KKTC Merkez Bankası verilerine göre en geniş tanımlı para arzı M3 Aralık 2020 sonu itibarıyla bir önceki yılın sonuna kıyasla %26.22 oranında artarak, 35 milyar 890 milyon TL’den, 45 milyar 299 milyon TL’ye ulaştı. Para arzının Kasım ayından sonra Aralık ayında da gerilemesi dikkati çekti.
Bir ekonomide kullanılabilecek toplam para miktarını gösteren ‘Para Arzı’, Aralık 2019 sonu ile Aralık 2020 sonu periyodunda Mayıs’ta %1.31 oranında, Kasım’da %2.32 oranında ve Aralık’ta da %0.18 oranında düşüş gösterirken, geriye kalan diğer aylarda %0.63 ile %6.30 arasında değişen oranlarda arttı.
Para arzının Ekim sonunda ulaştığı 46 milyar 458 milyon TL’lik tutar, ülke tarihinin kayıtlara geçen en yüksek miktar oldu.
Merkez Bankası verilerine göre, geçtiğimiz yılın ilk yarısını küçük artışlarla geçiren M3, Temmuz ayında Haziran’a kıyasla %6.3 oranındaki sıçramayla 38,3 milyar TL’den 40,7 milyar TL’ye ulaştı, Ağustos ayında ise %5.08’lik artışla 42,8 milyar TL’yi buldu.
Eylül’deki %2.3 artış oranıyla 43,7 milyar TL’ye ulaşan M3, Ekim ayında ise %6.09’luk çıkışla rekor seviyeye ulaştı. Ancak, bu seviye Kasım sonunda %2.32’lik düşüşle 45,3 milyara gerileyen M3, Aralık’ta da %0,18’lik düşüş yaşadı.
2020’nin ilk çeyreğini 37,6 milyar TL, ikinci çeyreğini 38,3 milyar TL ve üçüncü çeyreği de 43,7 milyar TL ile kapatan para arzı son çeyrekte 45,2 milyar TL düzeyinde saptandı.
VADELİ TASARRUF MEVDUATTA 25 MİLYAR VAR
Veriler, para arzında en önemli paya sahip olan “vadeli tasarruf mevduatın” geçen yılın Aralık ayı sonuna göre %22.72 oranında arttığını gösterirken, yılın son iki ayındaki gerileme dikkati çekti.
Aralık 2019’u 20,8 milyar TL ile kapatan, vadeli tasarruf mevduatı Aralık 2020 sonu itibarıyla 25,4 milyar TL düzeyinde kaydedildi.
Vadeli tasarruf mevduat Ekim ayında 26,7 milyar TL ile tüm zamanların en yüksek seviyesine yükseldi ancak, Kasım ayında 26,01 milyara, Aralık ayında da 25,4 milyara gerilediği de saptandı. Vadeli tasarruf mevduatın son iki aydaki kaybı %5’i buldu.
Para arzında ikinci en yüksek paya sahip olan “vadeli ticari mevduat” ise 2020 yılında %30.61 oranında artış göstererek, 4,5 milyardan 5,3 milyar TL’ye çıktı. Söz konusu miktar vadeli ticari mevduatta bugüne kadar kaydedilen en yüksek seviye oldu.
M1 VE MS SON İKİ AYDA GERİLEDİ
Dolaşımdaki para, vadesiz ticari mevduat, vadesiz tasarruf mevduatı ile Merkez Bankası’ndaki mevduattan oluşan ve M1 olarak isimlendirilen en dar tanımlı para arzı, Aralık 2019 ile Aralık 2020 arasındaki dönemde %36.44 oranında artarak, 7,3 milyar TL’den, 10,07 milyar TL’ye ulaştı.
Ancak, M1 de yılın son iki ayını gerileyerek geçirdi. M1’deki bugüne kadar saptanan en yüksek rakam Ekim ayındaki 10,4 milyar TL’lik miktar olurken, Aralık sonundaki gerçekleşme %3.81 oranında daha azdı.
Vadeli ticari mevduat, vadeli tasarruf mevduatı ve vadeli diğer mevduat ile M1’in toplamından oluşan M2, Aralık ayını bir yıl öncesine kıyasla %26.17’lik artışla 41,8 milyar TL düzeyinde geçti. M2 Aralık 2019’da 33.1 milyar TL idi.
M2’nin Ekim 2020’de tüm zamanların en yüksek miktarı olan 43 milyar 396 milyon TL’ye kadar yükseldiği ancak, Aralık ayı sonunda %3.6 oranında gerilediği dikkati çekti.
“Vadeli Diğer Mevduat” başlığı altında gösterilen kalemdeki %67.61’lik gelişme ise M2’de saptanan en yüksek artış olarak kaydedildi.
