MAHVOLDUK… Haziran 2019 doluluk oranı %57 iken Haziran 2020’de %4,3….2019 6 aylık Ocak-Haziran döneminde konaklayan kişi sayısı 501 bin iken bu yıl 165 bin…Yani – %67 daralma. 2019 yılı geceleme sayısı 1 milyon 800 bin iken 2020’de 571 bin…
GİZEM ÖZGEÇ’İN RÖPORTAJI – GIYNIK MANŞET
“Kumarcılar Hanı’nda kapalı olanlar, kira süresi biten dükkânlar var… Yıllardır kirasını tahsil edemediğimiz kişiler var. Bafra Arıtma Tesisi’nde işletme maliyetleri var, bunu ödeyen oteller de var yıllardır ödemeyen oteller de… Elimizdeki envanterin tespit edilmesi lazım. Fona gelir olarak nerelerden para toplanır? Ne kadar ödendi? Bunun tespitini yapmamız lazım. En önemli hizmet budur. Yazılım ve programla, bunlar kayıt altına alınacak. Nerede ne arazimiz var? Aylık, yıllık kiralarımız nelerdir onları bilmemiz lazım. Hala bunları bilmiyoruz. Elimizdeki envanteri bilir alacaklarımızı toparlamayı başarırsak güzel şeyler elde edeceğiz. Bunun için düğmeye bastık.
İÇİŞLERİNDEN TURİZME…
SORU: Kısa bir süre önce Turizm Müsteşarlığı’na getirildiniz. Yıllarınız İçişleri Bakanlığı’nda geçti… Hazır mıydınız bu göreve?
AMCAOĞLU: Yıllarca İçişleri’nde çalıştım… Yaklaşık 17 yıl… İdare Memuru olarak başladım. Daha sonra Bakanlık Müdürlüğü görevine getirildim. 4 yıl da müdürlük yaptım. O dönem Sayın Bakanım Kutlu Evren ile İçişleri Bakanlığı’nda beraber çalıştık. Kendisi şimdi Turizm Bakanı olunca beni de bu göreve laik gördü. İçişleri Bakanlığı’ndaki yoğunluktan sonra ne kadar da turizm ile çok bağlantımız olmasa da bu görevin üstesinden gelebileceğimizi düşündük. Ve kabul ettim. İçişleri ile karşılaştırırsam çok daha boyut olarak belki farklı ama buranın da çok farklı sorunları ve profilleri var.
“RAKAMLAR FELAKETİ GÖSTERİYOR”
SORU: En zor dönemde göreve geldiniz. Pandemi nedeniyle turizm bitme noktasında… Nasıl bir tabloyla karşılaştınız?
AMCAOĞLU: Turizm çok sıkıntı halinde. Şu an kısmen çalışıyor. Günde 2 veya 5 uçuşla turizm yapabilmek mümkün değil. Güney’den geçişler de düşünülünce… Larnaka’dan gelen turistlerin buraya gelmesi de engelleniyor. Biz bu zorlukları bilerek göreve geldik ve bunları aşmak için elimizden geleni yapacağız, çok çalışacağız. Hızlı şekilde hem işin içine girip sorunlarla karşılaştık hem de bir yandan öğrenme sürecini tamamladık. Çok hızlı ve süratli girdik. Benim gördüğüm kadarıyla bir takım kangrenleşmiş ciddi sıkıntılar var. Kısa, orta ve uzun vadede neler yapabiliriz diye bunun hızlı çalışmalarına girdik. Öncelikli hedefimiz bu sektörü ayakta tutabilmektir. Hala daha kapısını açmayan acentelerimiz, bomboş otellerimiz var. Haziran 2019’da doluluk oranı %57 iken Haziran 2020’de %4,3… Felaketin boyutunu rakamlara bakarak anlayabilirsiniz. 2019’un 6 aylık Ocak-Haziran döneminde konaklayan kişi sayısı 501 bin iken bu yıl 165 bin… – %67 daralma var. 2019 yılı yine ilk atı ayda geceleme sayısı 1 milyon 800 bin iken 2020’de 571 bin ve bu sadece Ocak ve Şubat ayı ağırlıklı. Zaten Mart ayında turizm tamamen durdu. Öncelikle bu sektörleri ayakta tutabilmek için ciddi çalışmalar içerisindeyiz.
TC’DEN DESTEK PAKETİ GÜNDEMDE
SORU: Nedir bu çalışmalar, biraz açabilir miyiz?
AMCAOĞLU: Çalışma, Ekonomi ve Maliye Bakanlığı olarak, Başbakanlık bünyesinde yılsonuna kadar en azından bu sektörlere maaş desteğinin devam ettirilmesi için ciddi mücadelemiz var. Bunu başaracağız diye düşünüyorum. Her sektör yavaş yavaş nefes almaya başladı ama turizmde çoğu yer kapalı veya kısmen çalışıyor. En azından maaş ve prim desteğinin devam etmesiyle, oteller için elektrikle ilgili birtakım çalışmalar yapılıyor. Bunları hayata geçirebilirsek en azından 2020’de bu sektörü ayakta tutabilmek ve 2021’de ne yapabileceğimizi planlamaktır önemli olan. Bunun dışında TC tarafından sağlanması düşünülen COVID-19 ile ilgili bir destek paketi çalışması yapılıyor.
İŞTEN ÇIKARILAN VE İŞ DEĞİŞENLER VAR…
SORU: Bir sürü insan durduruldu turizme bağlı işletmelerden de… Rakam geldi mi önünüze?
