Sığınak Fonu 2000 yılında çıkarılan yasayla oluşturulmuştu
Sivil Savunma Teşkilatı kontrolündeyken harcamaları net olan fonun yasası 2014’te değiştirildi
2014’te SST’den alınan fon Maliye’nin “tasfiye edilen fon gelirlerine” aktarıldı ve buhar oldu!
VATANDAŞ SORUYOR, PARA NEREDE?
İsrail-İran savaşı KKTC’de eski bir tartışmayı yeniden kamuoyunun gündemine taşıdı. Vatandaşlar, ülkede inşa edilen her bir metrekare bina için yasa zoruyla alınan ve ‘Sığınak Fonu’nda birikmesi gereken milyonlarca sterlinin akıbetini soruyor. Orta Doğu’daki ateş çemberi içinde kalan Kıbrıs’ın Güney yarısındaki Rum Yönetimi İçişleri Bakanı Konstantinos Loannou, “SafeCY” uygulamasını tanıtarak en yakın sığınağın yerini yeni bir sistemin devreye girdiğini duyurdu. Güney Kıbrıs’ta 2 bin 237 adet sığınak olduğu açıklanmasına rağmen, Ioannou, mevcut “sığınak kapasitesinin ülke nüfusunun %30’una denk geldiğini ve bu oranın %70’e çıkarılacağını duyurdu. KKTC ise “tık” yok, “para nere gitti tartışması var.”
SIĞINAK FONU NASIL KURULMUŞTU?
31 Ocak 1986’da yürürlüğe giren “Dört ve Daha Çok Katlı Binalarda Betonarme Blok Sığınağının Yapılmasını Düzenleme Tüzüğü” hem büyük şikayetlere hem de üç kat bina yapanların haksız rekabetle daha çok kazanmasına neden oluyordu. Bu haksızlığın önüne geçilmesi ve “Sığınak yapımında kat sayısından ziyade genel sığınağa gereksinme duyulan nüfusun yoğun olduğu bölgelere sığınak yapımına imkân sağlanması” amacıyla, 17 Temmuz 2000 tarihinde 44/2000 sayılı Sığınak Yasası çıkarıldı ve yetki Sivil Savunma Teşkilatı’na (SST) verildi.
METREKARE MALİYETİN YÜZDE BİRİ
Yasaya göre, inşaat ruhsatı alacak kişilerden, Kıbrıs Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği’nin o günkü birim maliyetleri (metrekare fiyatı) kullanılarak belirlenecek inşaat maliyeti üzerinden %1 oranında katkı payı alınmasına başlandı. 120 metrekarelik bir inşaatın metrekare maliyet fiyatı 1 sterlin, toplamı da 120 sterlin ise bu paranın yüzde 1’i olan 12 sterlin sığınak fonuna gidiyordu. 2014 yılına kadar Sığınak Fonu’nda biriken paranın sığınak ile bütünleşik olarak planlanan Dr. Burhan Nalbantoğlu Devlet Hastanesi Ayaktan Tanı Merkezi ve Gazimağusa Devlet Hastanesi yapımında kullanıldığı biliniyor. Ancak işler bundan sonra değişti.
FON MALİYE’YE ÇEVRİLDİ
KKTC’de yaşanan inşaat patlaması yüzbinlerce metrekarelik binaların ülkenin her köşesinde yükselmeye başlaması, Sığınak Fonu’na on milyonlarca sterlin gelir akmasını da beraberinde getirdi. SST kontrolündeyken harcamaları çok net olan fon, 2014 yılında el değiştirdi. Bu yıldan itibaren, fona akan para, Maliye’ye çevrildi. Maliye Bakanlığı’nın “Tasfiye Edilen Fon Gelirleri” kalemine aktarılan birikmiş paranın akıbetinin ne olduğu bilinmiyor. Fon olmadığı için inşaat ruhsatları için tahsil edilen para ise “Sığınak Katkı Payı Gelirleri” oldu. Ancak, tek metrekare sığınak yapılmadı. Ülkede yaşanan “İnşaat patlaması” nedeniyle sığınak fonunda bugüne kadar yüz milyonlarca sterlinin birikmesi gerekiyordu!
