Arıklı: Ya yüzde 15 zammı yapacağız ya da bu zammı tüketiciye yansıtmamanın bir yolunu bulacağız

Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Enerji Bakanı Erhan Arıklı, BRT’de konuk olduğu 14. Saat programında elektrik zammı konusunda önemli değerlendirmelerde bulundu. Elektrik fiyatlarına yapılması öngörülen zammın önlenebileceğini belirten Bakan Arıklı, sistem değişikliğinin şart olduğunu vurguladı.

“KIB-TEK AYDA 22 MİLYON TL ZARARLA ÇALIŞIYOR”

KIB-TEK Yönetim Kurulu’nun yaptığı çalışmalar neticesinde, kurumun aylık 22 milyon TL’lik zararla çalışmaya devam ettiğinin tespit edildiğini vurgulayan Başbakan Yardımcısı, Ekonomi ve Enerji Bakanı Erhan Arıklı, “Nizamname gereği kurumun zarara çalıştırılması mümkün değil bu nedenle yüzde 15 civarında zam talep ediliyor. KIB-TEK Yönetim Kurulu topu hükümete attı. Ya yüzde 15 zammı yapacağız ya da bu zammı tüketiciye yansıtmamanın bir yolunu bulacağız” diyerek, hali hazırda elektrik fiyatlarının çok yüksek olduğunu ve vatandaşın mevcut elektrik faturalarını ödemekte bile zorlandığını ifade etti.

“122 KURUŞA ÜRETİLEN ELEKTRİK ZARARINA 97 KURUŞA SATILIYOR”

Maliye Bakanlığı’nın bu konuda bir çözüm bulması gerektiğinin altını çizen Bakan Arıklı, “Ya zammı devlet tarifelerine yansıtacağız ya da Maliye Bakanlığı borçlanarak bu fark karşılanacak ama bunlar geçici çözümlerdir. KIB-TEK’in zararına satış yapmasına rağmen elektrik fiyatları halen çok yüksek. Maliyeti 122 kuruş olan elektrik enerjisini biz 97 kuruşa satıyoruz. Vatandaşların alım gücünün düştüğü, işsizliğin arttığı bir dönemde elektrik fiyatlarına daha da zam yaparsak çok ciddi vicdansızlık olur” dedi.

“BU MALİYETLERLE İHRACATA YÖNELİK ÜRETİM YAPAMAYIZ”

Türkiye Cumhuriyeti yetkililerinin, üreten ve ürettiğini satan bir KKTC’yi arzuladığını belirten Bakan Arıklı, bunun için 100 milyon TL’lik kaynak ayrıldığını ve Güvercinlik bölgesine, ihracata dayalı bir sanayi bölgesi kurulması için adım atıldığını vurguladı.  “İhracata dayalı bir sanayi bölgesi kurulabilmesi için elektrik fiyatları ve işçilik fiyatlarında rekabet edilebilir bir pozisyon yaratılması gerekiyor” diyen Bakan Arıklı, Türkiye’de yatırımcılarla görüştük ve onların da bize söylediği, ‘burada 30-35 kuruşa elektrik maliyetiyle üretim yapıyoruz, Kıbrıs’a gelip 97 kuruşa elektrik maliyetiyle nasıl üretim yapalım ve yüksek maliyetle ürettiğimiz malı kime satalım’ diyorlar ve haklılar” şeklinde konuştu.

“3 JENERATÖR DEVRE DIŞI, 3’Ü DE CAN ÇEKİŞİYOR”

KIB-TEK’in savruk bir bütçesi olduğunu, kuruma gereksiz ve pahalı mal alımları yapıldığını ifade eden Erhan Arıklı, “Ambara gidip bakın, yıllar önce alınmış ama kullanılmayan ve sırf birileri nemalansın diye alınmış mallar var. KIB-TEK’te elektrik üretimi yapan jeneratörlere alınan sahte ve kalitesiz parçalar nedeniyle, jeneratörlerden 3 tanesinin devre dışı kaldığını ve 3 tanesinin daha yakında devre dışı kalacağını ifade eden Arıklı, “Yaz aylarında elektrik tüketimi en yüksek seviyeye ulaştığı zaman aşırı yükleme olacak ve elektriksiz kalacağız. Biz Türkiye’deki yetkililerle görüşerek uluslararası bir anlaşma imzaladık ve KIB-TEK’in ihtiyaç duyduğu tüm malzemeleri Türkiye’den temin edebileceğiz” dedi.

“KATI YAKITLA ELEKTRİK ÜRETİMİ YASAKLANIYOR”

“2030 yılında Avrupa Birliği’ne bağlı ülkelerde katı yakıtla elektrik üretimi yasaklanıyor. Gerek AKSA, gerekse KIB-TEK’teki jeneratörler yasaklanacak. Bizim biran önce doğal gaza geçmemiz ve ardından kablo ile elektrik getirmemiz gerekiyor. Arz güvenliğini sağladığımız zaman da yenilenebilir enerjiye, yani güneş enerjisine yatırım yapmamız gerekiyor” diyen Bakan Arıklı, Mevcut iletim hatlarını yenilediğimiz ve bazı trafoları da değiştiğimiz zaman istediğimiz kadar güneş enerjisi kurulumu yapabileceğiz ama şu an sınıra ulaştık. İletim hatları mevcut haliyle daha fazla solar sistemi kaldırmıyor” diyerek kurumda en acil yapılması gereken işin iletim hatlarının yenilenmesi olduğunu vurguladı ve bu konuda kaynak arayışı içerisinde olunduğunu açıkladı.

