İstanbul’da barış masası… Ukrayna: Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak istiyoruz

Rusya ile Ukrayna arasındaki ateşkes müzakereleri İstanbul’da yapıldı. İki ülke heyetleri Dolmabahçe’de görüştü. Toplantı sonrası açıklama yapan Ukrayna heyeti, “Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak istiyoruz. Rusya ile anlaşma garantör ülkeler ile birlikte imzalanacak” dedi. Rusya tarafı ise Ukrayna’nın önerilerinin Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’e iletileceğini açıkladı. Diğer taraftan, görüşmelere Rus oligark Abramovich de katıldı.

Rusya ve Ukrayna müzakere heyetlerinin görüşmesi İstanbul Dolmabahçe’de yapıldı.

Cumhurbaşkanlığı Dolmabahçe Çalışma Ofisi’ndeki toplantı, öğle yemeği için verilen aranın ardından devam etti. Görüşmelere zehirlendiği iddia edilen Rus milyarder Roman Abramovich de katıldı.

Kremlin’den yapılan açıklamada, Abramovich’in heyetin resmi üyesi olmadan görüşmelere katıldığı bildirildi.

Ukrayna heyeti görüşmelere iki hafta içerisinde devam edilebileceğini açıkladı.

UKRAYNA’DAN İLK AÇIKLAMA: TÜRKİYE DAHİL BİRÇOK ÜLKEYİ GARANTÖR OLARAK İSTİYORUZ

Ukraynalı müzakere heyeti görüşme sonrası yaptığı açıklamada, “Türkiye dahil birçok ülkeyi garantör olarak istiyoruz. Rusya ile güvenlik garantileri konusunda anlaşmak mümkün olmadı. Tabi ki işin hukuki boyutunu başka bir arkadaşımız paylaşacak. Savaşı sona erdirmek için Ukrayna’nın toprak bütünlüğünü ve geleceğini sağlamak için önemlidir. Bunlar Ukrayna’nın güvenliğini garanti edecek. Bunun NATO’nun 5. maddesine benzer olmasını istiyoruz” dedi.

Ukraynalı müzakere heyetinin temsilcileri sözlerine şöyle devam etti:

“Gerçekten şunu çok iyi anlamamız gerekiyor. Öncelikli olarak bir referandum gerçekleştirilmesi gerekecek. Vatandaşlar önce sesini duyuracak. Sonra garantör ülkelerin parlamentoda onaylanması gerekecek. Müzakereler sürerken askeri güç kullanılmaması konusunda da ayrı bir müzakere gerekecektir. Tabi ki burada tıkanık konular büyük ölçüde çözülmemiş görünüyor. Manipülasyonlara izin verilmemesi lazım. Sosyal medyada dezenformasyon görüyoruz. Bunun geçerli bir doküman olabilmesi için öncelikle anlaşmaya varılması gerekiyor. Çünkü Viyana Sözleşmesi’ne hepimiz tarafımız. Bunun gerçekleştirilebilmesi için de çeşitli mekanizmaların harekete geçirilmesi gerekecek. Olası bir anlaşma olursa, Rusya’ya bunu ileteceğiz. Anlaşma olursa garantör ülkeler tarafından imzalanacak.

Garantör ülkeler bunu imzalayacak olursa Rusya’ya ile yapılacak olan anlaşmada taraf olacaklar demektir. Bu durum işgal altındaki bölgelerde askeri güç kullanılmasını içermeyecek. NATO’ya girmeyeceğiz ama AB’ye girmemiz engellenemez.”

RUS HEYETİNDEN AÇIKLAMA

Rus heyeti tarafından yapılan açıklamada ise şunlar denildi:

“Bazı maddeler üzerinde anlaştık. Ukrayna’nın önerilerini Putin’e ileteceğiz. Putin-Zelenski zirvesi dışişleri bakanları anlaşırsa mümkün.”

ERDOĞAN: DÜNYA MÜJDE BEKLİYOR

Cumhurbaşkanı Erdoğan, müzakereler öncesinde kısa bir açılış konuşması yaptı. Müzakere sürecinde her iki tarafın da hakkını koruyan adil bir yaklaşım sergilediklerini söyleyen Erdoğan, şunları kaydetti:

“Ölen her insan, yıkılan her bina refah yolunda harcanması gereken kaynağa zarara vermektir. Artık görüşmelerden somut sonuçlar alınması gereken bir döneme girdik. Dünya sizlerden gelecek hayırlı ve müjdeleri haberleri bekliyor.”

Cumhurbaşkanı, barış ve istikrar için sorumluluktan kaçmadıklarını belirterek, “Bir an önce ateşkesin sağlanması herkesin faydasınadır. Bu konuşmadan sonra Taşkent’e gidiyorum. Ancak Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’nu İstanbul’da bırakıyorum” diye konuştu.

Erdoğan’ın taraflarla temasları sonucunda, daha önce Belarus’ta bir araya gelen heyetlerin, bir sonraki görüşmesini İstanbul’da yapmasına karar verilmişti.

MÜZAKERE BAŞLIKLARI NELER?

Rusya ve Ukrayna arasındaki görüşmelerde ele alınan başlıklar şu şekilde:

1) TOPRAK

Müzakerelerdeki en zorlu başlık. Donbas yani ülkenin doğusunda Donetsk ve Luhansk’tan oluşan bölgedeki, Rusya destekli ayrılıkçılar iki yerde de bağımsız Cumhuriyet ilan etti, Rusya tanıdı. Moskova geçen hafta Donetsk’in yüzde 54’ünü, Luhansk’ın yüzde 93’ünü ele geçirdiğini ilan etti. Zelenski önceki gece Donbas’ta çözüm istediğini söyledi.

2) TARAFSIZLIK

Ukrayna’nın tarafsızlığı, Rusya’nın taleplerinin başında geliyor. Moskova, savaş öncesi Ukrayna’nın hiçbir zaman NATO’ya üye olmayacağına dair yazılı güvence istiyordu. Rusya, saldırının amaçlarından birini de Ukrayna’nın silahsızlandırılması olarak ilan etti. Ukraynalı yetkililer, son bir ayda ülkenin NATO’ya üye olmayacağını dile getirdi. Zelenski de önceki gece tarafsızlık konusunda müzakereye hazır olduğunu ilan etti.

3) RUSLARIN HAKLARI

Rusya’nın doğusunda Rusça konuşan bir nüfus bulunuyor. Ukrayna 2019’da çıkardığı yasayla Ukrayna dilini zorunlu hale getirmişti.Memur, asker, doktor ve öğretmen olmak için Ukraynaca konuşmak gerekiyor. Ancak, Rusça’nın statüsü Moskova’ın talepleri arasında bulunuyor. Zelenski bu başlığın müzakerelerde konuşulduğunu açıkladı.

4) “NAZİLERDEN ARINDIRMA”

Ruslar, “Azak Tugayı” gibi aşırı sağcı grupların Rusça konuşan halka “soykırım” yaptığını iddia ediyor. Ukrayna ise iddiaları kesin bir dille reddediyor. Bununla birlikte, “Nazilerden arındırma” Rusların ortaya attığı bir kavram ve “silahsızlanma” başlığıyla birlikte anılıyor.

Öte yandan, Ruslar başta Zelenski hükümetinin değişmesinden bahsediyordu. Şimdilerde Ukrayna’nın kendi ordusuna sahip olabileceğinden ancak Batılı ülkelerin silahlarına ve üslerine ev sahipliği yapmamasından söz ediliyor.