KKTC’nin 2020 yılındaki ihracatı, koronavirüs salgınına rağmen 2019 yılına kıyasla %22.60 oranında artış göstererek 82 milyon 465 bin 379 dolardan, 101 milyon 105 bin 374 dolara çıktı.
Yaşanan yükselişte en önemli katkıyı %42.2 oranında artış kaydeden narenciye sağlarken, ülkenin tüm ihracatının %71’ininin süt ürünleri ve narenciyenin sırtında olduğu hesaplandı.
Ülke dış satımının üçüncü sırasında üretimle değil de “toplayıcılıkla” sağlanan ve çok düşük istihdam olanağı yaratan “hurdaların” gelmesi, ekonomi açısında ilginç bir veri oluşturdu.
EN BÜYÜK ALICIMIZ TÜRKİYE
KKTC Ekonomi ve Enerji Bakanlığına bağlı Ticaret Dairesi verilerine göre 2020’de gerçekleşen toplam ihracatın %49’u Türkiye’ye, %2’si Avrupa Birliği ülkelerine, %0.16’sı Uzak Doğu Ülkelerine, %31.2’si Orta Doğu Ülkeleri’ne geriye kalan kısmı da, ‘Diğer Avrupa Ülkeleri’ne ve ‘Diğer Ülkeler’e yapıldı.
Türkiye’ye yapılan ihracat bir önceki yıla kıyasla %15 oranında artışla 43,1 milyon dolardan 49,5 milyon dolara yükseldi. Üçüncü Ülkelere yönelik ihracat da geçen yıl %31’lik artışla 39,3 milyon dolardan, 51,6 milyon dolara ulaştı.
2020’de oran bakımından en büyük artış %366.7’lik rakamla “Diğer Avrupa Ülkeleri” başlığı altındaki ülkelere yönelik dış satımda saptandı. Diğer Avrupa Ülkeleri’ne yapılan ihracat 2,23 milyon dolardan 10,44 milyon dolara çıktı.
2020’de ayrıca ‘Diğer Ülkeler’e yönelik ihracat %76.14’lük artışla 4,2 milyondan, 7,4 milyon dolara, Orta Doğu’ya yönelik ihracat da %3.48’lik artışla 30,4 milyondan 31,5 milyon dolara, çıktı.
Geçen yıl Avrupa Birliği ülkelerine yönelik ihracatta kayıp yaşandı. 2019’da 2,12 milyon dolar olan rakam, %4.17 düşüşle 2,04 milyona geriledi. Uzak Doğu Ülkeleri’ne yapılan “çok küçük çaplı” ihracat ise %33.62 düşüşle 241 bin dolardan, 160 bin dolara indi.
İHRACAT ARALIK’TA %28 ARTTI
Ticaret Dairesi’nin verileri ülkenin Aralık 2020 ihracatının, 2019’un son ayına kıyasla %28 oranında arttığını ve 5,2 milyon dolardan 6,7 milyon dolara çıktığını da gösteriyor.
Rakamlara göre, geçen yılın Aralık ayında Türkiye’ye yapılan ihracat bir önceki yılın aynı ayına kıyasla %18 oranında arttı. Geçen yıl 2,3 milyon dolar olan Aralık ihracatı, 2,7 milyon dolara yükseldi.
Aralık 2020’de Üçüncü ülkelere yapılan ihracatın ise bir önceki yılın aynı ayına göre %36 oranında arttığı ve 2,9 milyondan, 3,9 milyon dolara çıktığı hesaplandı.
ADIMIZ HURDACIYA ÇIKACAK
KKTC’nin en önemli ihracat kalemleri olan süt ürünleri ve narenciye çeşitleri, 2020’deki 101 milyon dolarlık tüm ihracatın 71 milyon 705 bin dolarını sağladı.
Ülkenin süt ürünleri ve narenciye dış satımını çıkaracak olursak en önemli ihracat kalemi olarak geriye “metal ve kağıt hurdalar” kalıyor. 6 milyon 985 bin milyon dolarlık satış, ülkenin adını neredeyse “hurdacıya” çıkaracak.
Uzun yıllardır en önemli ihracat kalemini oluşturan süt ürünleri 2020’de ilk sıradaki yerini korudu. Tek başına tüm ihracat içinde %44’lük paya sahip olan süt ürünlerinden geçen yıl da 44,2 milyon dolarlık dış gelir elde edildi. Bu kalemin ihracatındaki artış ise %13 oranında hesaplandı.
KKTC’nin 2019 ve 2020 yıllarının dış ticaret rakamlarına bakıldığında, ihracat gelirinde yaşanan yükselişte en önemli katkıyı ise narenciye ihracatının sağladığı görülüyor.
2019’da 76 bin ton olan narenciye ihracatı 2020’de 97 bin tonu aşarken, sağlanan gelir de %42.2 oranında artışla 19 milyon 278 bin dolardan, 27 milyon 411 bin dolara tırmandı. Verilere göre ayrıca, narenciye konsantresinden ve narenciye esans yağından da ciddi gelirler sağlanıyor.
1 MİLYON DOLARI AŞAN ÜRÜNLER
2020’de ülkenin ihracatında 1 milyon dolar sınırını geçen diğer ihracat kalemleri ise şöyle sıralandı:
Arpa 2,8 milyon dolar, piliç eti 2,7 milyon dolar, konsantre 2,3 milyon dolar ve harup (bütün, çekirdek, öğütülmüş, un) 1,5 milyon dolar.
Oran olarak en yüksek artış ise %1,050 (bin 050) oranıyla “sigaralar” kaleminde sağlandı. İhracatımız 37 bin dolardan 433 bin dolara çıktı.
Ayrıca, getirisi çok yüksek olmasa da patateste %417 oranında (464 bin dolar) ve zeytinyağındaki %209’luk (27 bin dolar) artışlar da kayıtlarda yer aldı.
Ocak-Aralık 2020’de rakıdaki %71’lik, konfeksiyon ve yün yapağıdaki %70’lik, likördeki %48’lik ve yumurtadaki %26’lık düşüşler de dikkati çekti.
