“Hasta Hakları milletler arası yapılan anlaşmalar, yasalar ve benzer mevzuatlar ile güvence
altına alınmış sağlık hizmetlerinden yararlanma ihtiyacı olan bireylerin sağlık hizmetlerini
hakça kullanımını ve hastaların zarar görmemesini amaçlayan haklardır” diyen Özdal, hasta
haklarının savunulmasının önemini anlatmak ve farkındalık yaratmak amacı ile dünyanın
çeşitli ülkelerinde ve bölgelerinde hasta hakları etkinliklerinin yapılmakta olduğunu belirtti.
Hasta hakları ilk kez 1981 yılında Lizbon’da yapılan 34. Dünya Tabipler Birliği Genel
Kurulu’nda yayımlanan Lizbon Bildirgesi ile benimsenmiştir ve sonrasında 47. Dünya
Tabipler Birliği Kurultayında, Bali’de 1995 yılında değişikliğe uğramış, 171. Konsey
Oturumu’nda Şili’de 2005 yılı Ekim ayında gözden geçirilip düzeltilmiştir. Ulusal düzeyde
ise 26 Ekim günü "Hasta Hakları Günü" olarak kabul edildiğini ifade eden Özdal, “Her yıl
bahsedilen tarihte hastanelerde yatan veya ayaktan tedavi olan hastaların ve yakınlarının hasta
hakları ve hasta sorumlulukları hakkında bilgi edinmelerinin sağlanması; yatan hastaların
ziyaret edilmesi; ve sağlık çalışanlarına hasta haklarını koruma ve savunma ile ilgili eğitimler
verilmesi amaçlanmaktadır” dedi.
Özdal, genel olarak hasta hakları sunulan sağlık hizmetlerinden faydalanma hakkı,
bilgilendirilme hakkı, sağlık kuruluşunu ve personelini seçme ve değişme hakkı, mahremiyet
korunarak sağlık hizmeti alma hakkı, sağlık hizmetlerinden yararlanmada rıza bildirme hakkı,
güvenli ortamda sağlık hizmeti alma hakkı ve gerektiği durumlarda şikayet ve dava açma
hakkı olarak özetlenebileceğini belirtti.
Özdal, “Günümüzde yaşadığımız gibi halk sağlığını ciddi olarak tehdit eden salgın hastalık
durumlarında halk sağlığını koruyabilmek amacı ile bahsedilen hasta haklarına bazı
kısıtlamalar getirilebilmektedir. Bu kısıtlamalara bazı ameliyatlar ve girişimsel işlerin
ertelenmesi, acil servislere çok fazla önemi olmayan hastalığı olanların kabul edilmemesi,
organ nakil vakalarının ertelenmesi ve diş hekimliği hizmetlerine acil vakalar dışındakiler
dışındaki vakalara hizmet verilmemesi gibi düzenlemeler örnek olarak verilebilmektedir”
dedi.
Özdal, “Sağlık kişilerin temel hakkı olmasından dolayı, daha etkin ve güvenli olarak sağlık
hizmetlerinden yararlanabilmek için kişiler başvurdukları önleyici-koruyucu, tedavi edici
veya rehabilite edici hizmetlerde bahsedilen tüm haklara sahiptirler. Bu bağlamda, toplumun
hasta hakları ve sorumlulukları hakkında bilgilendirilmesi oldukça önemlidir” diyerek sağlık
hizmetlerinden eşit şekilde ve hasta hakları gözetilerek yararlanılmanın herkesin hakkı
olduğunu vurguladı.
