KıbrısManşetSağlıkToplum

Şizoid kişilik bozukluğu

Kişilik bozuklukları ergenlik ve genç erişkinlik döneminden itibaren başlayıp uzun süre devam etme eğiliminde olan, kişiyi aile, sosyal çevre ve iş yaşantısında kayıplara yada ciddi uyum problemlerine sürükleyen davranış ve uyum bozukluklarıdır

Kişilik bozuklukları ergenlik ve genç erişkinlik döneminden itibaren başlayıp uzun süre devam etme eğiliminde olan, kişiyi aile, sosyal çevre ve iş yaşantısında kayıplara yada ciddi uyum problemlerine sürükleyen davranış ve uyum bozukluklarıdır. Kişinin hayatını belirgin düzeyde olumsuz yönde etkiler. Şizoid kişilik bozukluğu olan kişiler sürekli olarak sosyal aktivitelerden ve yeni insanlarla tanışmaktan kaçınırlar. Diğer kişilerle iletişim kurmaktan kaçındıkları için, anlamlı ilişkiler içine giremez ve yalnız kalırlar. Duygularını ya hiç göstermezler ya da çok yüzeysel duygular yansıtırlar.

Şizoid bireyler yaşamda ama özellikle toplumsal yaşamda bir katılımcı olmaktan ziyade gözlemci gibidirler. Topluma yabancılaşmışlardır. Ancak bu yabancılaşma düşünsel değil duygusal yabancılaşmadır. Bu açıdan toplumu ahlak veya politika gibi düşünsel sebeplerle eleştirdiği için yabancılaşan bireylerden farklıdır. Diğer yandan bu duygusal yabancılaşmayı rasyonalize etmek için yukarıda sayılan düşünsel gerekçeler bir savunma mekanizması olarak şizoid birey tarafından kullanılabilirler.

Başkalarının duygusal beklentilerine karşılık veremezler. Olumlu veya olumsuz eleştirilere genellikle tepkisiz kalırlar ve duygusal durumları genellikle değişmez. Çevrelerindeki insanlar tarafından soğuk olarak yorumlanmalarının nedenleri bunlardır. Tüm bu özellikler kişilik yapılarının birer parçasını oluşturduğu için yaşamın sadece belli bir bölümünde değil genelinde etkilidir.Çocukluk çağında kişilik formları, kalıtsal eğilimlerin ve çevresel faktörlerin etkileşimi ile şekillenir. Çocukluk çağında dış dünyayı nasıl gördüğünüz, nasıl anladığınız ve tanımladığınız genetik faktörlerin yanında daha çok aile tutumu ile şekillenir.

Çocukluk çağındaki soğuk, fiziksel temastan uzak aile iletişim ve etkileşimleri ilişkileri yanlış tanımlamaya sebep olabilir. Buda sizi diğer insanlardan ayıran ve kişiliğinizin bir parçası olan ilişki tutumunuzu, duyguları ifade etme şekillerinizi yanlış inanış ve formlar doğrultusunda oluşturmanıza sebebiyet vermiş olabilir. Bunun yanında aileden alınan sosyal ipuçlarının doğru olmayan bir şekilde yorumlamak ve zihinde oluşan sorulara uygun cevap verememek konusundaki genetik eğilimlerde, ilişki ve ifade formlarını şekillendiren kalıtsal sebepler arasındadır.

Şizoid Kişilik Bozukluğu olan kişilerin diğer yaygın özellikleri arasında şunlar bulunur: Doğallıktan uzak konuşma, çoğu etkinlikten zevk alamama, yaşamın bir parçası değil de bir “gözlemci” olduğunu hissetme, başkalarının duygusal beklentilerine tahammül edememe, övgü veya eleştiriye karşı bariz kayıtsızlık, bir dereceye kadar aseksüellik ve kendine özgü ahlaki veya politik inançlar.

Şizoid Kişilik Bozukluğu’nun nedeni belirsizdir, ancak diğer A kümesi kişilik bozuklukları (Şizotipal Kişilik Bozukluğu gibi) ve şizofreni ile arasında bazı bağlantılar ve paylaşılan genetik risk olduğuna dair bazı kanıtlar vardır. Bu nedenle Şizoid Kişilik Bozukluğu, “şizofreni-benzeri bir kişilik bozukluğu” olarak kabul edilir. Klinik gözlem ile teşhis edilir ve diğer zihinsel bozukluklardan veya durumlardan (bazen örtüşebileceği Otizm Spektrum Bozukluğu gibi) ayırt etmek çok zor olabilir.

Elbette diğer tüm rahatsızlıklarda olduğu gibi şizoid kişilik bozukluğunun da ilk tedavisi bireyin rahatsızlığını kabul edip bundan kurtulmayı istemesidir. Kişi uzman bir elden yardım istemeyi kabul ettikten sonra tedavi süreci başlar. Şizoid kişilik bozukluğuna sahip bireyin öncelikle şunu kabul etmesi gereklidir ki, bu rahatsızlık kronik ve kesin tedavisi olmayan bir rahatsızlıktır. Fakat etkin yöntemlerle kişinin semptomları oldukça azalabilir ve toplumla uyumunda da oldukça artış görülebilir. İlk seçenek psikoterapidir ve kişinin ek semptomları varsa bunlara uygun farmakoterapi (ilaç tedavisi) verilebilir. Depresyon şikayeti için antidepresan, anksiyetesi varsa anksiyolitik, alkol ve madde kullanımı varsa bağımlılık tedavileri verilebilir.

Şizoid kişilik bozukluğundan mustarip kişilerin tedavisinde en önemli koşul tedaviye uyumluluk ve bağlılığın tam olmasıdır çünkü bu bireyler genellikle tedavilerini eksik bırakmaya meyilli kişilerdir. Şizoid kişilik bozukluğuna sahip birey, tedaviye uyumu tam sağlıyorsa ve sürece tam bağlı ise bu doktoru ile özel bir bağ kurduğunu gösterir ve tedavi ihtimali de oldukça artmış olur.

Diğer Haberler

Başa dön tuşu