Temistokleus: 5’li konferans boşanmayı acısız hale getirmek için

Rum eski Bakan Kostas Temistokleus, Cyprus Mail gazetesine 5’li Kıbrıs konferansının Rum Lider Nikos Anastasiadis’in TC Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu’na söylediklerinin ışığında olacağını yazdı.

Temistokleus, 5’li gayri resmi konferansta birkaç hafta içinde perde açılacağını söyledi. “Kıbrıs’taki iki taraf, Kıbrıs sorununun ağırlık merkezini kararlaştırılmış bir federasyondan kadife boşanmaya kaydırdı” diyen Temistokleus, beşli konferansın iki bölgeli, iki toplumlu federasyona dayalı bir çözüm için yeni bir çaba değil, boşanmayı olabildiğince acısız hale getirmeyi amaçlayan başka bir çabanın başlangıcı olacağını söyledi.

İşte o yazı…

“YENİ GÖRÜŞMELER BOŞANMAYI ACISIZ HALE GETİRMEYİ AMAÇLIYOR

Önceki tüm çabaların belirli bir temeli vardı: başlangıçta federasyon ve 1974’ten sonra iki bölgeli iki toplumlu bir federasyon.

İsviçre’deki son girişimde, yeni BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in görüşmelere rehberlik etmesi ile anlaşmanın eşiğine geldiğimiz söylendi.

Ancak yine de, dönemin Kıbrıslı Türk lideri Mustafa Akıncı ve Türkiye tarafından müzakerelerin çökmesinin iki toplumlu iki bölgeli federasyon konusunda anlaşma çabalarının sona ermesi anlamına geleceğini vurgulamasına rağmen, Kıbrıs Rum tarafı bu amaca ulaşmak için mümkün olan her şeyi yaptı.

Bir süre sonra, çöküşün müzakerelerin tam anlamıyla bir çöküşü olmadığını, müzakerelerin temelinin değişebilmesi için hesaplanmış bir askıya alma olduğunu öğrendik.

Bunun gerekçesi, iki toplumlu iki bölgeli bir federasyonun 2004 referandumundan 13 yıl sonra bile Kıbrıs Rum toplumu tarafından onaylanmayacağıydı.

Rum Lider Nikos Anastasiadis, Crans-Montana’da Türkiye Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu ile yaptığı gizli görüşmede nettir:

Anastasiadis, Çavuşoğlu’na ‘seçimleri kazanmam için bana zaman verin, çözüm için eski Türk pozisyonlarına yakın olacak federasyonun ötesinde bir teklifle geri döneceğim’ demişti.

Bu, Kıbrıs Türk liderliğine Crans-Montana’nın çöküşünden sonra kuzeye ilk ziyaretinde Çavuşoğlu tarafından iletildi.

Çavuşoğlu, toplantıya katılan Türk liderlere oldukça makul bir şekilde şu soruyu sordu:

‘Kıbrıslı Rumlar bizim on yıllardır talep ettiğiniz şeye şimdi ulaştıklarına göre, bunu reddetmek için bir neden var mı?’

İki bölgeli iki toplumlu federasyon şampiyonu olan tüm Kıbrıslı Türk liderler Çavuşoğlu’nun bu sorusu karşısında afallamışlardı, ancak karşı önerecek gerçekçi hiçbir şeyleri yoktu.

Akıncı bile kendisini zor durumda buldu.

Bu, nihayetinde Kıbrıs Türk toplumunu geçen yılki seçimlerde yönünü ve lideri değiştirmeye götüren gelişmelerin başlangıcıydı.

Gelişmeler, Anastasiadis’in Crans-Montana’da Çavuşoğlu ile yaptığı gizli görüşmeden kaynaklandı.

Bu, olay aynı zamanda beşli gayri resmi konferansın nasıl gerçekleşeceğinin de ayardır.

BM’nin söylediklerinden ve Avrupa Birliği tarafından öne sürülen argümanlardan bağımsız olarak, aşağıdakiler açıktır:

*Kıbrıs’taki iki taraf, Kıbrıs sorununun ağırlık merkezini kararlaştırılmış bir federasyondan kadife boşanmaya kaydırdı.

*Kıbrıs Rum tarafı, 2018 cumhurbaşkanlığı seçimlerinde Rum halkının verdiği oyla çelişiyor ama Kıbrıs Türk tarafı, 2020’deki son seçimlerde verilen oyla tutumludur.

*Bana göre Kıbrıslı Rumlar, Ocak 1983’ten beri ‘açıkça bölünmeye dayalı planları düşünme zamanının gelip gelmediğini merak ediyorum’ diyen merhum Yunan diplomat Michalis Dountas’ın dogmasına uymak için hareket ediyorlar.

*Kıbrıslı Türkler, ise Denktaş’a uyarak Kıbrıslı Rumlar ortak bir devlette ortak buluşmak istemiyorlar.

*Bu atmosferde, beş partili gayri resmi konferansta birkaç hafta içinde perde açılacak. At sürüldükten sonra ahır kapısını kapatmaya çalışan Anastasiadis’in söylediği her ne olursa olsun, acı gerçek şudur; Yeni beşli konferans iki bölgeli, iki toplumlu federasyona dayalı bir çözüm için yeni bir çaba değil, boşanmayı olabildiğince acısız hale getirmeyi amaçlayan başka bir çabanın başlangıcı olacak.”