“GÜNEŞ ENERJİSİNE YATIRIM YAPMALIYIZ”

“Yapılan araştırmalara göre, bu coğrafyada bizden fazla güneş alan başka ülke yok. 25 milyon dolar kaynak bulup da iletim hatlarını yenileyemediğimiz için, hala daha güneşten yararlanmamamız kabul edilemez. Bizi tarih de affetmez, çocuklarımız da affetmez” diyen Arıklı, “Bizim biran önce gerekli yatırımı yapıp solar enerjiyle elektrik üretimine geçmemiz gerekiyor” şeklinde konuştu.

“KIB-TEK’İ BÖLÜMLERE AYIRABİLİRİZ”

“KIB-TEK’in şu anda böyle bir yatırımı yapacak imkanı olmadığının altını çizen Bakan Arıklı, “Yap-işlet-devret modelini uygulayabiliriz veya KIB-TEK’te İletim, üretim ve tahsilat bölümlerini ayırırsak daha sürdürülebilir bir yapıya kavuşabilir. KIB-TEK’teki yüksek giderlerden ve yüksek maliyetli ihalelerden kurtulmamız gerekiyor. Örneğin 128 milyon dolarlık sayaç alım ihalesini durdurduk ve onu 50-60 milyon dolara düşürmeye çalışıyoruz. Kuruma yaptığınız her yüksek maliyetli alım elektrik fiyatlarına yansıyor. 10-15 iş günü içerisinde mevcut 2 ihalenin sonuçlanmasıyla birlikte ortaya çıkacak olumlu neticeye göre, elektrik fiyatlarına zam yapılmasına gerek kalmayabilir” dedi.

“GAZLA ELEKTRİK ÜRETİMİNE GEÇERSEK MALİYETLER ÇOK DÜŞECEK”

“Türkiye Cumhuriyeti bize 2 tane 50 megavatlık, güneş enerjisi, dizel ve gazlı sistemle çalışabilecek jeneratör gönderiyor. Gaz teminini nasıl sağlayabileceğimizi planlıyoruz” diyen Erhan Arıklı, “Gazla elektrik ürettiğimiz zaman, elektrik üretim maliyetleri yüzde 70’e yakın ucuzlayacak. AKSA’ya da mevcut sistemlerini dizele sisteme çevirmeleri için gerekli talimatları verdim. 8 jenaratörün dizele çevrilmesinin bedeli 35 milyon dolarlık bir yatırım. Önümüzdeki günlerde bu konuda geri dönüş yapacaklar. Gaza geçmemiz halinde 9 dolar cent olan elektrik üretim maliyeti, 5 dolar cent’e düşecek” diyerek, “Bu neredeyse kablo ile elektriğin altında da bir fiyat” vurgusu yaptı. AKSA’nın sözleşmesinin 2024 yılında biteceğini vurgulayan Bakan Arıklı, AKSA’nın bu sistem değişikliğini kabul etmemesi ve yeni sözleşme imzalanmaması halinde 2024 yılı için şimdiden gerekli hazırlıkları yapılması gerektiğinin altını çizdi.

“ELEKTRİĞE ZAM YAPMAK İSTEMİYORUZ”

“Bizim derdimiz elektriğe zam yapmamak” diyen Arıklı, “Muhalefetin farklı bir alternatifi varsa gelsinler yapsınlar. Her türlü teklife açığız ama formül ‘bu zammı devlet karşılasın, ya da Devlet KIB-TEK için borçlansın’ demek kolaycılıktır. Teknecik’te gaz ile elektrik üretimine geçmek için 50 milyon dolarlık bir yatırıma ihtiyacımız var ve şu an bu mümkün değil” diyerek, “Gazla elektrik üretimi yapan gemiler var ve bu gemi direkt Teknecik’e gelip, ürettiği elektriği Teknecik Santrali’ne iletim yapabilir” diyerek dünyanın birçok bölgesinde uygulanan bu sistemin alternatifler arasında olduğunu dile getirdi.

“ALTYAPIYI GÜÇLENDİRMELİYİZ”

“Rüzgar enerjisi de, güneş enerjisi de, bio enerji üretimi de yapacak olsanız bunlardan azami şekilde yararlanmanın yolu altyapınızı güçlendirmektir” diyen Arıklı, “Binlerce vatandaş, oteller ve şirketler güneş enerjisi sistemleri için başvuruda bulundu ama maalesef bu başvurulara yanıt veremedik çünkü iletim hatları daha fazlasını kaldırmıyor” açıklamasında bulundu.

“KATI YAKITLA ELEKTRİK ÜRETİMİ BİZİ BATAĞA SÜRÜKLÜYOR”

“Bu hafta içerisinde KIB-TEK yönetimiyle bir araya gelip alternatifler üzerinde somut çalışmalar yapacağız” diyen Erhan Arıklı, “Başka alternatifi olan varsa gelsin ortaya koysun. Katı yakıtla elektrik üretimi yapmak bizi batağa doğru sürüklüyor. 2019 Şubat’tan beridir elektrik fiyatlarına zam yapılmadı. 2019 Şubatı’nda petrolün varili 330 dolarken, şu anda 400 dolar. Hem dolarda hem akaryakıtta büyük bir yükseliş var. Elektrik enerjisini yüksek fiyattan üretip zararına satamayız. Bizim süratle bundan kurtulmamız lazım” diyerek, kablo ile Türkiye’den elektrik gelmesi halinde bu maliyetlerin düşeceğini ve güneş enerjisiyle elektrik üretebileceğini yineledi.