Borrell, İran nükleer anlaşmasının imzalanması konusunda umutlu

Avrupa Birliği (AB) Dış İlişkiler ve Güvenlik Politikası Yüksek Temsilcisi Josep Borrell, İran ile yapılan nükleer anlaşmaya ABD’nin dönmesi için hazırlanan metin konusunda İran ve ABD’nin yorumlarının “makul” olduğunu söyledi.

Borrell, Çekya’nın başkenti Prag’daki AB Dışişleri Bakanları Toplantısı sonunda gazetecilerin sorularını yanıtlarken İran nükleer anlaşması hakkındaki soruyu da cevapladı.

ABD’nin anlaşmaya dönmesi konusunda Viyana’da aylarca süren müzakerelerin ardından anlaşma koordinatörü olarak nihai metni taraflara göndermesinin üzerinden 3 hafta geçtiğini hatırlatan Borrell, şunları dile getirdi:

“Tüm heyetlerden geri dönüşler aldım. İran ve ABD’den yorumlar aldım. İkisi de makul bulduklarını belirttiler. Bence herkesin endişelerini göz önünde bulunduran bir anlaşma metni olduğu konusunda bir zemin oluşmuş durumda. Gelecek günlerde bu ivmeyi kaybetmeyeceğimizi ve anlaşmayı imzalayacağımızı ümit ediyorum.”

İran ve ABD’nin anlaşma metnine ilişkin değerlendirmeleri kamuoyuyla henüz paylaşılmadı.

– İran ile nükleer anlaşma ve müzakere süreci

İran ile Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin daimi üyeleri ABD, Rusya, Çin, İngiltere ve Fransa ile Almanya (5+1) arasında 2015’te yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran’ın nükleer faaliyetlerinin düzenlendiği ve denetim altına alındığı bir anlaşma imzalanmıştı.

Washington, eski Başkan Donald Trump döneminde, 2018’de anlaşmadan tek taraflı çekilerek İran’a yeniden yaptırım uygulamaya başlayınca Tahran da anlaşmadaki taahhütlerini kademeli olarak durdurmuş ve yeniden yüksek düzeyde uranyum zenginleştirme dahil bir dizi adım atmıştı.

Anlaşmanın yeniden uygulanmasını sağlama ve ABD’nin anlaşmaya dönüşü için Nisan 2021’den beri Avrupa Birliği’nin (AB) koordinatörlüğünde Viyana’da yapılan müzakereler 8 Ağustos’ta sona ererken müzakerelerin koordinatörlüğünü üstlenen AB’nin sunduğu taslak anlaşma metni sonrasında taraflar nihai anlaşmaya varma konusunda önceki aylara nazaran çok daha olumlu işaretler vermişti.

İran Dışişleri Bakanlığı, AB tarafından sunulan ve nükleer müzakerelerde nihai yol haritası olarak kabul edilen anlaşma taslağına ilişkin görüşlerini 15 Ağustos’ta AB’ye iletmiş ve taslak metne verdikleri yanıta karşılık ABD’nin cevabını beklediklerini açıklamıştı.

ABD Dışişleri Bakanlığı, 24 Ağustos’ta yaptığı açıklamada, İran ile nükleer anlaşmaya ilişkin taslak metne yönelik AB aracılığı ile İran’ın görüşlerine karşılık verdiklerini duyurmuştu. Ancak bakanlık, ABD’nin yanıtının içeriği konusunda herhangi bir detay paylaşmamıştı.