Yılbaşı sofranızda, sağlığınızdan olmayın!
Yılbaşının yaklaşmasının verdiği heyecanla düzenlenen kalabalık yemeklerde veya dışarıda yenen yemeklerde hazırlıklar saatler öncesinden yapılması gıda zehirlenmesi riskini artırmaktadır. Dikkat edeceğiniz bazı konularla gıda zehirlenmelerinin önüne geçmek mümkündür.
Gıdanın güvenliği satın alma aşamasında başlamaktadır. Gıda satın alırken dikkat edilecek en önemli hususlardan biri gıdanın ambalajlı olmasıdır. Açıkta satılan ve üreticisi bilinmeyen ürünler gıda güvenliği ve halk sağlığını tehdit etmektedir. Gıdanın ambalajı gıdayı dışardan gelebilecek her türlü riske karşı koruyarak, sağlıklı ve hijyenik bir şekilde muhafaza edilmesine imkan sağlamaktadır. Ayrıca ambalajlı ürünlerde herhangi bir sorun ile karşılaşılması durumunda üreticisine kolaylıkla ulaşılabilmektedir. Bununla birlikte ambalajda yer alan etiket bilgilerinin de iyice okunması gerekmektedir. Gıdanın etiketinde yer alan son tüketim tarihlerine, ürünün muhafaza koşullarına ve içerik bilgisine dikkat edilmeli; ambalaj bütünlüğü bozulmuş, ezik, delik ve bombe yapmış ürünlerden uzak durulmalıdır.
Tüketilmesi sonucu kalıcı hasar ve ölümcül sonuçlara yol açan sahte içkiye özellikle dikkat etmek gerekmektedir. Sahte içki renk ve kokusuna bakılarak ayırt edilmesi mümkün olmadığından yetkili satıcılar haricinde kesinlikle alkol alıp tüketilmemelidir.
Et, tavuk, hindi satın alırken denetimli, güvenilir yerden satın alınmasına, rengine, kokusuna, elastikiyetine, kayganlık vb. niteliklerine önem verilmelidir
Kuruyemişler yağ açısından zengin olduklarından hava, sıcaklık ve neme duyarlıdırlar. Bu yüzden bozulmayı önlemek için tüketeceğiniz miktarlarda ve ambalajlı olanlar tercih edilmelidir.
Gıda zehirlenmesi nedenlerinin en başında hijyen eksikliği gelmektedir. Bu yüzden yiyeceklerin hazırlanması aşamasında hijyen kurallarına uymamız oldukça önem arz etmektedir. Ellerinizi, gıda hazırlarken kullanılan ekipmanları ve yüzeyleri temiz tutmalıyız. Tuvaleti kullandıktan, çocukların bezini değiştirdikten sonra ve yemekten veya yiyecek hazırlamadan önce ellerinizi sabun ve akan su ile en az 20 saniye iyice yıkayınız ve temiz bir havlu ile kurulayınız. Kullanılan ekipmanları ve yüzeyleri de uygun temizlik maddeleri ve tercihen sıcak suyla temizleyiniz.
Çiğ gıdalarla pişmiş gıdaları ayrı tutunuz. Alışveriş yaparken, yemek hazırlarken veya yiyecekleri muhafaza ederken; çapraz bulaşı olarak adlandırılan olayın önüne geçmek için çiğ yiyecekleri (et, tavuk vb.) diğer gıdalardan uzak tutunuz. Bunun için çiğ ve yemeye hazır gıdalar için farklı kesme tahtaları kullanınız.
Gıdaları doğru sıcaklığa kadar pişiriniz. Uygun sıcaklıkta ve yeterli sürede yapılan pişirme ile besinlerin zararlı hale gelmesi önlenmektedir. Gıdaların merkez sıcaklığı en az 72-75 °C ye ulaşıncaya kadar iyice pişirilmeli ve sıcak tüketilecek gıdalar sıcak olarak muhafaza edilmelidir.
Yiyeceklerin hazırlanma aşamalarındaki tehlikeli noktadan biri de soğuk yiyeceklerin hazırlanmasıdır. Soğuk yiyeceklerin hazırlanması, genellikle oda sıcaklığında gerçekleştiğinden, hazırlanmış soğuk yiyeceklerin bekletme işlemi, daima 4°C’nin altında yapılmalıdır.
2023 yılında mesleğimizin hak ettiği değeri görmesini umar, yeni yılda bütün olumsuzlukları geride bırakarak sevdiklerinizle birlikte hayallerinizin gerçek olmasını dileriz…
KTMMOB Gıda Mühendisleri Odası Yönetim Kurulu (a)
Dr. Beste Oymen
Başkan
