Yaklaşık beş ay süren ve bu büyük Suriye şehrinin radikal örgütün pençesinden kurtarılmasını amaçlayan savaşın neticesinde şehrin yüzde 60-80’i yaşanmaz hale geldi. Bu bağlamda RAND Corporation tarafından hazırlanan rapora göre, bu yıkımdan dolayı sakinler öfkelerini şehirden DEAŞ’ı çıkarmaya çalışan güçlere yönelttiler.
Raporda, koalisyon güçlerinin Rakka’ya yönelik saldırılarının ve top atışlarının 6-30 Ekim 2017 tarihleri arasında 744 ile 1600 arasında değişen çok sayıda sivilin hayatına mal olduğuna işaret edildi. 130 sayfalık raporda, Rakka’daki savaşın aynı zamanda çok sayıda binanın ve altyapının yıkılmasına neden olduğu ve bunun da “ABD’nin bölgedeki uzun vadeli çıkarlarını” zayıflattığı belirtildi.
RAND Corporation tarafından kaynak gösterilen Birleşmiş Milletler (BM) rakamlarına göre, Şubat ve Ekim 2017 arasında 8 hastane, 29 cami, 40’tan fazla okul ve 5 üniversitenin de arasında yer aldığı 11 bin bina yakıldı ve şehrin sulama sistemi ciddi hasar aldı. Rapora göre, Rakka savaşı sırasında hava saldırılarının yüzde 95’ini gerçekleştiren ve top ateşlerinin tamamını düzenleyen ABD ordusu, savaş sırasında sivillerin korunmasıyla ilgili uluslararası yasalara uymaya gayret gösterdiği için savaş suçu işlemedi, ancak daha iyisini yapabilirdi.
Raporda, ABD askeri yetkilileri tarafından “DEAŞ’ı ortadan kaldırmak üzere” ortaya konulan kenti kuşatma kararının, siviller için insani koridorlar kurulmasını engellediğine ve savaşçıların yoğun nüfuslu bölgelerde yaşayanları kalkan olarak almaya sevk ettiğine dikkat çekildi. Rapor, askerlerin hayatını kurtarmak için operasyonları hava saldırılarına odaklamak yerine, durum ve riskler hakkında daha iyi bilgi edinmek için sahaya daha fazla asker gönderilebileceğini belirtti. Ayrıca askeri hiyerarşinin, sivillere verilen zararın stratejik bir maliyeti olduğunu akılda tutarak operasyonlarını hazırlaması gerektiği ifade edildi.
“Rakka’nın diğer Suriye şehirlerine kıyasla kilometrekare başına en büyük yapısal hasara maruz kaldığının” belirtildiği raporda, yıkımın seviyesi ve ABD’nin Rakka kentinin yeniden inşası için destek vermemesi dolayısıyla pek çok sakinin şehirlerinin kurtarılma şeklini kınamasına neden olduğu kaydedildi.
Öte taraftan Türk kuvvetleri, Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) etki alanları içinde yer alan Rakka’nın kuzey kırsalındaki bölgelere füze saldırılarını yineledi. Türk top atışları, Rakka’nın kuzeyindeki Muallak köyü çevresini ve Ayn İsa kampını hedef aldı. Bununla eş zamanlı olarak ağır top ateşi ile Suriye’nin kuzeyindeki sınır hattında bulunan Zur Maghar köyünde rejim güçlerine ait bir noktayı hedef aldı. Kayıplar hakkında herhangi bir açıklama yapılmadı.
Suriye İnsan Hakları Gözlemevi, SDG’nin Rakka’nın kuzeyindeki nüfuz alanlarına yönelik Türk bombardımanın yinelendiğini bildirdi. Türk top atışlarının Rakka’nın kuzeyindeki Muallak köyü ve Ayn İsa kampı çevresinde bulunan bölgeleri hedef aldığı ve can kaybı olup olmadığına dair bilgi edinilmediğini kaydetti. Ayrıca rejimin güvenlik servislerinin, Deyrizor’un doğusunda yer alan Meyadin şehri kırsalında arananların durumunu çözüme kavuşturmak için ‘uzlaşı’ merkezini yeniden açtığını bildirdi.
Rejimin yaklaşık 4 ay önce aynı bölgede bir ‘uzlaşı’ merkezi açması ve bu süre zarfında şehir ve kırsaldan en az üç bin kişinin statüsünün çözüme kavuşturulması dikkat çekicidir. Bununla birlikte rejim güçleri, Suriye’nin doğusunda kontrolü altındaki bölgelere dönmek isteyenlerin durumunu çözmek amacıyla Rus Uzlaşı Merkezi’nin gözetiminde Rakka’ya bağlı Dibsi Afnan ilçesinde bir merkez açtı. Rejim güçlerinin kasabada kurduğu kontrol noktası, ‘yerleşim’ kartına sahip vatandaşların ve özellikle de çobanların rahatça girip çıkmalarını sağlıyor.
