Ekonomi ve Enerji Bakanlığı’na bağlı Ticaret Dairesi’nin verilerine göre KKTC’nin 2020 yılı ihracatı uzun yıllar sonra ilk kez 100 milyon dolar sınırını aşarak 101 milyon 105 bin dolar olarak kayıtlara geçti.
Bu miktar 2019’a göre %22.60 oranında artışa işaret ediyor. 2019’da ülkenin ihracatı sadece 82 milyon 465 bin dolar olmuştu. İhracatta yaşanan yükselişte en önemli katkıyı narenciyenin koyduğu dikkati çekti.
KKTC’nin ithalatında ise geçtiğimiz yıl düşüş saptandı. Ticaret Dairesi’nin verileri, 2020’nin 12 aylık dönemindeki ithalat rakamının 2019’a göre %23.13 oranında azaldığını gösteriyor. 2019’da 1 milyar 587 milyon 455 bin dolar olan ithalat tutarı, 2020’de 1 milyar 220 milyon 837 bin dolarda kaldı.
İthalatta, 2008 yılının Ağustos ayından itibaren gerçekleşen en düşük seviye, 2020 yılının Nisan ayında
40,8 milyon ABD doları ile kaydedildi. İthalatın yıllık hareketli ortalamasına bakıldığında, 2020 yılı Şubat ayına kadar normal seyrettiği, Covid-19 salgını sebebiyle Mart ayından itibaren hızlı bir düşüşe geçtiği, 2020 yılı üçüncü ve dördüncü çeyrek dönemi boyunca da düşük seyrettiği görülüyor.
Verilere göre ihracatın ithalatı karşılama oranındaki yükseliş 2020 yılında da devam etti. 2006-2010 yılları arasında ihracatın ithalatı karşılama oranı ortalama olarak %5 seviyesinde gerçekleşirken, 2011-2014 döneminde %7.3 seviyesine ulaşmıştı.
2015-2017 döneminde bu oran %7.1 civarında, 2018 yılında ise yine düşerek %5.5 olarak gerçekleşmişti.
2019 yılında artarak %6 oranında ulaşan ihracatın ithalatı karşılama oranı 2020’de %8.2 seviyesine kadar çıktı.
TİCARET AÇIĞI VE TİCARET HACMİ
Ticaret Dairesi’nin açıklanan bu verileri, ülkenin ticaret hacmindeki dolayısıyla ekonomideki daralmaya da işaret ediyor.
Dairenin verilerine göre 2019’da 1 milyar 670 milyon 385 bin dolar olan dış ticaret hacmi, 2020’de %20.88 (348 milyon 699 bin dolar) oranında gerileyerek, 1 milyar 321 milyon 686 bin dolar düzeyine indi.
KKTC’nin 2020’deki dış ticaret açığı 2019’a kıyasla %25.65 oranında (385 milyon 979 bin dolar) azalarak 1 milyar 119 milyon 475 bin dolar seviyesinde gerçekleşti. Ocak-Aralık 2019 döneminde ticaret açığı 1 milyar 505 milyon 455 bin dolar düzeyinde kayıtlara geçmişti.
Ticaret hacminde ve ticaret açığında görülen keskin düşüşün özellikle COVID-19 pandemisi dolayısıyla sıkıntılar yaşayan ve küçülen ekonomiden kaynaklandığına dikkat çekiliyor.
Ekonomistler ülkenin ihracatında artış yaşanmasına rağmen dış ticaret hacmindeki (özellikle ithalattaki) düşüşün “ülkede halkın alım gücünün giderek azalmasını, başka deyişle halkın fakirleşmesini” gösterdiğine vurgu yapıyor.
