Birkaç gündür ekonomi merkezli bir İngiliz Ligi yazıyoruz. Bugün de sosyo’ekonomi merkezli bir Premier League yazmaya karar verdik. Neden mi? Çünkü kulüp patronları merkezinde Premier League’de artık İngiliz kalmamış! İngiliz futbolunun patronları artık Arap, Rus, Amerikalı, İranlı, Taylandlı iş insanları olmuş.
Neyse, bu konuya birazdan döneceğiz; Günümüzde büyük devletler arasında savaşlar tankla topla değil ekonomiyle yapılıyor. ABD ve Çin arasındaki ticaret savaşları merkezinden artık somut adımlar atıldı! Önce ABD’den Çin’e vergi saldırısı ve sonrasında da Çin hem parasını değersizleştirip Amerikan pazarına tutundu, hem de Amerika’dan tarım ürünleri ve altın almayı durdurdu. Bunun üzerine Patronlar Kulübü Wall Street’te büyük kayıplar yaşandı ve teknoloji hisseleri çok değer kaybetti. Malum; Derin Amerika silahçılar olunca önce Ukrayna’ya, sonra da Filistin’e mal sattıllar bu aralar. Yahudi üst aklı da bildik petrol, pandemi üzerinden ilaç, uyuşturucu, dijital para filân derken dünyanın içine ettiler.
E futboldaki ticaret savaşları ne durumda? Son olarak Çinli iş adamı Jisheng Gao’nun, Southampton’ı satın almasıyla birlikte İngiltere Premier League’de yabancı yatırımcı sayısı 12’ye yükseldi. Made in England(!) bu ligde en büyük yatırıma 4 kulübü satın alan ABD’li iş adamları imza atarken, onları Rusya ve Çin ikişer yatırımcıyla takip ediyormuş. Çinli iş adamı Jisheng Gao, Premier League ekibi Southampton’ın yeni sahibi olmak için 210 milyon sterlin karşılığında Southampton’ın hisselerinin yüzde 80’ini satın aldı. Bu satın almayla birlikte Premier League’de Çinli yatırımcı sayısı da ikiye yükseldi. Geçtiğimiz sene bir başka Çinli yatırımcı Gouchuan Lai, West Bromwich kulübünün yüzde 88’lik hissesini 175 milyon sterline satın almıştı.
E Çin bu işe girer de Amerika geri durur mu? Premier League ekiplerine en büyük yatırım ise ABD’li iş adamlarından geliyor. 4 Premier ekibinin çoğunluk hisessi Amerikalı yatırımcıların elinde bulunuyor.
Manchester United’ı ABD’li Glazer Ailesi 2005 yılında 1.47 milyar dolara satın alırken, bu satış sonrası büyük protestolar yaşanmıştı. Bir diğer İngiliz devi Arsenal’da ise 2007 yılında kulübe ortak olan ABD’li işadamı Stan Kroenke’nun 2011 yılında diğer ortakların hisselerini alarak yüzde 62.89 payla en büyük hissedar haline geldi.
2010 yılında da Premier Lig’in köklü kulübü Liverpool, Amerikan beyzbol kulübü Boston Red Sox’ın da sahibi olduğu John Henry’nin başında bulunduğu New England Sports Ventures’a 300 milyon Sterlin’e satıldı. Bir diğer Premier Lig ekibi Swansea City’nin de hisselerinin yüzde 60’ı için geçtiğimiz yıl ABD’li yatırımcılar Jason Levien ve Steve Kaplan’a 100 milyon Sterlin karşılığında anlaşılmıştı.
Son olarak Premier Lig ekiplerine en büyük yatırım olarak ABD’yi Çin (2) ve Rusya (2) takip ediyor. 2003 yılında Rus milyarder Roman Abramovich, 160 milyon euroya Chelsea’yi 10 dakikada satın alarak bütün dikkatleri üstüne çekmiş ve büyük bir akımın da başlatıcılarından bir tanesi olmuştu. Bir diğer Rus yatırımcı ise Maxim Denim 2011’de Bournemouth’un önce ortağı, 2013’te de çoğunluk hisseyi kulübün eski sahibi ve başkanı Eddie Mitchel’den satın aldı. 8 Premier Lig ekibinin sahibinin İngiliz kaldığı bu arenada ayrıca Birleşik Arap Emirlikleri (1), Suud (1), İran (1), İtalya (1), Tayland (1)’dan yatırımcı bulunuyor. İşte, görüldüğü üzere Ada’daki futbolun sermayesi de el değiştirdi.
