Temmuz’da yıllık enflasyon yüzde 18,95 ile 26 ayın en yüksek seviyesine yükseldi. Üretici fiyatlarındaki artış ivmesi Temmuz’da da devam etti ve yıllık üretici enflasyonu yüzde 45’e dayandı.
Üretici fiyatlarıyla tüketici fiyatları arasındaki makas da rekor tazeledi. Elektrik ve doğalgaz zamları konut grubunun aylık bazda en yüksek artış yaşanan grup olmasına yol açtı.
Yıllık en yüksek artış yaşanan grup ise gıda oldu. Veriler aynı zamanda tüketici fiyat endeksinde 2003 yılından bu yana en yüksek Temmuz enflasyonuna işaret etti.
Temmuz ayında yıllık enflasyon yüzde 18,95 oldu. Böylelikle 2003 yılında kaydedilen yüzde 23,59’luk enflasyonun ardından en yüksek Temmuz enflasyonu gerçekleşti.
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) açıkladığı verilere göre Temmuz’da tüketici fiyat endeksi bir önceki aya göre ise yüzde 1,80 artış gösterdi. Temmuz’da yıllık çekirdek enflasyon yüzde 17,22 oldu.
Üretici fiyatlarındaki yukarı yönlü ivme de etkisini korudu. Verilere göre üretici fiyat endeksi Temmuz’da bir önceki aya göre yüzde 2,46 arttı. Yıllık bazda bakıldığında ise üretici enflasyonunun yüzde 44,92 olduğu izlendi.
Bu verilerin ardından Temmuz ayında üretici fiyat endeksindeki yıllık artışla tüketici fiyat endeksi arasındaki yıllık artış arasındaki makas da yaklaşık 26 puanla rekor tazeledi.
AYLIK EN YÜKSEK ARTIŞ KONUT GRUBUNDA
2021 yılı Temmuz ayında artışın yüksek olduğu gruplar ise sırasıyla, yüzde 5,07 ile konut, yüzde 2,77 ile gıda ve alkolsüz içecekler ve yüzde 2,72 ile lokanta ve oteller oldu.
Ana harcama grupları itibarıyla 2021 yılı Temmuz ayında en az artış gösteren diğer ana gruplar yüzde 0,02 ile alkollü içecekler ve tütün, yüzde 0,12 ile haberleşme, yüzde 0,13 ile çeşitli mal ve hizmetler ve yüzde 0,41 ile sağlık oldu.
Aylık düşüş gösteren ana gruplar yüzde 2,13 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 0,06 ile ev eşyası oldu.
YILLIK EN YÜKSEK ARTIŞ GIDADA
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın yüksek olduğu ana gruplar ise sırasıyla, yüzde 24,92 ile gıda ve alkolsüz içecekler, yüzde 24,62 ile ulaştırma ve yüzde 22,70 ile ev eşyası oldu.
Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 4,41 ile haberleşme, yüzde 8,54 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 10,61 ile eğitim oldu.
Yıllık en düşük artış yüzde 1,80 ile alkollü içecekler ve tütün grubunda gerçekleşti. Bir önceki yılın aynı ayına göre artışın düşük olduğu diğer ana gruplar sırasıyla, yüzde 4,41 ile haberleşme, yüzde 8,54 ile giyim ve ayakkabı ve yüzde 10,61 ile eğitim oldu.
EN ÇOK YURTİÇİ TURLARIN FİYATI ARTTI
Enflasyon sepetinde yer alan maddelere bakıldığında bir önceki aya göre en yüksek artış yüzde 29,42 ile yurtiçi turlarda kaydedildi.
Yurtiçi turları yüzde 19,63 ile salatalık, yüzde 18,33 ile kuru soğan takip etti.
ENFLASYON FAİZE DAYANDI, REEL FAİZ SIFIRA YAKLAŞTI
Tüketici enflasyonu temmuz ayında beklentilerin üzerinde yüzde 18,95 seviyesinde açıklanırken, reel faiz de sıfıra yaklaştı.
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası Başkanı Şahap Kavcıoğlu, geçen haftaki Enflasyon Raporu sunumunda politika faizinin, enflasyon oranının üzerinde belirlenmeye devam edeceğini yinelemişti. Aradaki fark bu veri ile belirgin şekilde azaldı ve Türkiye’nin gerçekleşen enflasyona göre reel faizi yüzde 1,47’den yüzde 0,05’e geriledi.
EKONOMİSTLER GIDA GRUBUNUN KATKISINA DİKKAT ÇEKTİ
Enflasyon verilerini değerlendiren ekonomistler yıllık enflasyona 6 puan katkı yapan gıda grubuna dikkat çekti. Ekonomist Haluk Bürümcekçi Temmuz enflasyonuyla ilgili şu yorumları yaptı: Geçen yıl Temmuz ayında yüzde 0,58 artış olurken, 2003 yılı bazlı endeksin Temmuz ayları tarihsel ortalaması ise yüzde 0,26 artışla bu yıl için baz etkisinin lehte olduğuna işaret ediyordu.
Enflasyonun geçen yıla göre yükselmiş olmasında, gıda ve gıda dışı gruplardan konut ve lokanta-otellerde görülen fiyat artışları etkili oldu. Gıda grubunda yüzde 2,77 artış ile geçen yıl gözlenen %1,28 fiyat düşüşünün tersi yönde bir gerçekleşme izlendi.
Alt gruplardan, konut ve lokanta-oteller gruplarında değişimler geçen yılın üzerinde olurken, giyim fiyatlarının mevsimsel eğiliminden sınırlı gerilemesi de etkili oldu. Kura hassas gruplarda ise görünüm karışıktı; mobilya ve araç satın alımı gibi gruplar geçen yılın altında, ev aletleri
ve görsel-işitsel sistemler ise yukarısında gerçekleşti.
“ENFLASYON MERKEZ BANKASI’NDAN İLAVE SIKILAŞMA GETİREBİLİR”
Tera Yatırım Başekonomisti Enver Erkan, Temmuz ayı enflasyon oranı hakkındaki değerlendirmesinde, politika faiziyle neredeyse eşleşmiş bir enflasyon oranının söz konusu olduğuna dikkat çekerek, enflasyonda mevcut dönemde görülebilecek dalgalanmaların beklentilerden daha yüksek oranda gerçekleşebileceğini belirtti.
Enflasyonun, politika faiz oranının üzerine çıkma riskini artırdığını söyleyen Erkan, Merkez Bankası’nın ilave sıkılaşma getirebileceğinin altını çizdi. Tüketici maliyetlerinin enflasyon oranı üzerindeki etkisine değinen Erkan sözlerine şöyle devam etti:
“Elektrik ve doğalgaz fiyatlarındaki artışın, Temmuz ayına özel dönemsel bir etkisinden daha çok birçok mal grubunda girdi olarak genel bir yayılım etkisi olacak. Bunun en önemli etkisi üretici maliyetleri tarafında. Orada ise makas son derece açık bir şekilde olmaya devam ediyor.”
