İnsanlık ateşi düşünülenden 350 bin yıl önce bulmuş
Bilim insanları, antik insanların ‘kontrollü ateş yakmayı’ düşünülenden çok daha erken öğrenmiş olabileceğini ortaya koydu. Uzmanlara göre bu bilgi, evrim hakkında bilinenleri de değiştiriyor.
Doğu İngiltere’de yer alan Suffolk’taki Barnham Paleolitik alanında bulunan kanıtlar, kasıtlı biçimde ateş yakıldığını gösteriyor.
Araştırmaya göre, kontrollü ateş üretiminin en eski izleri yaklaşık 400 bin yıl öncesine gidiyor. Bu tarih, önceki en eski kesin kanıtlardan yaklaşık 350 bin yıl daha geriye uzanıyor. Daha önce doğrulanmış en eski bulgular, günümüz kuzey Fransa’sındaki Neandertal alanlarında bulunmuş ve yaklaşık 50 bin yıl önceye tarihlenmişti.
Tekrarlanan yakma işlemleri
British Museum liderliğindeki ekip, Barnham’daki kazılarda pişmiş kil, yoğun ısıyla çatlamış çakmaktaşı el baltaları ve iki adet kükürtlü demir parçası buldu. Demir pirit olarak da bilinen bu parça, çakmaktaşına vurulduğunda kıvılcım çıkaran bir mineral.
Uzmanlar dört yıl boyunca bulguları analiz ederek doğal yangın ihtimalini elemek için jeokimyasal testler yaptı. Bu testler, bölgede sıcaklığın 700 santigrat derecenin üzerine çıktığını ve aynı noktada tekrarlanan yanma izleri bulunduğunu ortaya koydu.
Araştırmacılara göre bu düzen, doğal bir yıldırım yangınından ziyade ‘insanlar tarafından inşa edilmiş bir ocak’ ile uyumlu.
İnsan evrimi için ne anlama geliyor?
Uzmanlara göre bulgular, insan evriminin önemli bir aşamasına ışık tutuyor. Ateş; soğuk iklimlerde hayatta kalmayı, yırtıcılardan korunmayı ve yiyecekleri pişirmeyi mümkün kıldı.
Pişirme işlemi köklerdeki toksinleri parçalayarak ve etlerdeki patojenleri öldürerek besin değerini artırdı. Bu süreç, daha büyük beyinlerin gelişimini destekleyen enerji kazanımını artırdı.
Doğal Tarih Müzesi’nden insan evrimi uzmanı Chris Stringer, İngiltere ve İspanya’daki fosillerin Barnham’da yaşayanların erken Neandertaller olduğunu gösterdiğini belirterek, bu dönemde hem bilişsel hem de teknolojik gelişimin hızlandığını söyledi.
Toplumsal yaşamı değiştirdi
Ateşin aynı zamanda toplumsal yaşam biçimlerini değiştirdiği düşünülüyor.
Akşamları ateş çevresinde toplanmak, planlama, hikaye anlatma ve grup bağlarını güçlendirme gibi davranışları mümkün kıldı.
Bu tür sosyal etkileşimlerin, dilin gelişimi ve daha örgütlü toplumların ortaya çıkması açısından kritik olduğu ifade ediliyor.
