışı
İngiltere Merkez Bankası (BoE), faiz kararını açıkladı. Banka politika faizini 25 baz puan artışla %1,25 seviyesine çıkardı. Böylelikle birbirini izleyen beşinci toplantıda da faiz artırılmış oldu.
6 yetkili 25 baz puan için oy kullanırken 3 yetkili de 50 baz puan yönünde oy verdi.
Bankanın açıklamasında “daha kalıcı enflasyonist baskıların belirtilerine karşı özellikle tetikte olunacağı” ve “gerekirse tepki olarak güçlü bir şekilde hareket edileceği” mesajı verildi.
3- İsviçre 15 yıl sonra faiz artırdı
İsviçre Merkez Bankası (SNB), Fed’in faizleri 75 baz puan artırmasından sonra sürpriz bir kararla 50 baz puanlık artış kararı aldı.
Böylelikle banka 2007 yılından beri ilk faiz artışı yapmış oldu.
Sürpriz artış hamlesi SNB’nin enflasyon görünümündeki değişimle birlikte ve Fed’in enflasyonla mücadelesini yoğunlaştırmak için 75 baz puanlık artış kararından sonra geldi.
4- Kripto piyasasına köpek balığı saldırısı
Kripto piyasasında yaşanan sert düşüşler ve dalgalı fiyatlar nedeniyle eskisi kadar kolay kâr edemeyen yatırımcıların daha yüksek kazançlar elde etmek için kaldıraçlı işlem yapan yatırımcıları hedef aldığı belirtiliyor.
Birçok köpek balığı yatırımcının işlemleri kayıt altına alan blok zincirleri araştırarak özellikle yüksek kaldıraçla oynayan diğer yatırımcılar hakkında bilgi edinmeye çalıştığına dikkat çekildi.
Köpek balığı yatırımcıların merkeziyetsiz borsalar ve merkezi borsalar arasındaki farkla fiyat arbitrajı üzerinden para kazanması TerraUSD sabitkoinin çökmesine neden olmuştu. Geçtiğimiz günlerde kripto borsası Celsius Network’te yaşanan sorunlar da arbitraj işlemleri nedeniyle daha kötü bir hal almıştı.
5- TC Bütçesinde rekor fazla
Türkiye Cumhuriyeti Merkezi yönetim bütçesi Mayıs’ta 144 milyar TL fazla verdi. Önceki ay 50,2 milyar TL’lik açık kaydedilmişti.
Rekor fazla da geçici kurumlar vergisi tahsilatı önemli rol oynadı. Verilere göre Mayıs ayında bu kalemden 148,3 milyar TL geldi.
Bakanlık verilerine göre Mayıs ayında merkezi yönetim bütçe giderleri 173,8 milyar TL, bütçe gelirleri 317,8 milyar TL oldu. Ayrıca, faiz dışı bütçe giderleri 155,9 milyar TL ve faiz dışı fazla ise 161,9 milyar TL olarak gerçekleşti
6- Konut fiyat artışında rekor serisi durmak bilmiyor
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Nisan ayına ilişkin konut fiyat endeksini yayımladı.
Konut fiyatları Nisan ayında bir önceki yılın aynı dönemine göre %127 artış gösterdi. Bir önceki ay artış %110 olmuştu. Nisan ayında aylık artış %10,2 olarak kaydedildi.
TCMB’nin yayımladığı endekse göre yeni konutlarda Nisan’da fiyat artışı bir önceki aya göre %9,8 oldu. Yıllık bazda ise yeni konutlarda %131,1’lik artış görüldü.
Yeni olmayan konut fiyatlarına bakıldığında ise aylık %10,1’lik, yıllık %126,5’lik fiyat artışı izlendi.
7- Külliyede sürpriz asgari ücret görüşmesi
Türkiye ekonomisi ve çalışanlar açısından bir önemli olay da Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’ndeki asgari ücret toplantısıydı.
TC Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, Türk-İş Başkanı Ergün Atalay ile daha önce planlanmamış sürpriz bir görüşme gerçekleştirdi.
Atalay, görüşme sonrası yaptığı açıklamada, “Cumhurbaşkanımız bir çalışma gerçekleştirildiğini söyledi. Ortada bir rakam yok ama alım gücü düştü. Bugüne kadar biz Aralık ayının dışında asgari ücret için toplanmadık. Ancak şartlar öyle gerektirdi. Biz her ay enflasyon farkının yansıtılmasını istiyoruz.” dedi.