AMCAOĞLU: Şu anda Kaya Artemis, Mart 2021’e kadar kapalı kalacağını duyurdu. Onun dışında bir kısım insanların turizmden başka sektörlere kaydığını biliyoruz. İş değişikliklerine gidildi. Bu destek ve çalışmalarla işsizliği önlemeye çalışıyoruz. TC ile istişare halindeyiz. Kısa sürede maaş desteği ve sigorta primi konusunda tamamlanacak bir çalışmamız var. Diğer yöndeki çalışmalar da sürüyor. Bu esnada bakanlığın da güçlendirilmesi gerekiyor, yılların birikmiş sorunları da var. Bugüne kadar buraya gelen bakan ve bürokrat arkadaşlarımız çalışmalar yaptı ama yılların birikmiş çok ciddi sorunları var.
TURİZM STRATEJİ PLANI HAZIRLANIYOR
SORU: Nedir bu sorunlar?
AMCAOĞLU: Bakanlığın fiziki ve idari alt yapısında ciddi sıkıntılar var. Tabi bunun yanı sıra sektörde sorunlar var. Birliklerin ciddi sıkıntıları var ayakta kalabilmek adına. Bunun dışında Bafra Arıtma Tesisi, Kumarcılar Hanı, turizm arazileri, teşviklerin 3 yıldır ödenmemesi gibi çok ciddi sıkıntılarla da karşı karşıyayız. Bunlar çok çalışma, efor istiyor. Bunların çözümü için süratle çalışmaya başladık. Turizm Strateji Planı’nın yıl sonuna kadar hazırlanması ve yol haritası çıkarılması için çalışma başlattık.
“2-3 AY SONRA DAHA BÜYÜK SORUNLAR BİZİ BEKLİYOR”
SORU: Vatandaşta ciddi bir endişe var. Uçaklar geliyor ve vakalar artıyor diye bir panik yaşanıyor. Siz bununla ilgili ne düşünüyorsunuz?
AMCAOĞLU: Bu endişeleri normal karşılıyorum. Vatandaş kendine göre haklı ama biz turizm penceresinden baktığımızda, insanların durumunu değerlendirdiğimiz zaman, uçuş sayılarının bir an önce artırılması gerekir. Acenteler bilet kesemiyor, sokaklar bomboş, oteller boş… Pandemiyle bir şekilde yaşamayı öğrenmemiz lazım. Ona göre sağlık alt yapımızın güçlendirilmesi lazım. Uçuşlar artmazsa 2-3 ay sonra daha büyük sorunlarla yüzleşmek zorunda kalacağız. Turizm en önemli gelir kaynağımızdır. Bu sorunlar ulaşıma da restoranlara da esnaf, çarşı, gayrimenkul alımı, kısacası her şeye etki eden bir durum. Bu raddeye geldikten sonra bakış açımız daha farklıdır. Biz vatandaş gibi düşünemeyiz. Tabi ki sağlık çok önemli, altyapıyı, pandemi hastanesi gerek… Öyle bir noktadayız ki vakaların en yüksek olduğu ülkeler bile yeniden kapanmayı düşünmüyor.
SORU: Başka rakamlar var mı bizimle paylaşabileceğiniz, sektörü sıkıntıya sokan?
AMCAOĞLU: Örneğin Kumarcılar Hanı’nda kapalı dükkanlar, kira süresi biten dükkanlar var… Yıllardır kirasını tahsil edemediğimiz kişiler var. Mal sahiplerinin sıkıntıları var. Bafra Arıtma Tesisi’nde işletme maliyetleri var, bunu ödeyen oteller de var yıllardır ödemeyen oteller de… Elimizdeki envanterin tespit edilmesi lazım. Fona gelir olarak nerelerden para toplanır? Ne kadar ödendi? Bunun tespitini yapmamız lazım. En önemli hizmet budur. Hemen bir envanter çalışması yapmamız lazım. Ki başlattık. Yazılım ve programla, bunlar kayıt altına alınacak. Nerede ne arazimiz var? Aylık, yıllık kiralarımız nelerdir onları bilmemiz lazım.
“KAÇAK; BÜYÜK”
SORU: Büyük bir kaçak var mı?
AMCAOĞLU: Tabi ki var. Her şeyin tek bir programda toplanması gerekir ki kaçak olmasın. Bunun için çalışıyoruz. Artık tek bir programda ödemelerin, kiraların nasıl yapıldığını görmemiz, eksiği fazlası bunları hep bakıp sistemden görebilmemiz lazım. Fon, cari bütçe, projeler çok önemli. Elimizdeki envanteri bilir alacaklarımızı toparlamayı başarırsak güzel şeyler elde edeceğiz. Bunun için düşmeye bastık.
“KIŞ AYLARINI, SPOR TURİZMİYLE CANLI TUTABİLİRİZ”
SORU: Siz sporcu kimliğiniz ile de biliniyorsunuz… Spor turizmini nasıl bu ülkeye taşıyabiliriz?
AMCAOĞLU: Spor turizmi bizim için çok önemli. Biz bu tarz tesisleri yaparsak daha ideal olacağız. Ben sporla uğraşırken, kış döneminde devre arası kampını Antalya’da geçirirdik, çünkü orada otel hazır, her şeyin var. Alet edevat var. Geçenlerde Acapulco’nun yaptığı tesise gidip baktık. Gördüm ve hayran kaldım. Kışta bu çok büyük bir potansiyeldir. Burada 3-4 takımı aynı anda getirmeyi başarırsak hazırlık maçı sıkıntısı da çözülür. Antalya’da ne imkân sunulduysa burada da aynısı yapıldı. Spor turizmi artırılırsa kışta da turizmi canlı tutabileceğiz. Bunun yerli takımlara da çok faydası olabilir. En başta uçak biletinden kar edebilecekler ve tüm olanaklar ülkemizde sağlanabilecek.
