ARTUN ÇAĞA
Temmuz 2023’te 174,3 milyar TL olan para arzı, 231,6 milyar TL’nin üzerine çıktı
Ülke ekonomisi içinde kullanılabilecek para miktarını gösteren ‘Para Arzı’ bir yılda %33 oranında arttı
Bir ekonomide para arzının çok yükselmesi, enflasyonun da yükseldiğine işaret ediyor
BİR YILDA 57 MİLYAR ARTTI
KKTC ekonomisinde kullanılabilecek toplam para miktarını gösteren ‘Para Arzı’ (M3), Temmuz 2024 sonunda 231 milyar 618 milyon TL düzeyinde saptandı. KKTC Merkez Bankası verilerine göre 2023 yılı sonunda ilk kez 200 milyar TL’yi aşan M3, yedi ayda %16’ya yakın artış yaşadı. Para arzındaki yıllık artış ise 57,2 milyar TL (%33) civarında gerçekleşti. M3 Temmuz 2023’te 174 milyar 380 milyon TL olarak hesaplanmıştı. Geçtiğimiz Haziran ayı sonunda 229,2 milyar TL olan para arzının bir ayda 2,4 milyar TL (%1.04) arttığı da kayıtlara geçti.
VADELİLER YENİDEN %50’Yİ GEÇTİ
Merkez Bankası verilerine göre para arzı aylardır hız kesmeden artmaya devam ederken, Temmuz 2024’te tüm zamanların rekorunu yeniledi. “Vadeli tasarruf mevduatı” 117.9 milyar liralık miktarla, aylar sonra yeniden toplam para arzının yarısından fazlasına ulaştı. Vadeli mevduat son bir yılı %48.6-%49.7 bandında geçirmişti. Para arzında en yüksek ikinci paya ise “Vadesiz tasarruf mevduatı” sahip. İki yıl önce sadece %8 ağırlığı bulunan vadesiz mevduatın payı, geçtiğimiz Temmuz ayı itibarıyla %15.69’u (36,3 milyar TL) buldu.
ENFLASYONU DA GÖSTERİYOR
Finans çevreleri; “Bir ekonomide para arzının çok yükselmesi, enflasyonun da yükseldiğine, paranın alım gücünün de eridiğine işaret ediyor.” Finans sisteminde; en dar anlamdaki para arzı M0, dolaşımdaki parayı gösterir. M0’a bankalarda bulunan vadesiz mevduatın eklenmesiyle M1; bunlara vadeli mevduatların eklenmesiyle de M2 oluşuyor. En geniş anlamdaki para arzı M3 ise vadeli-vadesiz resmi mevduatlar ile KKTC Merkez Bankası’ndaki mevduatlara M2’nin eklenmesiyle hesaplanıyor.
