Elektrikte yıllar önce özelleştirmeye giden Türkiye, şimdi bunun acı sonuçlarıyla yüzleşiyor
ORTAM ‘ELEKTRİKLİ’
İzmir’de geçtiğimiz ay iki kişinin, özel bir dağıtım şirketinin beş yıldır tamir etmediği kablo yüzünden kaldırımda yürürken kaçak elektriğe kapılarak yaşamını yitirmesi, Türkiye’de özelleştirmenin sonuçlarıyla ilgili büyük ve çok yönlü bir tartışmayı ateşledi. Özel şirketlerin bakımını yapmadığı hatların yol açtığı orman yangınlarında en az 15 kişinin yaşamını yitirdiği belirtiliyor. Bu arada özel şirketlerin vergilerini ödemediği Sayıştay raporlarına yansırken, elektrik fiyatlarına ciddi zam yapılması tepkileri artırıyor. Muhalefetin TBMM’de “elektrik dağıtım şirketlerinin özelleştirilmesiyle ortaya çıkan sorunların” araştırılması talebi ise reddedildi.
ÖZELLEŞTİRME PAHALILIK NEDENİ
Türkiye Elektrik Mühendisleri Odası Başkanı Mahir Ulutaş, Türkiye’de yaşanan sorunu şu sözlerle özetledi: “Elektrik dağıtımının özelleştirilmesi ile faturalarımızın nerdeyse üçte ikisi dağıtım bedeli adı altında dağıtım şirketlerine aktarılıyor. Şimdi yüzde 59,8 civarında zam yapıldı. Vatandaşın elektrik faturaları üzerinden dağıtım şirketlerine kaynak aktarılıyor. Sorun özelleştirme politikasındadır. Bir kamu tekelini özel tekele devretmiş oluyorsunuz. Zaten siyasi iktidara yakın bir kamu tekelinin özel sektöre devredildiği bir yerde çeşitli teşviklerle bunların vergi vermemeleri tablosu çok da şaşırtıcı ve sürpriz değil.”
KKTC HALKI ÖZERKLEŞTİRME İSTİYOR
Kıbrıs Türk Elektrik Kurumu Çalışanları Sendikası (El-Sen) geçtiğimiz Nisan ayında bir kamuoyu araştırması gerçekleştirerek, halka “özerkleştirme mi özelleştirme mi?” sorusunu yöneltmişti. Metron kurumu tarafından yürütülen araştırma, özerkleştirmenin halkın ilk tercihi olduğunu ortaya çıkarmıştı. Araştırmada KIBTEK’in özerkleştirilmesini destekleyenler yüzde 42 olarak ölçülürken özelleştirilmesini savunanlar yüzde 22’de kalmıştı. Kurumun mevcut yapısıyla devam etmesini isteyenlerin oranı ise yüzde 23 olarak saptanmıştı. Aynı araştırmada halkın yüzde 55’inin elektrikte özelleştirmeye ilkesel olarak karşı olduğu belirlenmişti.
