Tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması süreci sekteye uğrarken, çevreci arayışlar da sürüyor. Sanayi Odası Üyesi Ali Bizden, Ekolojik Alternatifler İçin Yol Haritası çıkardı.
YİNE ERTELEME
KKTC’de tek kullanımlık plastiklerin yasaklanması süreci, plastik üretici ve ithalatçılarının gösterdikleri direnç nedeniyle tökezlerken, Turizm ve Çevre Bakanlığı’nın iki yıl önce yayınladığı tüzükte yer alan plastik kullanımına ilişkin düzenlemelerin üçüncü kez ertelenmesi tartışmalara neden oldu. Cumhuriyet Meclisi’nin ilgili komitesinde alınan kararla, ilgili tüzükle getirilen plastik yasağının bu sefer de Çevre Yasası’nda yapılacak değişiklikle 1 Ocak 2026’ya ertelenmesi konusunda mutabakata varıldı.
İŞ BİRLİĞİ ŞART
Kıbrıs Türk Sanayi Odası üyesi ve Söylem Matbaa Direktörü Ali Bizden, sürecin sürdürülebilir bir dönüşüme evrilmesi için devlet kurumları, Sanayi Odası ve sivil toplum örgütlerinin iş birliği yapması gerektiğini belirtti. Bizden, ekolojik ve geri dönüştürülebilir ambalaj malzemelerinin yaygınlaştırılması için kapsamlı bir stratejik mekanizmanın oluşturulmasının önemine vurgu yaptı. Bizden’in sunduğu stratejik eylem planı; teknoloji ithalat teşvikleri, ekolojik hammaddelerin desteklenmesi, navlun sübvansiyonları ve üreticilere yönelik sosyal sorumluluk yükümlülüklerini kapsıyor.
ÇEVRE DOSTU DÖNÜŞÜM
Ali Bizden, AB’nin Üretici Sorumluluk Sistemi (EPR)’nin ülke koşullarına uyarlanarak plastik üreticileri ve ithalatçılarının ürünlerinin geri dönüşümünden sorumlu tutulmasını sağlayacak mekanizmaların işlevsel hale getirilmesi gerektiğini belirtti. Bizden, yerel üretimin korunması, çevreci firmalara teşvik sağlanması ve üretim kapasitesinin denetlenmesi gibi adımların da hayata geçirilmesi gerektiğini ifade ederek, AB’nin Tek Kullanımlık Plastik Direktifi’ne uyum sağlamayı hedefleyen bu modelin, sanayide çevre dostu dönüşümü destekleyeceğini ve plastik atıkların azaltılmasını sağlayacağını dile getirdi.
Madde Madde Öneriler
1. Geri Dönüşüm Zorunluluğu: Plastik kullanan firmaların, atıklarını belirlenen oranlarda geri dönüştürmesi sağlanacak.
2. Depozito Sistemi: Plastik atıklarının azaltılması için depozito-iade sistemi kurulacak.
3. Yeşil Dönüşüm Fonu: Tek kullanımlık plastiklerin aşamalı kaldırılması sürecinde geri dönüşüm ve ekolojik alternatif geliştirme projeleri desteklenecek.
4. Üretici Sorumluluk Sistemi (EPR): Plastik üreticileri ve ithalatçıları, ürünlerinin geri dönüşümünden sorumlu tutulacak.
5. Uyum Kurulu Oluşturulması: Üreticiler, sektör temsilcileri ve çevre örgütlerinin iş birliğiyle bir uyum kurulu oluşturulacak.
6. Sosyal Sorumluluk Projeleri: Çevreci teşviklerden yararlanan firmalar, gelirlerinin belirli bir oranını çevre projelerine ayıracak.
7. Yerli Üretimin Korunması: Ekolojik ve geri dönüştürülebilir yerli üretimin ithalata karşı korunmasına yönelik önlemler alınacak.
8. Çevreci Firmaların Teşviki: Ekolojik ürün kullanan firmalar kamuoyuna duyurularak teşvik edilecek.
9. Teknoloji İthalat Teşvikleri: Ekolojik ve geri dönüştürülebilir alternatif üretim teknolojilerinin ithalatı teşvik edilecek.
10. Hammadde Desteği: Plastik alternatiflerinde kullanılacak hammaddelerin ithalatına özel teşvikler sağlanacak.
11. Navlun Sübvansiyonu: Ekolojik ürünlerin üretimi için gerekli hammaddelerin ithalatında nakliye desteği sunulacak.
12. Plastik İthalatçılarının Yerli Üreticilere Yönlendirilmesi: Plastik ithalatçılarının ekolojik alternatif üreten yerli firmalara yönlendirilmesi sağlanacak.
13. İşgücü Desteği: Yüksek teknoloji gerektiren üretim süreçlerinde üreticilere sosyal sigorta desteği sağlanacak.
14. Üretim Kapasitesi Denetimi: Teşviklerden yararlanan firmaların üretim süreçleri denetlenecek.
15. Kredi Politikalarının Dönüştürülmesi: Kalkınma Bankası kredilerinde ekolojik üretime katkı sağlayan firmalar önceliklendirilecek.
