Serbest piyasa ekonomisi rekabeti gerektirirken aynı zamanda ahlaklı olmayı da gerektiriyor. Dolayısıyla serbest piyasa ekonomisi bu iki etkeni bir araya gelmediği zaman bizim gibi ülkelerde suistimale açık olur. Yani fırsatçılığa zemin yaratır. Nitekim piyasaya baktığımız zaman bunu anlayabiliyoruz. Evet Türk Lirası’nın yabancı para karşısında değer kaybı ve enflasyon faktörü ürün fiyat artışının önemli bir sebebi.
Ve fakat ülkemizde aşırı yükselen yerli üretim dahil ithalatla piyasaya giren ürünlerin tek sebebini buna bağlarsak bu doğru bir değerlendirme olmaz kanaatindeyim. Dolayısıyla bu kaotik ortamı kullanarak ve tabi ki serbest piyasa ekonomisinin arkasına sığınarak fırsatçılık yapan ticaret erbabının sayısı da az değil. Bunu hepimiz her gün deneyimleyerek tecrübe ediyoruz, dün herhangi bir marketten, aldığımız bir ürünü bir gün sonra aynı fiyattan alamadığımız gerçeği ile yüzleşiyoruz. Bu sadece gıda ürünleri ile de sınırlı değil elbette, sıcak para ile dönen ticaretin tüm alanlarında aynı durum söz konusudur.
Oysa Devlet, serbest rekabet şartlarını ve fiyatlarda istikrarı sağlamak, monopollerle mücadele etmek, üretici ve tüketicileri korumak, hazineye gelir sağlamak vb. sebeplerle doğrudan veya dolaylı olarak piyasaya müdahale etmek durumundadır.
Ancak maalesef sürekli yükselen fiyatlar karşısında Devlet de serbest piyasa ekonomisi argümanına sarılmayı tercih etmektedir. Oysa durum bambaşka boyutlardadır. Türk Lirası’nın değer kaybı ve cebimizde eriyip giden para bir yana satın alma gücünün zayıflaması ve özellikle dar gelirli insanların yaşam yükünü artıran ekonomik faaliyetlerin kontrolsüz seyri aşırı kar oranlarını ürünlere yansıtan fırsatçıların da etkisiyle durum içinden çıkılmaz bir hal alıyor.
Oysa burada yapılması gereken şey piyasanın ucuzlamasını sağlamaktır. Elbette bu da Devletin etkin denetimi ile mümkündür. Yoksa asgari ücretin artırılması falan bunlar hiçbir şekilde alım gücüne pozitif yansıyan bir denge oluşturmuyor.
